Bị bệnh thoái hóa chất trắng nên ăn gì?

Chế độ dinh dưỡng khoa học, giàu chất chống oxy hóa, vitamin nhóm B, omega-3 và khoáng chất đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ mạch máu não và tế bào thần kinh. Việc lựa chọn đúng thực phẩm không chỉ giúp cải thiện sức khỏe tổng thể mà còn góp phần kiểm soát tốt các triệu chứng liên quan đến bệnh thoái hóa chất trắng. Vậy bệnh thoái hóa chất trắng nên ăn gì để hỗ trợ não bộ, làm chậm tiến triển tổn thương và duy trì chất lượng cuộc sống?

1. Dinh dưỡng ảnh hưởng thế nào tới thoái hóa chất trắng/ sức khỏe não bộ?

Thoái hóa chất trắng liên quan mật thiết đến tình trạng tổn thương mạch máu não, viêm mạn tính và stress oxy hóa. Trong khi thuốc và các biện pháp y khoa giữ vai trò chính trong điều trị thì dinh dưỡng được xem là yếu tố nền tảng giúp làm chậm tiến triển bệnh và bảo vệ cấu trúc não bộ lâu dài. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra mối liên hệ rõ ràng giữa chế độ ăn, vi chất dinh dưỡng và mức độ tổn thương chất trắng trên hình ảnh MRI.

Trước hết, vitamin nhóm B (B6, B9 – folate, B12) có vai trò đặc biệt quan trọng đối với sức khỏe chất trắng. Các vitamin này tham gia vào quá trình chuyển hóa homocysteine. Khi homocysteine trong máu tăng cao, nguy cơ tổn thương mạch máu não và thoái hóa chất trắng cũng tăng theo. Một tổng quan khoa học đăng trên The American Journal of Clinical Nutrition cho thấy nồng độ homocysteine cao có liên quan chặt chẽ tới sự gia tăng tổn thương chất trắng và suy giảm nhận thức ở người lớn tuổi.

Bên cạnh đó, stress oxy hóa là một cơ chế quan trọng góp phần phá hủy bao myelin bao quanh sợi thần kinh. Chế độ ăn giàu chất chống oxy hóa như vitamin C, vitamin E, polyphenol từ rau xanh, trái cây và trà giúp trung hòa các gốc tự do, từ đó bảo vệ tế bào thần kinh. Nghiên cứu trên Journal of Alzheimer’s Disease cho thấy, những người có chế độ ăn giàu chất chống oxy hóa có tốc độ suy giảm cấu trúc chất trắng chậm hơn so với nhóm ăn uống nghèo vi chất.

bệnh thoái hóa chất trắng nên ăn gì — Ăn gì tốt cho bệnh thoái hóa não là điều nhiều người băn khoăn

Ngoài ra, axit béo omega-3, đặc biệt là DHA, là thành phần cấu trúc quan trọng của màng tế bào thần kinh và chất trắng. Omega-3 giúp cải thiện tính toàn vẹn của sợi trục, hỗ trợ dẫn truyền thần kinh và tăng cường lưu thông máu não. Một nghiên cứu công bố trên Neurology ghi nhận rằng, người có nồng độ omega-3 cao trong máu có thể tích chất trắng tốt hơn và nguy cơ suy giảm nhận thức thấp hơn.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), chế độ ăn lành mạnh, giàu rau quả, chất béo tốt và vi chất thiết yếu có thể giúp giảm viêm, bảo vệ mạch máu não và duy trì chức năng thần kinh khi về già. Dinh dưỡng đóng vai trò như “nền móng” cho sức khỏe não bộ. Với người bị thoái hóa chất trắng, ăn uống khoa học không chỉ giúp làm chậm tiến triển tổn thương mà còn góp phần cải thiện trí nhớ, khả năng vận động và chất lượng cuộc sống về lâu dài.

2. Bị bệnh thoái hóa chất trắng nên ăn gì? Nên kiêng gì?

Nếu bạn hoặc người thân đang đối mặt với bệnh thoái hóa chất trắng, chế độ ăn hợp lý đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ não, tăng cường trí nhớ và làm chậm tiến triển bệnh.

