Liệu rằng bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính có chữa được không

Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD) là một trong những tác nhân gây tử vong hàng đầu trên toàn cầu, với đặc trưng là tình trạng viêm kéo dài và tắc nghẽn luồng khí thở. Đây là căn bệnh tiến triển chậm nhưng ảnh hưởng nặng nề đến chất lượng sống nếu không được điều trị đúng cách. Vậy liệu rằng bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính có chữa được không, hay người bệnh chỉ có thể sống chung với nó?

1. Những đối tượng dễ mắc bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD)

1.1. Người hút thuốc lá 

Hút thuốc được xem là yếu tố nguy cơ hàng đầu dẫn đến bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính. Theo số liệu từ Hiệp hội Phổi Hoa Kỳ (ALA), có đến 85 – 90% bệnh nhân COPD có liên quan đến việc hút thuốc, kể cả những người thường xuyên hít phải khói thuốc lá từ người khác (hút thụ động).

Khói thuốc chứa hàng ngàn hóa chất độc hại, trong đó nhiều thành phần có khả năng phá hủy mô phổi và đường dẫn khí. Những tổn thương này diễn ra âm thầm nhưng không thể phục hồi, khiến đường thở ngày càng hẹp và chức năng phổi suy giảm nghiêm trọng. Đáng chú ý, nguy cơ tử vong do COPD ở người hút thuốc cao hơn gấp 10 lần so với người không hút thuốc.

1.2. Người làm việc trong môi trường nhiều khói bụi hoặc các hóa chất độc hại

Những người thường xuyên tiếp xúc với bụi công nghiệp, hơi hóa chất, khói từ than củi, khí thải độc hại… có nguy cơ cao bị kích ứng phổi kéo dài, từ đó dẫn đến tình trạng viêm mạn tính và phát triển thành COPD. Nhóm đối tượng này bao gồm công nhân nhà máy, thợ hàn, thợ mỏ, người làm nghề nông thường xuyên đốt rơm rạ hoặc sống ở khu vực ô nhiễm nặng.

1.3. Người có yếu tố di truyền 

Một tỷ lệ nhỏ bệnh nhân COPD mắc bệnh do rối loạn di truyền hiếm gặp – thiếu hụt men alpha-1 antitrypsin (AAT). Men AAT có chức năng bảo vệ mô phổi khỏi bị tổn thương. Khi cơ thể thiếu hụt AAT, phổi dễ bị viêm và phá hủy, dẫn đến COPD ngay cả ở người trẻ tuổi, không hút thuốc và không làm việc trong môi trường ô nhiễm.

2. Thắc mắc phổ biến về việc bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính có chữa được không?

2.1. Giải đáp: Liệu rằng bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính có chữa được không?

COPD là bệnh lý mạn tính, hiện chưa có phương pháp điều trị dứt điểm. Tuy nhiên, việc can thiệp y tế kịp thời có thể giúp kiểm soát triệu chứng, hạn chế tiến triển nặng và cải thiện chất lượng cuộc sống cho người bệnh. Đặc biệt, trong các đợt bệnh bùng phát cấp tính, điều trị đúng cách sẽ giúp giảm ho, long đờm, khó thở và hạ sốt.

Để đạt hiệu quả điều trị, người bệnh cần kiên trì tuân thủ phác đồ điều trị trong thời gian dài, sử dụng đều đặn thuốc dạng hít hoặc xịt. Khi có biểu hiện bất thường hoặc triệu chứng kéo dài, cần nhanh chóng liên hệ cơ sở y tế để được xử lý sớm, tránh biến chứng nguy hiểm như suy hô hấp hay tàn phế.

2.2. Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính có chữa được không nếu tiêm vacxin Covid 19?

Theo hướng dẫn của Bộ Y tế ban hành ngày 15/7/2021, người trên 65 tuổi và những người có bệnh nền mạn tính ổn định nằm trong nhóm ưu tiên tiêm vaccine và nên được theo dõi tại bệnh viện. Vì vậy, bệnh nhân COPD – đa phần là người cao tuổi, mang nhiều bệnh lý nền – có nguy cơ diễn tiến nặng và tử vong cao nếu mắc COVID-19. Việc tiêm phòng vaccine là rất cần thiết đối với nhóm này.

