Trẻ uống sữa đậu nành có dậy thì sớm không?

Nhiều cha mẹ băn khoăn liệu việc cho trẻ uống sữa đậu nành có ảnh hưởng đến nội tiết và làm trẻ dậy thì sớm hơn bình thường hay không. Vậy uống sữa đậu nành có dậy thì sớm không? Dưới góc nhìn khoa học, bài viết sẽ giúp phụ huynh hiểu đúng bản chất vấn đề, đồng thời đưa ra những khuyến cáo về cách sử dụng sữa đậu nành an toàn, phù hợp với từng độ tuổi của trẻ.

1. Tìm hiểu các thành phần dinh dưỡng có trong sữa đậu nành

Sữa đậu nành được chế biến từ hạt đậu tương – một loại thực phẩm có giá trị dinh dưỡng cao. Theo các tài liệu y khoa, trong sữa đậu nành có chứa:

• Đạm thực vật (protein): cung cấp các axit amin cần thiết cho tăng trưởng
• Chất béo tốt: chủ yếu là axit béo chưa no
• Carbohydrate
• Vitamin và khoáng chất: vitamin nhóm B, vitamin E, canxi, sắt, magie…

Trung bình, 100ml sữa đậu nành cung cấp khoảng 28 kcal năng lượng cùng nhiều vi chất có lợi cho sức khỏe và sự phát triển của trẻ 

2. Trẻ uống sữa đậu nành có dậy thì sớm không?

2.1. Hiểu đúng về estrogen thực vật có trong sữa đậu nành

Nguyên nhân khiến nhiều phụ huynh lo lắng về việc cho trẻ uống sữa đậu nành chủ yếu xuất phát từ thông tin cho rằng loại sữa này “chứa estrogen”. Trên thực tế, đậu nành có chứa isoflavone – một hợp chất thường được gọi là estrogen thực vật.

Tuy nhiên, các bằng chứng khoa học hiện nay cho thấy isoflavone không phải là hormone sinh dục và không hoạt động giống estrogen nội sinh trong cơ thể trẻ. Hoạt tính sinh học của hợp chất này yếu hơn rất nhiều so với estrogen do cơ thể tự sản xuất. Bên cạnh đó, hàm lượng isoflavone có trong sữa đậu nành ở mức thấp, được đánh giá là an toàn khi trẻ sử dụng với lượng hợp lý trong chế độ dinh dưỡng hằng ngày.

Với lượng tiêu thụ khoảng 300–500 ml sữa đậu nành mỗi ngày, lượng estrogen thực vật hấp thụ vào cơ thể là không đáng kể, không đủ gây rối loạn nội tiết hay thúc đẩy dậy thì sớm. Do đó, có thể thấy rằng trẻ uống sữa đậu nành có dậy thì sớm không còn phụ thuộc vào liều lượng và chế độ ăn tổng thể, chứ không phải do sữa đậu nành đơn thuần.

Với lượng tiêu thụ khoảng 300–500 ml sữa đậu nành mỗi ngày, lượng estrogen thực vật hấp thụ vào cơ thể là không đáng kể, không đủ gây rối loạn nội tiết hay thúc đẩy dậy thì sớm. Do đó, có thể thấy rằng trẻ uống sữa đậu nành có dậy thì sớm không còn phụ thuộc vào liều lượng và chế độ ăn tổng thể, chứ không phải do sữa đậu nành đơn thuần.

2.2. Uống sữa đậu nành có làm tăng nguy cơ dậy thì sớm ở trẻ không?

Từ góc độ khoa học, việc sữa đậu nành có gây dậy thì sớm hay không phụ thuộc vào tổng thể chế độ dinh dưỡng và lối sống hằng ngày, chứ không chỉ do một loại thực phẩm đơn lẻ như sữa đậu nành.

Những yếu tố có thể làm tăng nguy cơ dậy thì sớm ở trẻ bao gồm:

• Thừa cân, béo phì
• Chế độ ăn nhiều chất béo bão hòa, đồ ăn nhanh
• Tiếp xúc sớm với hormone ngoại sinh
• Ít vận động thể chất

Vì vậy, sữa đậu nành nếu được sử dụng đúng cách và với liều lượng phù hợp không phải là nguyên nhân trực tiếp gây dậy thì sớm.

3. Khuyến cáo khi cho trẻ dùng sữa đậu nành để tránh dậy thì sớm

Để đảm bảo an toàn và hạn chế nguy cơ rối loạn nội tiết, cha mẹ cần lưu ý một số khuyến cáo sau:

3.1. Điều chỉnh lượng uống phù hợp với độ tuổi của trẻ

• Trẻ em và thanh thiếu niên: khoảng 300–500ml/ngày
• Không nên uống quá nhiều trong thời gian dài liên tục

Đặc biệt, với trẻ đang trong giai đoạn tăng trưởng, việc uống sữa đậu nành ở tuổi dậy thì cần được cân đối cùng các nguồn dinh dưỡng khác để đảm bảo phát triển toàn diện

3.2. Không lạm dụng sản phẩm từ mầm đậu nành

Mầm đậu nành chứa hàm lượng isoflavone cao hơn nhiều lần so với sữa đậu nành thông thường. Việc sử dụng thường xuyên ở trẻ nhỏ hoặc tuổi dậy thì có thể gây rối loạn nội tiết nếu không có chỉ định y tế

3.3. Kết hợp dinh dưỡng cân đối cùng lối sống khoa học

• Ăn đa dạng thực phẩm: thịt, cá, trứng, sữa, rau xanh
• Tăng cường vận động thể chất
• Kiểm soát cân nặng hợp lý

Như vậy, uống sữa đậu nành có dậy thì sớm không? Câu trả lời là KHÔNG, nếu trẻ sử dụng sữa đậu nành với lượng phù hợp, trong chế độ ăn cân đối và sinh hoạt khoa học. Sữa đậu nành là nguồn dinh dưỡng lành mạnh, không nên bị “loại bỏ oan” khỏi khẩu phần ăn của trẻ chỉ vì những hiểu lầm chưa có cơ sở khoa học.