Những món ăn trị hen suyễn mà ít người ngờ tới

Bên cạnh việc dùng thuốc theo chỉ định, chế độ ăn uống đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát các triệu chứng hen suyễn. Ít ai ngờ rằng, một số món ăn quen thuộc trong gian bếp Việt lại có khả năng hỗ trợ giảm viêm đường thở, tăng cường miễn dịch và cải thiện chức năng hô hấp rõ rệt. Cùng khám phá những món ăn trị hen suyễn mà ít người ngờ tới để bổ sung vào thực đơn hàng ngày, giúp người bệnh sống khỏe hơn với căn bệnh mạn tính này.

1. Người bị hen suyễn nên ăn các món ăn trị hen suyễn nào cho hiệu quả ? 

1.1. Thực phẩm giàu vitamin C – món ăn trị hen suyễn hiệu quả 

– Cam, bưởi, kiwi, dưa vàng.

– Cà chua, súp lơ xanh.

Nhiều nghiên cứu cho thấy bổ sung vitamin C đều đặn có thể làm giảm triệu chứng thở khò khè và viêm mũi dị ứng.

1.2. Bổ sung thực phẩm giàu vitamin D – món ăn trị hen suyễn hiệu quả 

Những món ăn có chứa vitamin D không chỉ tốt cho xương mà còn đóng vai trò điều hòa miễn dịch, làm giảm nguy cơ nhiễm trùng hô hấp – yếu tố có thể kích hoạt cơn hen. Thực phẩm nên bổ sung: Cá hồi, trứng, nấm, sữa và các chế phẩm từ sữa. Một số nghiên cứu ghi nhận rằng, người bệnh hen nặng khi được bổ sung vitamin D đầy đủ có tỷ lệ nhập viện thấp hơn đáng kể.

1.3. Thực phẩm giàu Omega-3

Axit béo Omega-3 có tác dụng chống viêm, đặc biệt hữu ích với bệnh hen suyễn – một bệnh lý đặc trưng bởi tình trạng viêm đường thở:

– Cá thu, cá hồi, cá trích.

– Dầu hạt lanh, dầu óc chó.

1.4. Thực phẩm giàu magie

Magie là khoáng chất có vai trò trong việc điều hòa chức năng hô hấp. Thực phẩm giàu magie thường được khuyến khích cho người bị hen suyễn:

– Rau lá xanh đậm, atiso, bơ.

– Các loại đậu (đậu đen, đỏ, xanh, trắng).

– Hạt điều, hạt bí, hạt dẻ.

– Ngũ cốc nguyên hạt.

– Chuối, cà chua.

Ở bệnh nhân hen, magie còn được dùng qua đường hít để hỗ trợ mở rộng phế quản trong trường hợp cơn hen nặng.

1.5. Trái cây và rau củ

Người mắc hen suyễn nên ưu tiên nhóm thực phẩm giàu chất chống oxy hóa như:

– Vitamin C, E, beta-carotene (có trong trái cây, rau củ màu đỏ, vàng, cam).

Chúng giúp tăng cường hệ miễn dịch, hạn chế tổn thương phổi và giảm tần suất xuất hiện các cơn hen.

1.6. Vitamin A – Tăng cường chức năng phổi, đặc biệt ở trẻ bị hen

Trẻ mắc hen suyễn thường có mức vitamin A trong máu thấp hơn so với trẻ khỏe mạnh. Một số thực phẩm giúp bổ sung vitamin A tự nhiên gồm:

– Cà rốt, rau lá xanh đậm.

– Khoai lang, dứa.

1.7. Nhóm thực phẩm Alliums – Tăng đề kháng, kháng viêm tự nhiên

Các loại thực phẩm thuộc nhóm Alliums như: Hành, tỏi, hẹ, hành tây. Được biết đến với tác dụng kháng khuẩn, tăng cường đề kháng và làm dịu triệu chứng viêm nhiễm đường hô hấp, góp phần giảm tần suất các đợt cảm cúm – một yếu tố nguy cơ thường gặp ở người hen.

