Khi mổ tuyến giáp gây mê hay gây tê? Giải đáp chi tiết

Mổ tuyến giáp gây mê hay gây tê là thắc mắc rất phổ biến của người bệnh trước khi bước vào phẫu thuật. Nhiều bệnh nhân lo lắng không biết mình sẽ được gây mê toàn thân hay chỉ gây tê vùng cổ, phương pháp nào an toàn hơn và có ảnh hưởng gì sau mổ hay không. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ bản chất từng phương pháp, cách thực hiện và các vấn đề có thể phát sinh khi hoặc sau gây mê trong mổ tuyến giáp.

1. Khi mổ tuyến giáp gây mê hay gây tê?

1.1. Mổ tuyến giáp có gây mê không?

Câu trả lời là: Phần lớn các ca mổ tuyến giáp hiện nay được thực hiện dưới gây mê toàn thân, tuy nhiên trong một số trường hợp nhất định, bác sĩ có thể chỉ định gây tê tại chỗ hoặc gây tê vùng.

Như vậy, để trả lời chính xác câu hỏi mổ tuyến giáp gây mê hay gây tê, cần dựa trên nhiều yếu tố như:

Loại bệnh lý tuyến giáp (u lành tính, ung thư tuyến giáp…)
Kích thước và vị trí khối u
Phạm vi phẫu thuật (cắt một thùy hay toàn bộ tuyến giáp)
Tình trạng sức khỏe tổng quát của người bệnh
Điều kiện cơ sở y tế và kinh nghiệm của ekip phẫu thuật

1.2. Mổ u tuyến giáp gây tê hay gây mê?

Đối với câu hỏi mổ u tuyến giáp gây tê hay gây mê, các chuyên gia cho biết: U tuyến giáp nhỏ, lành tính, phẫu thuật đơn giản: có thể cân nhắc gây tê tại chỗ hoặc gây tê vùng.

U tuyến giáp lớn, đa nhân, nghi ngờ ác tính hoặc ung thư tuyến giáp: bắt buộc gây mê toàn thân để đảm bảo an toàn và kiểm soát đường thở.

Theo tài liệu Phẫu thuật cắt bỏ tuyến giáp dưới gây tê tại chỗ và vùng của Đại học Cape Town: “Việc phẫu thuật tuyến giáp không bắt buộc tuyệt đối phải gây mê toàn thân trong mọi trường hợp, đặc biệt tại các cơ sở y tế có nguồn lực hạn chế.”

Cũng theo tài liệu này: “Phẫu thuật cắt tuyến giáp hoặc tuyến cận giáp có thể được thực hiện an toàn dưới gây tê tại chỗ và/hoặc gây tê vùng. Phương pháp này đặc biệt hữu ích tại các cơ sở y tế có nguồn lực hạn chế khi gây mê toàn thân không đảm bảo an toàn.”

2. Biện pháp thực hiện gây mê trong mổ tuyến giáp

2.1. Gây mê toàn thân – phương pháp phổ biến nhất

Gây mê toàn thân hay gây mê nội khí quản là phương pháp thường dùng trong mổ tuyến giáp. Với phương pháp này, bệnh nhân được đưa vào trạng thái ngủ sâu. Bệnh nhân được đặt ống nội khí quản để kiểm soát hô hấp. Bác sĩ gây mê theo dõi liên tục nhịp tim, huyết áp, nồng độ oxy.

Theo nghiên cứu, gây mê nội khí quản giúp kiểm soát tốt đường thở, đặc biệt quan trọng vì vùng cổ có liên quan trực tiếp đến khí quản và dây thanh âm.

Ưu điểm của gây mê toàn thân:

Người bệnh không đau, không sợ hãi
Phẫu thuật viên thao tác chính xác, thuận lợi
Kiểm soát tốt biến chứng hô hấp
Phù hợp với mổ kéo dài và phẫu thuật phức tạp

Vì vậy, nếu bạn thắc mắc mổ tuyến giáp có gây mê không, câu trả lời là đa số trường hợp có thực hiện gây mê.

2.2. Gây tê tại chỗ hoặc gây tê vùng trong mổ tuyến giáp

Gây tê vùng cổ (cervical plexus block) giúp làm mất cảm giác đau tại vùng cổ nhưng bệnh nhân vẫn tỉnh táo, có thể nói chuyện trong quá trình mổ.

Theo nghiên cứu “Gây tê vùng cho phẫu thuật tuyến giáp” đăng trên nền tảng khoa học trực tuyến ScienceDirect: “Gây tê vùng là một lựa chọn an toàn thay thế cho gây mê toàn thân đối với bệnh nhân phẫu thuật tuyến giáp.”

Các trường hợp nên áp dụng gây tê gồm: Bệnh nhân lớn tuổi, có bệnh tim phổi nặng, hoặc người không dung nạp thuốc mê.

Phương pháp gây tê chỉ áp dụng với các cuộc phẫu thuật ngắn, ít xâm lấn và được thực hiện tại cơ sở y tế có ekip giàu kinh nghiệm. Tuy nhiên, phương pháp này không phổ biến tại Việt Nam và chỉ áp dụng chọn lọc.

3. Các vấn đề có thể phát sinh khi hoặc sau khi gây mê mổ tuyến giáp

3.1. Biến chứng liên quan đến gây mê

Dù an toàn, gây mê vẫn có thể gây ra một số vấn đề như:

Buồn nôn, chóng mặt sau mổ
Đau họng do đặt ống nội khí quản
Dị ứng thuốc mê (hiếm)
Rối loạn nhịp tim, hạ huyết áp tạm thời

Các biến chứng này thường nhẹ và được kiểm soát tốt bởi bác sĩ gây mê hồi sức.

3.2. Biến chứng đặc thù sau mổ tuyến giáp

Ngoài vấn đề gây mê, người bệnh cần lưu ý:

Khàn tiếng tạm thời do phù nề dây thần kinh quặt ngược
Hạ canxi máu nếu ảnh hưởng tuyến cận giáp
Chảy máu, tụ máu vùng cổ (hiếm gặp nhưng nguy hiểm)

Theo các chuyên gia, việc theo dõi sát sau mổ là cực kỳ quan trọng để phát hiện sớm các biến chứng này.

Tóm lại, để trả lời câu hỏi mổ tuyến giáp gây mê hay gây tê, có thể kết luận:

Gây mê toàn thân là phương pháp phổ biến, an toàn và được ưu tiên
Gây tê vùng là lựa chọn thay thế trong một số trường hợp đặc biệt
Việc lựa chọn phương pháp nào cần đánh giá kỹ lưỡng bởi bác sĩ chuyên khoa

Nếu bạn chuẩn bị phẫu thuật và còn băn khoăn mổ u tuyến giáp gây tê hay gây mê, hãy trao đổi trực tiếp với bác sĩ để được tư vấn phù hợp nhất với tình trạng sức khỏe của mình.

Nguồn thông tin tham khảo: Đại học Cape Town, ScienceDirect