Cách chữa khàn giọng sau mổ tuyến giáp

Khàn giọng, nói hụt hơi là một trong các biến chứng khiến nhiều người sau mổ tuyến giáp lo lắng. Vậy nguyên nhân của tình trạng này là do đâu, cách xử trí phù hợp để cải thiện và khắc phục ra sao? Tìm hiểu ngay cách chữa khàn giọng sau mổ tuyến giáp qua bài viết dưới đây.

1. Vì sao sau mổ tuyến giáp giọng nói bị ảnh hưởng? Mổ u tuyến giáp bao lâu thì nói được?

1.1. Các trường hợp ảnh hưởng giọng nói sau mổ tuyến giáp và lý giải

Theo Tạp chí Quốc tế về Tuyến giáp (International Journal of Thyroidology), thay đổi giọng nói sau phẫu thuật tuyến giáp có thể được chia thành hai loại: 

• Những thay đổi xảy ra do tổn thương dây thần kinh thanh quản quặt ngược hoặc nhánh ngoài của dây thần kinh thanh quản trên.
• Những thay đổi được phân loại là hội chứng sau cắt bỏ tuyến giáp, xảy ra mà không có tổn thương thần kinh, do sưng niêm mạc hoặc dính thanh quản với các cơ xung quanh.

Ngoài ra, UCLA Health giải thích tình trạng khàn giọng sau mổ tuyến giáp như sau:

Người bệnh có thể xuất hiện khàn tiếng nhẹ hoặc cảm giác nhanh mỏi giọng sau mổ tuyến giáp. Nguyên nhân phổ biến là tình trạng phù nề, kích ứng dây thanh do đặt ống nội khí quản trong quá trình gây mê, không phải do tổn thương thần kinh, và đa số sẽ tự cải thiện theo thời gian.

Bên cạnh đó còn do ảnh hưởng đến thần kinh: Tuyến giáp nằm ở vị trí thấp phía trước cổ, và ngay phía sau nó là hai dây thần kinh quan trọng được gọi là dây thần kinh thanh quản quặt ngược – điều khiển chuyển động của dây thanh quản. Nếu dây thần kinh này bị tổn thương nó có thể gây ra chứng khàn giọng, giọng yếu ớt, hoặc thậm chí khó nuốt hoặc khó phát âm rõ ràng.

Ngoài ra còn có nhánh ngoài của dây thần kinh thanh quản trên – điều khiển cơ giáp thanh quản, giúp siết chặt dây thanh quản để tạo ra âm vực cao hơn và khả năng phát âm tốt hơn. Khi dây này bị tổn thương, dây thanh vẫn có thể cử động bình thường nhưng giọng nói trở nên yếu, nhanh mệt, khó lên giọng cao.

1.2. Sau phẫu thuật tuyến giáp bao lâu thì nói được?

Mổ tuyến giáp có phải kiêng nói không: Trong vài ngày đầu sau mổ, người bệnh nên hạn chế nói để tránh tạo áp lực lên vùng cổ và vết mổ. Khi vết mổ bắt đầu hồi phục, vẫn nên tránh nói nhiều, gắng giọng để giúp vùng cổ và dây thanh âm hồi phục tốt hơn. Thời gian bao lâu có thể nói sau mổ u tuyến giáp thường phụ thuộc vào phương pháp mổ và tốc độ hồi phục sau phẫu thuật của người bệnh.

2. Tìm hiểu các cách chữa khàn giọng sau mổ tuyến giáp?

Khàn giọng sau mổ tuyến giáp là ảnh hưởng đến giao tiếp, công việc của người bệnh. Bởi vậy, việc điều trị khàn giọng sau mổ tuyến giáp là điều được nhiều người bệnh đặc biệt quan tâm.

Với trường hợp khàn giọng nhẹ, cảm giác nhanh mỏi họng, có thể cải thiện bằng các cách như cho dây thanh âm nghỉ ngơi trong những ngày đầu, hạn chế nói to, la hét hoặc thì thầm.  duy trì đủ nước để bảo vệ niêm mạc thanh quản; tránh yếu tố kích thích như thuốc lá hoặc sử dụng nhiều caffeine, đồng thời sử dụng giọng nói nhẹ nhàng khi bắt đầu nói trở lại.