2. Bị hen suyễn nên kiêng gì trong thực đơn hằng ngày?

2.1. Các chất kích thích 

Khi nhắc đến câu hỏi “hen suyễn nên kiêng gì?”, thì rượu bia và thuốc lá chắc chắn là nhóm cần tránh. Khói thuốc lá chứa nhiều chất độc hại như nicotin, khí CO, các hợp chất gây ung thư,… có thể kích hoạt cơn co thắt phế quản, làm tăng dịch tiết và gây khó thở cấp. Tình trạng tương tự cũng xảy ra với rượu bia vì chúng làm kích ứng niêm mạc đường hô hấp.

2.2. Đồ ăn dễ gây đầy hơi, thức uống có gas

Thức ăn khó tiêu hoặc có xu hướng sinh hơi nhiều như bắp cải, đậu, nước ngọt có gas… có thể tạo áp lực lên cơ hoành, gây khó thở, đặc biệt nếu người bệnh bị trào ngược dạ dày thực quản. Việc chia nhỏ bữa ăn và tránh thức ăn gây đầy hơi là điều cần thiết để kiểm soát tốt các triệu chứng hen.

2.3. Thực phẩm chứa chất bảo quản

Một số chất bảo quản tự nhiên như salicylat có trong cà phê, trà, gia vị… dù không phổ biến, nhưng vẫn có thể gây phản ứng ở một số người hen nhạy cảm. Ngoài ra, sulfite – một chất thường dùng trong trái cây sấy khô, đồ hộp, rượu vang, nước giải khát… có thể gây kích ứng phổi hoặc khởi phát cơn hen. Người bệnh cần chú ý đọc kỹ nhãn thành phần trước khi sử dụng.

2.4. Đồ ăn dễ gây dị ứng

Khoảng 5% bệnh nhân hen suyễn có biểu hiện nặng lên khi ăn phải thức ăn dị ứng. Việc tránh tuyệt đối các thực phẩm từng gây dị ứng và các món liên quan là điều bắt buộc. Ví dụ, nếu dị ứng với ngô, bạn cũng nên cẩn trọng với các loại gia vị làm từ ngô như siro ngô, maltose, bột bắp…

2.5. Thức ăn quá mặn hoặc chứa hàm lượng natri cao

Một chế độ ăn nhiều muối có thể làm tăng phản ứng viêm ở đường thở, khiến hen trở nên khó kiểm soát hơn. Vì vậy, người bị hen nên hạn chế muối, tránh thực phẩm mặn như đồ muối chua, các món ăn chế biến sẵn nhiều gia vị hoặc nước sốt công nghiệp.

2.6. Đồ đông lạnh

Nhiều sản phẩm đông lạnh như hải sản, cá hay xúc xích có thể chứa sodium bisulfite – chất bảo quản không thân thiện với người bệnh hen. Việc sử dụng thường xuyên các thực phẩm này có thể làm tăng nguy cơ co thắt phế quản và gây ra cơn hen cấp.

2.7. Thực phẩm đóng gói và đồ hộp công nghiệp

Các sản phẩm đóng hộp tuy tiện lợi nhưng thường chứa các phụ gia như sulfit và chất tạo màu, có thể gây phản ứng bất lợi ở người có cơ địa hen. Vì vậy, hãy ưu tiên thực phẩm tươi sống và nấu tại nhà để kiểm soát tốt tình trạng bệnh.

2.8. Thực phẩm ngâm chua, lên men

Nếu bạn nhạy cảm với sulfite, hãy tránh xa các loại dưa muối, cà muối, rượu nếp, nước giải khát có thành phần lên men. Đây là nhóm thực phẩm dễ gây kích ứng đường hô hấp và khiến triệu chứng hen thêm nghiêm trọng.

Trên đây là những món ăn trị hen suyễn mà ít người ngờ tới, nhưng lại mang đến lợi ích không nhỏ cho sức khỏe đường hô hấp. Kết hợp chế độ dinh dưỡng hợp lý với việc điều trị y khoa và lối sống khoa học sẽ giúp người bệnh kiểm soát tốt các cơn hen và nâng cao chất lượng cuộc sống. Đừng chờ đến khi bệnh nặng mới thay đổi – chăm sóc từ bữa ăn chính là cách bảo vệ phổi hiệu quả và dễ áp dụng nhất.