Rò dưỡng chấp sau mổ tuyến giáp và những điều cần biết

Rò dưỡng chấp sau mổ tuyến giáp là một biến chứng hiếm gặp sau phẫu thuật tuyến giáp. Tuy vậy, tình trạng này tiềm ẩn nhiều rủi ro và thách thức đáng kể như thời gian nằm viện kéo dài, thiếu hụt dinh dưỡng, mất cân bằng điện giải và nguy cơ nhiễm trùng. Bài viết này cùng bạn tìm hiểu kỹ thông tin về biến chứng rò dưỡng chấm sau phẫu thuật tuyến giáp.

1. Rò dưỡng chấp sau mổ tuyến giáp là gì?

Dưỡng chấp là một loại dịch của hệ bạch huyết, chứa các chất dinh dưỡng được hấp thu từ ruột, chủ yếu là chất béo (triglyceride, cholesterol) và protein. Bình thường, dịch này lưu thông trong hệ bạch mạch và không thoát ra ngoài. 

Rò dưỡng chấp xảy ra khi dịch bạch huyết bị rò rỉ ra khỏi hệ thống bạch mạch. Nguyên nhân gây rò dưỡng chấp sau mổ tuyến giáp thường là do tổn thương các nhánh bạch huyết, thậm chí cả ống ngực, thường gặp trong phẫu thuật nạo vét hạch cổ.

2. Rò dưỡng chấp sau mổ tuyến giáp có thường gặp không, có nguy hiểm không?

Theo PubMed Central, rò rỉ dịch dưỡng chấp (CL) là một biến chứng nghiêm trọng, xảy ra sau phẫu thuật cắt bỏ tuyến giáp kèm theo nạo hạch cổ, với tỷ lệ mắc từ 4,5% đến 8,3% sau khi nạo hạch cổ bên và từ 0,6% đến 1,4% sau khi nạo hạch trung tâm qua đường rạch cổ.

Với tỷ lệ trên, rò dưỡng chấp là biến chứng không thường gặp sau phẫu thuật tuyến giáp. Mặc dù vậy, rò bạch huyết sau mổ tuyến giáp có thể gây nguy hiểm do người bệnh mất một lượng lớn dịch và chất dinh dưỡng mỗi ngày, cơ thể suy kiệt, suy dinh dưỡng. Việc mất liên tục dịch bạch huyết khiến cơ thể thiếu hụt protein, chất béo, khoáng chất và các vitamin cần thiết.

Nếu không được kiểm soát và điều trị kịp thời, rò bạch huyết lưu lượng cao có thể gây nguy hiểm, thậm chí đe dọa tính mạng người bệnh.

Bên cạnh đó, biến chứng rò dưỡng chấp được đánh giá là một trong những biến chứng sau phẫu thuật tuyến giáp khó khắc phục nhất. Lý do bởi bên cạnh lấy bỏ toàn bộ tuyến giáp thì việc lấy bỏ triệt căn các hạch cổ có thể làm tổn thương mạch bạch huyết do các mạch này gần như “vô hình”, rất khó nhìn thấy được trong khi mổ.

3. Bị rò dưỡng chấp sau mổ tuyến giáp có dấu hiệu gì, cần xử lý thế nào?

3.1. Phát hiện rò dưỡng chấp qua biểu hiện thế nào?

Một số dấu hiệu rò dưỡng chấp sau mổ tuyến giáp có thể kể đến như

• Dịch dưỡng chấp ra qua dẫn lưu vết mổ, màu trắng đục như sữa, ra nhiều hơn sau uống sữa hoặc ăn đồ ăn giàu lipid, lượng dịch dẫn lưu có thể lên tới khoảng 2 lít mỗi ngày. 
• Hiếm gặp dịch dưỡng chấp ko hoặc ra ít tại vết mổ mà vào ổ bụng, màng phổi.

3.2. Xử trí thế nào với rò dưỡng chấp sau mổ tuyến giáp?

Trong xử trí rò dưỡng chấp, hướng điều trị được lựa chọn dựa trên lượng dịch thoát ra mỗi ngày. 

• Với những trường hợp lượng dịch dưới 500 ml trong 24 giờ, người bệnh thường được chỉ định nhịn ăn và nuôi dưỡng qua đường tĩnh mạch nhằm giảm lượng dưỡng chấp tạo ra.
• Nếu trong quá trình theo dõi, lượng dịch không có xu hướng giảm, bác sĩ sẽ cân nhắc can thiệp phẫu thuật để đóng lại đường rò. Ngược lại, khi lượng dịch giảm dần, điều trị nội khoa sẽ được tiếp tục cho đến khi tình trạng rò được kiểm soát.
• Trên thực tế lâm sàng hiện nay, khi lượng dưỡng chấp thoát ra vượt quá 300ml trong 24 giờ, các bác sĩ thường xem xét khả năng phẫu thuật đóng đường rò sớm nhằm hạn chế nguy cơ biến chứng kéo dài.

Kỹ thuật can thiệp bạch mạch qua da là một trong những tiến bộ mới của y học hiện đại được lựa chọn trong các trường hợp rò dưỡng chấp sau mổ tuyến giáp mà điều trị nội khoa thất bại. Bằng thủ thuật chụp hiện hình đường bạch huyết, các bác sĩ điện quang can thiệp sẽ phát hiện chính xác nhánh mạch bị tổn thương sau mổ để có thể điều trị nút mạch.

Rò dưỡng chấp sau mổ tuyến giáp là biến chứng hiếm gặp nhưng tiềm ẩn nhiều nguy cơ nghiêm trọng nếu không được phát hiện và xử trí kịp thời. Việc nhận biết sớm các dấu hiệu bất thường qua dịch dẫn lưu, theo dõi sát lượng dịch thoát ra mỗi ngày và lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp có vai trò quan trọng trong việc hạn chế biến chứng, rút ngắn thời gian hồi phục và bảo đảm an toàn cho người bệnh.

Nguồn tham khảo: vinmec.com, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov, benhviennoitiet.vn, Fanpage Bệnh viện Đại học Y