Tuy nhiên, một số lưu ý quan trọng cần được thực hiện trước và sau tiêm:

– Thời điểm tiêm: Người bệnh chỉ nên tiêm khi đang ở giai đoạn ổn định, không trong đợt cấp của bệnh.

– Khám sàng lọc kỹ lưỡng: Trước tiêm, cần được bác sĩ thăm khám cẩn thận, đánh giá tình trạng sức khỏe, nhịp thở dưới 25 lần/phút, SpO₂ trên 94%, không sốt hay có biểu hiện viêm cấp.

– Theo dõi sau tiêm: Bệnh nhân nên lưu lại điểm tiêm ít nhất 30 phút để theo dõi phản ứng, đồng thời tiếp tục theo dõi tại nhà.

3. Hướng dẫn chăm sóc bệnh nhân phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD) tại nhà

3.1. Đảm bảo môi trường sống

Các yếu tố gây dị ứng như khói thuốc, bụi mịn, lông vật nuôi… là nguyên nhân dễ kích hoạt các cơn ho, khó thở ở người bị COPD. Vì vậy, khi chăm sóc người bệnh tại nhà, cần thường xuyên lau dọn nhà cửa, vệ sinh các khu vực khuất bụi, đồng thời hạn chế sử dụng chất tẩy rửa mạnh hoặc nước hoa phòng có mùi nồng. Không để bệnh nhân tiếp xúc với khói bếp, khói thuốc lá hoặc không khí ô nhiễm.

3.2. Xây dựng chế độ dinh dưỡng hợp lý cho người bệnh COPD

Dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong việc cải thiện sức khỏe cho người mắc phổi tắc nghẽn mạn tính. Người chăm sóc cần tránh cho bệnh nhân sử dụng các loại thực phẩm dễ gây dị ứng hoặc làm nặng triệu chứng như tôm, cua, cá biển, rau sống có tính hàn (lạnh), các gia vị cay nóng và nên giảm muối trong khẩu phần ăn.

Bên cạnh đó, nên ưu tiên các loại thực phẩm giàu chất đạm (thịt bò, thịt gà), vitamin và khoáng chất (rau củ quả tươi, sữa chua, trứng, pho mát…), giúp tăng cường sức đề kháng và hỗ trợ phục hồi chức năng hô hấp.

3.3. Tuân thủ lịch tái khám và theo dõi triệu chứng sát sao

COPD là bệnh lý cần được theo dõi và điều trị lâu dài, do đó, người bệnh phải được tái khám định kỳ theo lịch hẹn của bác sĩ. Trong trường hợp xuất hiện các dấu hiệu như khó thở kéo dài, ho nhiều, sốt hoặc mệt mỏi bất thường, cần nhanh chóng đưa người bệnh đến bệnh viện.

Tại cơ sở y tế, bác sĩ có thể chỉ định thực hiện các xét nghiệm như đo chức năng hô hấp, chụp X-quang ngực để đánh giá tình trạng phổi, từ đó điều chỉnh phác đồ điều trị phù hợp hơn.

3.4. Hướng dẫn luyện tập và hỗ trợ các bài tập thở

Việc luyện tập các bài tập thở đúng cách giúp cải thiện khả năng hô hấp và hỗ trợ tống đờm ra khỏi đường thở. Người chăm sóc có thể cùng bệnh nhân thực hiện các bài tập đơn giản như: thở mím môi, thở cơ hoành, tập đi bộ nhẹ, đạp xe chậm… để tăng cường dung tích vùng phổi và sức bền của cơ thể. Đối với những bệnh nhân có nhiều đờm, có thể vỗ rung vùng lưng và ngực theo nhịp hoặc kê cao đầu giường khoảng 15 – 20 cm để giúp dễ thở hơn, đặc biệt là về đêm.

Tóm lại, liệu rằng bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính có chữa được không – câu trả lời là bệnh không thể chữa khỏi hoàn toàn, nhưng hoàn toàn có thể kiểm soát được nếu phát hiện sớm và tuân thủ phác đồ điều trị. Việc kết hợp thuốc, thay đổi lối sống, tránh yếu tố nguy cơ và tái khám định kỳ sẽ giúp người bệnh duy trì sức khỏe hô hấp ổn định và hạn chế tối đa các biến chứng nghiêm trọng. Đừng trì hoãn việc điều trị – hãy hành động ngay từ hôm nay để giữ lấy từng nhịp thở khỏe mạnh cho mai sau.