Trường hợp các rối loạn giọng nói kéo dài, đặc biệt là thay đổi về cao độ, cường độ hoặc chất lượng giọng, cần thăm khám để được đánh giá mức độ, đi tìm nguyên nhân và đưa ra cách điều trị phù hợp. Nhiều trường hợp có thể cải thiện hiệu quả bằng liệu pháp giọng nói, và khi cần thiết, các biện pháp can thiệp phù hợp có thể được áp dụng để phục hồi chức năng phát âm.

2.1. Phẫu thuật tạo hình thanh quản bằng tiêm

Phẫu thuật tạo hình thanh quản bằng tiêm là phương pháp ít xâm lấn, thường được chỉ định trong các trường hợp liệt dây thanh âm tạm thời sau phẫu thuật tuyến giáp, có thể thực hiện qua đường xuyên da, xuyên miệng hoặc nội soi thanh quản vi mô, chủ yếu dưới gây tê tại chỗ và trong điều kiện ngoại trú.
Các vật liệu tiêm bao gồm chất làm đầy tạm thời như axit hyaluronic, collagen hoặc vật liệu cho hiệu quả lâu dài hơn như canxi hydroxyapatite, mỡ tự thân, PMMA. Phương pháp này giúp cải thiện giọng nói nhanh chóng bằng cách tăng độ khép của dây thanh âm. Một số nghiên cứu cho thấy can thiệp sớm có thể làm giảm nhu cầu phẫu thuật khung thanh quản nếu liệt dây thanh âm kéo dài.

2.2. Phẫu thuật khung thanh quản

Phẫu thuật khung thanh quản được chỉ định khi liệt dây thanh âm không hồi phục sau thời gian theo dõi, thường từ 6 – 12 tháng. Trong các trường hợp này, teo cơ dây thanh âm thường đã xuất hiện. Phẫu thuật tạo hình tuyến giáp trung gian là kỹ thuật phổ biến nhằm đẩy dây thanh âm bị liệt vào trong, cải thiện khả năng phát âm.

2.3. Tái tạo thần kinh thanh quản

Tái tạo thần kinh được áp dụng khi dây thần kinh thanh quản quặt ngược bị cắt hoặc phải cắt bỏ do khối u xâm lấn trong phẫu thuật tuyến giáp. Phẫu thuật tái tạo thần kinh nên được thực hiện sớm, lý tưởng là ngay trong thì mổ, nhằm cải thiện kết quả giọng nói lâu dài. Sự cải thiện thường được ghi nhận sau vài tháng. Ngoài ra, ống dẫn thần kinh đang được nghiên cứu như một phương pháp hỗ trợ tái tạo thần kinh trong tương lai.

2.4. Điều trị bảo tồn: Liệu pháp giọng nói và thuốc

Liệu pháp giọng nói là phương pháp điều trị quan trọng trong rối loạn giọng nói sau mổ tuyến giáp, bao gồm các bài tập cải thiện sự khép kín của dây thanh. Phương pháp này giúp cải thiện chất lượng giọng nói, hạn chế teo cơ dây thanh và nên được duy trì cả trước và sau các can thiệp phẫu thuật. Về điều trị thuốc, một số nghiên cứu đã chỉ ra những tác dụng nhất định của steroid và Nimodipine trong điều trị rối loạn giọng nói, tuy nhiên người bị khàn giọng sau phẫu thuật cần thăm khám và sử dụng các loại thuốc theo đúng chỉ định của bác sĩ để đảm bảo an toàn.

Khàn giọng sau phẫu thuật tuyến giáp là biến chứng khá thường gặp và trong đa số trường hợp có thể cải thiện dần theo thời gian nếu được theo dõi, chăm sóc và xử trí đúng cách. Việc xác định chính xác nguyên nhân ảnh hưởng đến giọng nói đóng vai trò quan trọng trong lựa chọn phương pháp chữa khàn giọng sau mổ tuyến giáp. Người bệnh cần chủ động nghỉ ngơi giọng nói, tuân thủ hướng dẫn chăm sóc sau mổ và tái khám đúng hẹn để được đánh giá kịp thời.

Nguồn tham khảo: ijthyroid.org, uclahealth.org