2.1. Bị bệnh thoái hóa chất trắng nên ăn gì?

Dưới đây là những nhóm thực phẩm người bị thoái hóa chất trắng nên bổ sung:

Quả mọng và trái cây giàu vitamin C: Các loại quả như việt quất, dâu tây, mâm xôi, cam, bưởi giàu anthocyanin, flavonoid và vitamin C – các chất chống oxy hóa mạnh, giúp bảo vệ tế bào thần kinh khỏi lão hóa sớm. Nghiên cứu cho thấy ăn việt quất hàng ngày có thể cải thiện trí nhớ ở người cao tuổi. Vì vậy, câu trả lời cho thắc mắc “ăn gì tốt cho bệnh thoái hóa não?” chính là quả mọng và trái cây có múi.
Cá và hải sản giàu Omega-3: Cá hồi, cá ngừ, cá trích, cá mòi… chứa nhiều axit béo omega-3 (DHA, EPA), giúp giảm viêm, bảo vệ chất xám và cải thiện trí nhớ. Theo các nghiên cứu, omega-3 còn có khả năng làm chậm quá trình thoái hóa não, rất phù hợp với người bị thoái hóa chất trắng.
Ngũ cốc nguyên hạt: Thay thế tinh bột tinh chế bằng gạo lứt, hạt diêm mạch, yến mạch, bánh mì nguyên cám, mì ống nguyên hạt giúp cung cấp carbohydrate phức hợp, giải phóng đường chậm, duy trì năng lượng ổn định cho não. Điều này đặc biệt quan trọng trong việc bảo vệ chức năng não bộ và phòng ngừa suy giảm trí nhớ.
Các loại hạt, dầu thực vật và dầu oliu: Óc chó, hạnh nhân, dầu oliu nguyên chất giàu chất béo tốt và chất chống oxy hóa, giúp giảm viêm não và bảo vệ tế bào thần kinh. Chế độ ăn giàu chất béo lành mạnh cũng liên quan đến việc cải thiện chức năng nhận thức.
Trà xanh, cà phê và sôcôla đen: Ăn gì tốt cho bệnh thoái hóa não? – Chính là các thực phẩm chứa caffeine, catechin, polyphenol, giúp tăng hưng phấn thần kinh, cải thiện trí nhớ và làm giảm lo lắng – yếu tố nguy cơ của thoái hóa chất trắng. Tuy nhiên, nên sử dụng với liều vừa phải: Khoảng 3–4 tách trà xanh, 20g socola đen 70% cacao và không lạm dụng cà phê.
Lòng đỏ trứng: Lòng đỏ giàu choline và vitamin B-complex, tham gia sản xuất acetylcholine – chất dẫn truyền thần kinh quan trọng cho trí nhớ. Ăn 1 quả lòng đỏ trứng mỗi ngày giúp hỗ trợ chức năng não.
Rau lá xanh: Các loại rau như arugula, cải bó xôi, bắp cải, rau chân vịt giàu nitrat, giúp tăng lưu lượng máu đến não và bảo vệ tế bào thần kinh. Ăn rau lá xanh hàng ngày có thể giúp khả năng nhận thức của người lớn tuổi tương đương với người trẻ hơn đến 11 tuổi.

2.2. Bệnh thoái hóa chất trắng nên kiêng gì?

Để bảo vệ não bộ, ngoài việc bổ sung thực phẩm tốt, người bệnh cần hạn chế những món ăn làm tăng viêm và stress oxy hóa sau đây:

Đường và tinh bột tinh chế: Bánh mì trắng, bánh ngọt, cơm trắng… khiến đường huyết tăng nhanh, tác động xấu tới chức năng não.
Thịt đỏ nhiều mỡ, thức ăn nhanh: Làm tăng viêm, không tốt cho não bộ.
Rượu bia, thuốc lá: Làm tăng nguy cơ thoái hóa thần kinh và giảm hiệu quả của các thực phẩm tốt cho não.
Sử dụng quá nhiều caffeine hoặc đồ uống năng lượng: Có thể gây lo lắng, mất ngủ, ảnh hưởng đến trí nhớ.

Tóm lại, chế độ ăn hợp lý đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ sức khỏe não bộ, đặc biệt đối với những người mắc bệnh thoái hóa chất trắng. Bổ sung các thực phẩm giàu chất chống oxy hóa, omega-3, vitamin B, cùng nhiều rau củ, trái cây tươi và các loại hạt có thể giúp giảm quá trình thoái hóa và duy trì chức năng thần kinh. Như vậy, khi thắc mắc bệnh thoái hóa chất trắng nên ăn gì, bạn đã có những lựa chọn dinh dưỡng thiết thực để đồng hành cùng sức khỏe não bộ mỗi ngày.

Nguồn thông tin tham khảo: Health.clevelandclinic.org, Who.int, Pmc.ncbi.nlm.nih.gov, Academic.oup.com, N.neurology.org