Bệnh loét dạ dày và những lưu ý cần “nằm lòng”

Bệnh loét dạ dày (hay còn gọi là bệnh loét bao tử) là một trong những bệnh lý tiêu hoá phổ biến nhất hiện nay, có thể gặp ở mọi lứa tuổi, đặc biệt là người trưởng thành có lối sống căng thẳng, ăn uống thất thường. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, bệnh có thể tiến triển thành loét dạ dày tá tràng, thậm chí gây xuất huyết tiêu hoá, thủng dạ dày…

1. Biểu hiện bệnh loét dạ dày

Triệu chứng của bệnh loét dạ dày thường khởi phát âm thầm, dễ bị nhầm lẫn với đau dạ dày thông thường. Tuy nhiên, khi chú ý kỹ, người bệnh có thể nhận ra một số biểu hiện điển hình sau:

1.1 Đau vùng thượng vị (trên rốn)

Cơn đau âm ỉ hoặc dữ dội vùng giữa bụng, ngay dưới xương ức, là dấu hiệu đặc trưng của loét dạ dày – tá tràng. Cơn đau thường xuất hiện khi đói hoặc sau ăn 2–3 tiếng, và giảm đi sau khi ăn hoặc dùng thuốc kháng acid.

1. 2. Ợ hơi, ợ chua, buồn nôn

Khi lớp niêm mạc dạ dày bị tổn thương, lượng acid tiết ra nhiều hơn gây ra ợ hơi, ợ nóng, chua miệng, cảm giác đầy bụng. Một số người còn có triệu chứng buồn nôn hoặc nôn ra dịch chua.

1.3. Rối loạn tiêu hoá, chán ăn

Bệnh loét hang vị dạ dày thường khiến người bệnh chậm tiêu, đầy hơi, chán ăn, sút cân nhanh. Một số người có thể cảm thấy “no nhanh” dù chỉ ăn ít.

1.4. Triệu chứng toàn thân

Mệt mỏi, xanh xao, mất ngủ, căng thẳng kéo dài cũng là biểu hiện gián tiếp của loét dạ dày, do cơ thể kém hấp thu và chịu ảnh hưởng bởi đau âm ỉ kéo dài.

Lưu ý: Khi xuất hiện các dấu hiệu như đau bụng dữ dội, nôn ra máu, phân đen, người bệnh cần đến bệnh viện ngay vì có thể đã xuất huyết tiêu hóa hoặc thủng ổ loét – biến chứng nguy hiểm của bệnh.

2. Bệnh loét dạ dày có nguy hiểm không?

Nhiều người cho rằng bệnh loét dạ dày chỉ là rối loạn tiêu hóa nhẹ, có thể tự khỏi. Tuy nhiên, thực tế bệnh có thể gây ra những biến chứng nghiêm trọng nếu chủ quan hoặc điều trị không đúng cách:

– Xuất huyết tiêu hóa: Ổ loét ăn sâu làm vỡ mạch máu, khiến người bệnh nôn ra máu hoặc đi ngoài phân đen. Đây là cấp cứu nội khoa nguy hiểm, có thể gây mất máu nặng.

– Thủng dạ dày: Khi ổ loét lan sâu, dạ dày có thể bị thủng, dịch tiêu hóa tràn vào ổ bụng gây viêm phúc mạc, cần mổ cấp cứu ngay lập tức.

– Hẹp môn vị: Ổ loét ở vùng môn vị khiến thức ăn khó lưu thông, dẫn đến nôn nhiều, đầy hơi, sụt cân nhanh.

– Ung thư hóa: Loét mạn tính, đặc biệt là loét hang vị dạ dày, có thể biến chứng thành ung thư dạ dày – một trong những bệnh ung thư tiêu hóa nguy hiểm hàng đầu.

Vì vậy, người bị bệnh loét bao tử tuyệt đối không nên chủ quan. Việc khám, điều trị và theo dõi định kỳ là cần thiết để tránh biến chứng đáng tiếc.

3. Nguyên nhân bệnh loét dạ dày

Có nhiều yếu tố góp phần hình thành bệnh loét dạ dày tá tràng, trong đó phổ biến nhất gồm:

3.1. Nhiễm vi khuẩn Helicobacter pylori (HP)

Đây là nguyên nhân hàng đầu gây loét dạ dày. Vi khuẩn HP làm tổn thương lớp niêm mạc, tăng tiết acid, gây viêm và hình thành ổ loét. HP dễ lây qua ăn uống chung bát đũa, hôn, hoặc dùng chung ly, thìa.

3.2. Sử dụng thuốc giảm đau, kháng viêm kéo dài

Các thuốc như NSAIDs (ibuprofen, diclofenac, aspirin…) làm giảm chất bảo vệ niêm mạc dạ dày, khiến acid tấn công mạnh hơn, tạo điều kiện hình thành loét.

3.3. Căng thẳng, stress kéo dài

Áp lực tinh thần làm tăng tiết cortisol và acid dịch vị, dẫn đến viêm loét dạ dày. Đây là nguyên nhân rất thường gặp ở dân văn phòng, sinh viên, người làm việc áp lực cao.

