7 cách tăng tiểu cầu khi bị sốt xuất huyết

Giảm tiểu cầu khi bị sốt xuất huyết khiến cơ thể mệt mỏi và tăng nguy cơ chảy máu. Áp dụng đúng cách tăng tiểu cầu khi bị sốt xuất huyết có thể giúp cơ thể hồi phục nhanh hơn, bảo vệ sức khỏe và giảm nguy cơ biến chứng. 

1. Vì sao sốt xuất huyết làm giảm tiểu cầu?

Sốt xuất huyết do virus Dengue (DENV) gây ra thường làm giảm tiểu cầu – các tế bào máu quan trọng trong cầm máu, dẫn đến nguy cơ xuất huyết. Nguyên nhân giảm tiểu cầu do sốt xuất huyết là sự phối hợp nhiều cơ chế, gồm:

• Virus ức chế sản xuất tiểu cầu tại tủy xương: Khi bị nhiễm DENV, hoạt động của tủy xương bị giảm, số lượng nguyên bào tiểu cầu giảm và quá trình trưởng thành chậm lại. Nghiên cứu đăng trên PMC (2015) cho thấy tủy xương của bệnh nhân dengue giảm hoạt động, làm chậm quá trình trưởng thành của tiểu cầu, mặc dù hormon điều hòa sinh tiểu cầu (thrombopoietin) tăng lên để bù thiếu hụt.
•  Hệ miễn dịch phá hủy tiểu cầu: Đôi khi hệ miễn dịch nhầm lẫn, coi tiểu cầu là mối đe dọa từ virus và loại bỏ chúng, làm giảm số lượng tiểu cầu tuần hoàn.
• Rò rỉ dịch từ mạch máu: Sốt xuất huyết có thể làm tăng tính thấm của mạch máu, khiến dịch thoát ra ngoài, dẫn đến giảm tiểu cầu trong máu.
• Tuổi thọ tiểu cầu giảm: Tiểu cầu bị phá hủy nhanh hơn bình thường, đặc biệt trong giai đoạn bệnh nặng, khiến lượng tiểu cầu giảm rõ rệt.
• Phản ứng viêm: Tình trạng viêm do virus gây ra cũng góp phần đẩy nhanh quá trình phá hủy tiểu cầu, làm bệnh trở nên trầm trọng hơn nếu không được kiểm soát.

Các cơ chế này phối hợp khiến số lượng tiểu cầu giảm rõ rệt, đặc biệt là từ ngày thứ 4 đến ngày thứ 6 của bệnh. Ban đầu, giảm tiểu cầu chủ yếu do tủy xương bị ức chế, nhưng sau đó, hệ miễn dịch và các cơ chế phá hủy tiểu cầu hoạt động mạnh, làm tiểu cầu giảm nhanh. Nếu cơ thể kiểm soát được virus, tủy xương hồi phục và tiểu cầu từ từ tăng trở lại.

Dưới đây là bảng phân loại mức độ tiểu cầu trong máu khi bị sốt xuất huyết:

Số lượng tiểu cầu (trên µL máu)	Ý nghĩa	Hành động cần thực hiện
150.000 – 450.000	Bình thường	Không cần lo lắng
50.000 – 150.000	Giảm nhẹ đến trung bình	Theo dõi sát sao, tái khám theo chỉ dẫn bác sĩ
Dưới 50.000	Nguy hiểm	Cần tìm chăm sóc y tế ngay lập tức để tránh biến chứng nghiêm trọng

2. Hướng dẫn 7 cách tăng tiểu cầu khi bị sốt xuất huyết hiệu quả

Tiểu cầu là yếu tố quan trọng giúp máu đông, nên nếu giảm quá thấp, cơ thể dễ bị xuất huyết, chảy máu cam, chảy máu chân răng hoặc các biến chứng nặng. Do đó, việc tìm hiểu cách tăng tiểu cầu khi bị sốt xuất huyết là rất cần thiết.

Dưới đây là các cách tăng tiểu cầu cho người sốt xuất huyết có thể thực ngay tại nhà:

Uống nước ép lá đu đủ

Lá đu đủ là bài thuốc dân gian phổ biến để tăng tiểu cầu cho người sốt xuất huyết. Bạn có thể giã nát 2–3 lá đu đủ tươi, lấy nước cốt và uống 2 thìa canh, ngày 2 lần. Các enzyme trong lá đu đủ như papain và chymopapain có thể kích thích tủy xương sản xuất tiểu cầu, giúp cơ thể phục hồi nhanh hơn. Tuy nhiên, nếu bạn dị ứng với đu đủ hoặc đang dùng thuốc đặc trị, hãy hỏi ý kiến bác sĩ trước khi áp dụng. 

Thêm Giloy (Guduchi) vào chế độ ăn

Giloy là thảo dược Ayurvedic nổi tiếng với tác dụng tăng cường miễn dịch và hỗ trợ duy trì mức tiểu cầu khỏe mạnh. Bạn có thể đun sôi thân cây giloy và uống nước sắc 1–2 lần mỗi ngày, hoặc sử dụng nước ép giloy bán tại các cửa hàng thực phẩm chức năng. Đây là một trong những cách làm tăng tiểu cầu khi bị sốt xuất huyết tự nhiên và an toàn.