3.4. Thói quen ăn uống không khoa học

Ăn uống thất thường, ăn quá nhanh, ăn khuya, lạm dụng cà phê, rượu bia, đồ cay nóng đều làm tổn thương dạ dày.

3.5. Yếu tố di truyền và bệnh lý khác

Người có người thân mắc bệnh, hay người bị rối loạn nội tiết, bệnh gan, thận mạn tính cũng có nguy cơ cao bị loét dạ dày.

4. Cách chữa bệnh loét dạ dày

Điều trị bệnh loét dạ dày cần phối hợp giữa thuốc, chế độ ăn uống, nghỉ ngơi và thay đổi lối sống.

4.1. Điều trị bằng thuốc

Tùy theo nguyên nhân, bác sĩ có thể chỉ định cho bệnh nhân sử dụng một số loại thuốc như: Thuốc diệt vi khuẩn HP; Thuốc giảm tiết acid giúp ổ loét nhanh liền. Đồng thời cần phối hợp với thuốc bảo vệ niêm mạc dạ dày, thuốc trung hòa acid: giúp giảm đau, giảm ợ chua. Đặc biệt, người bệnh tuyệt đối không tự ý mua thuốc vì dùng sai liều hoặc sai loại có thể khiến vi khuẩn HP kháng thuốc và bệnh nặng hơn.

4.2. Phương pháp hỗ trợ hiện đại

Hiện nay, nhiều bệnh viện lớn đã áp dụng nội soi dạ dày không đau để chẩn đoán chính xác mức độ loét và vi khuẩn HP, giúp bác sĩ đưa ra phác đồ điều trị cá thể hóa, hiệu quả cao. Bên cạnh đó, một số trường hợp loét chảy máu hoặc thủng dạ dày có thể cần phẫu thuật nội soi ổ bụng để xử lý tổn thương, giảm nguy cơ tái phát.

4.3. Hỗ trợ điều trị bằng cách áp dụng lối sinh hoạt có lợi

Người bệnh cần chú ý giảm căng thẳng, ngủ đủ giấc. Một điều vô cùng cần thiết là tránh hút thuốc, không uống rượu bia. Bên cạnh đó, chế độ ăn cũng rất quan trọng, với việc ăn đúng giờ, chia nhỏ bữa ăn. Tập thể dục nhẹ nhàng để tăng tuần hoàn máu, cải thiện tiêu hóa cũng giúp bảo vệ dạ dày.

5. Bị bệnh loét dạ dày kiêng ăn gì?

Chế độ ăn uống đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong việc phòng và điều trị bệnh loét dạ dày. Người bệnh nên kiêng hoặc hạn chế các nhóm thực phẩm sau:

Đồ cay, chua, mặn, chiên rán nhiều dầu mỡ: Ớt, tiêu, dưa muối, cà muối, đồ chiên xào khiến niêm mạc dạ dày bị kích thích, đau rát nhiều hơn.

Rượu bia, cà phê, nước ngọt có gas: Tăng tiết acid, gây ợ nóng và làm ổ loét lâu lành.

Thực phẩm cứng, khó tiêu: Các món thịt dai, xương sụn, đồ nếp… khiến dạ dày phải co bóp mạnh, dễ gây đau.

Thuốc lá và các chất kích thích khác: Nicotin trong thuốc lá làm giảm lưu lượng máu đến niêm mạc dạ dày, khiến vết loét lâu liền.

Ngược lại, các thực phẩm nên ăn có thể kể đến: Cháo, súp, cơm mềm, rau xanh, hoa quả ngọt như chuối, đu đủ, táo. Đồ đạm có thịt nạc, cá hấp, trứng luộc. Người bệnh cũng nên dùng sữa ít béo, sữa chua không đường giúp cân bằng hệ vi sinh đường ruột.

Mẹo nhỏ: Uống 1 ly nước ấm trước bữa ăn 15 phút giúp trung hòa bớt acid và giảm cảm giác nóng rát dạ dày.

Như vậy, có thể thấy bệnh loét dạ dày là bệnh lý phổ biến nhưng hoàn toàn có thể chữa khỏi nếu phát hiện sớm và điều trị đúng cách. Đừng chủ quan với những cơn đau âm ỉ vùng thượng vị, bởi đằng sau đó có thể là loét dạ dày tá tràng hoặc loét hang vị dạ dày tiềm ẩn biến chứng nguy hiểm.

Khám tiêu hoá định kỳ, nội soi kiểm tra dạ dày – tá tràng là biện pháp quan trọng giúp bảo vệ sức khỏe lâu dài, phát hiện sớm bệnh để điều trị hiệu quả.

Hãy chăm sóc dạ dày bằng cách ăn uống lành mạnh, sống tích cực và thăm khám khi có dấu hiệu bất thường, để mỗi ngày trôi qua đều trọn vẹn sức khỏe và niềm vui.