 Uống nước ép lựu và củ cải đường

Nước ép lựu và củ dền giàu chất sắt và chất chống oxy hóa, giúp thanh lọc máu, tăng hemoglobin và hỗ trợ phục hồi tổng thể. Bạn có thể uống một cốc nhỏ nước ép củ dền mỗi ngày và bổ sung nước ép lựu để cung cấp vitamin C và sắt, giúp cải thiện số lượng tiểu cầu tự nhiên. Đây là cách bổ sung dưỡng chất quan trọng trong cách tăng tiểu cầu cho người sốt xuất huyết.

Bù đủ nước với chất lỏng giàu điện giải

Sốt xuất huyết thường gây mất nước, làm giảm tiểu cầu nghiêm trọng hơn. Uống đủ nước và các chất lỏng giàu điện giải giúp cơ thể phục hồi nhanh. Nên dùng nước dừa, dung dịch ORS, nước ép trái cây tươi (không đường) hoặc trà thảo mộc như trà tulsi, trà gừng. Bù nước đúng cách là bước quan trọng trong cách làm tăng tiểu cầu khi bị sốt xuất huyết.

Xây dựng chế độ ăn giàu dưỡng chất để tăng tiểu cầu

Một chế độ ăn cân bằng và giàu vitamin giúp tủy xương hoạt động tốt và sản xuất tiểu cầu hiệu quả. Bạn nên ăn rau lá xanh (giàu vitamin K), bí ngô, cà rốt, khoai lang (beta-carotene, vitamin A), protein nạc như trứng, nước dùng gà, các loại đậu, cùng trái cây họ cam quýt để tăng hấp thụ sắt.

Nghỉ ngơi và hạn chế vận động mạnh

Cơ thể cần năng lượng để phục hồi và sản xuất tiểu cầu. Người bệnh cần ngủ đủ 8 – 10 tiếng mỗi ngày, tránh nâng vật nặng hoặc tập thể dục gắng sức sẽ giúp cơ thể tập trung vào việc chữa lành. Ngoài ra, nâng cao chân cũng hỗ trợ lưu thông máu và giảm nguy cơ biến chứng. Đây là một trong những cách làm tăng tiểu cầu khi bị sốt xuất huyết đơn giản nhưng hiệu quả.

Bổ sung vitamin theo hướng dẫn của bác sĩ

Nếu chế độ ăn chưa đủ dưỡng chất, bác sĩ có thể đề nghị bổ sung vitamin như B12 (hỗ trợ tủy xương), axit folic (B9, quan trọng cho hình thành tiểu cầu) và vitamin C (tăng miễn dịch và hấp thụ sắt). Việc bổ sung vitamin đúng cách là một trong những cách làm tăng tiểu cầu khi bị sốt xuất huyết hiệu quả, giúp cơ thể hồi phục nhanh và an toàn.

3. Những lưu ý quan trọng khi tăng tiểu cầu trong sốt xuất huyết

Để hỗ trợ phục hồi tiểu cầu nhanh hơn khi sốt xuất huyết, người bệnh cần chú ý một số điểm quan trọng sau:

• Theo dõi nồng độ tiểu cầu thường xuyên: Việc kiểm tra tiểu cầu định kỳ giúp đánh giá tiến triển bệnh và điều chỉnh chế độ chăm sóc kịp thời.
• Tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ: Mọi biện pháp bổ sung hay thuốc hỗ trợ cần được thực hiện theo chỉ định, tránh tự ý dùng thuốc hoặc thực phẩm chức năng.
• Ngăn ngừa muỗi đốt: Tránh bị muỗi đốt giúp giảm nguy cơ tái nhiễm sốt xuất huyết và lây lan virus sang người khác.
• Giữ tinh thần lạc quan, tránh căng thẳng: Sức khỏe tinh thần ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng phục hồi; duy trì tâm lý tích cực giúp cơ thể hồi phục nhanh hơn.

Đặc biệt, người bệnh nên đến bệnh viện ngay nếu xuất hiện bất kỳ triệu chứng sau:

• Nôn liên tục hoặc đau bụng dữ dội;
• Có máu trong nước tiểu, phân hoặc chất nôn;
• Chảy máu nướu răng hoặc mũi;
• Khó thở;
• Mệt mỏi đột ngột hoặc mất ý thức.

Những dấu hiệu này có thể cảnh báo sốt xuất huyết Dengue nặng (DHF) hoặc hội chứng sốc Dengue (DSS), cần được can thiệp y tế kịp thời để tránh nguy hiểm đến tính mạng.

Tóm lại, việc phục hồi sau sốt xuất huyết đòi hỏi sự kiên nhẫn và chăm sóc đúng cách. Hiểu rõ cách tăng tiểu cầu khi bị sốt xuất huyết sẽ giúp người bệnh hồi phục nhanh hơn, giảm nguy cơ biến chứng và bảo vệ sức khỏe toàn diện. Hãy duy trì chế độ ăn uống lành mạnh, nghỉ ngơi hợp lý và theo dõi sức khỏe thường xuyên để đảm bảo quá trình hồi phục diễn ra thuận lợi.

Nguồn thông tin tham khảo: Pmc.ncbi.nlm.nih.gov, Metropolisindia.com, Megavita.com.vn, Drkarunhematology.com, Asterhospitals.in