Trĩ nội khác trĩ ngoại như thế nào – Phân biệt chi tiết 

Trong số các bệnh lý thường gặp ở vùng hậu môn trực tràng, trĩ là một trong những tình trạng phổ biến nhất. Mặc dù vậy, nhiều người vẫn thường nhầm lẫn giữa hai loại trĩ phổ biến là trĩ nội và trĩ ngoại. Sự nhầm lẫn này khiến việc phát hiện bệnh, cũng như điều trị kém hiệu quả, dễ dẫn đến biến chứng nghiêm trọng. Do đó, việc hiểu rõ trĩ nội khác trĩ ngoại như thế nào sẽ mang lại nhiều lợi ích, giúp người bệnh chủ động hơn trong việc chăm sóc sức khỏe.

1. Trĩ là gì và vì sao cần phân biệt?

Bệnh trĩ xảy ra khi các đám rối tĩnh mạch ở vùng hậu môn – trực tràng bị giãn nở và phồng to bất thường. Sự hình thành búi trĩ gây ra nhiều triệu chứng khó chịu như đau rát, chảy máu, ngứa ngáy hoặc cảm giác vướng víu khi ngồi hay đi đại tiện. Nếu để bệnh tiến triển lâu dài mà không can thiệp, chất lượng cuộc sống của người bệnh sẽ giảm sút đáng kể.

Phân biệt trĩ nội và trĩ ngoại có ý nghĩa quan trọng vì mỗi loại có đặc điểm hình thành, triệu chứng và hướng điều trị riêng. Khi xác định đúng loại trĩ, người bệnh sẽ được áp dụng phương pháp chữa trị phù hợp, từ đó rút ngắn thời gian hồi phục và hạn chế biến chứng nguy hiểm.

2. Trĩ nội khác trĩ ngoại như thế nào?

2.1. Vị trí hình thành búi trĩ

Điểm khác biệt cơ bản nhất giữa trĩ nội và trĩ ngoại chính là vị trí xuất hiện. Trĩ nội hình thành ở phía trên đường lược, nằm sâu bên trong ống hậu môn hoặc trực tràng. Do vị trí này khuất tầm quan sát nên người bệnh thường khó phát hiện sớm. Trong khi đó, trĩ ngoại xuất hiện ngay dưới đường lược, sát lớp da ngoài hậu môn. Chính vì vậy, búi trĩ ngoại dễ dàng nhìn thấy hoặc sờ thấy khi bệnh nhân vệ sinh.

2.2. Cảm giác đau và sự khó chịu

Một trong những dấu hiệu điển hình để phân biệt trĩ nội khác trĩ ngoại như thế nào là cảm giác đau. Trĩ nội thường ít gây đau rõ rệt trong thời gian đầu bởi vùng niêm mạc trực tràng ít có dây thần kinh cảm giác. Người bệnh chỉ nhận thấy tình trạng chảy máu khi đi đại tiện hoặc cảm giác nặng, vướng ở hậu môn khi búi trĩ sa ra ngoài. Ngược lại, trĩ ngoại gây đau rõ rệt hơn, đặc biệt khi ngồi lâu, di chuyển nhiều hoặc búi trĩ xuất hiện huyết khối. Do búi trĩ ngoại nằm ở vị trí da hậu môn, vốn có nhiều dây thần kinh cảm giác, nên các triệu chứng đau, rát, ngứa cũng xuất hiện thường xuyên.

2.3. Triệu chứng đặc trưng

Ngoài cảm giác đau, sự khác biệt giữa hai loại trĩ còn thể hiện qua các biểu hiện lâm sàng. Trĩ nội thường được nhận biết qua hiện tượng chảy máu đỏ tươi trong lúc đại tiện. Ban đầu máu có thể chỉ dính trên giấy vệ sinh, nhưng khi bệnh tiến triển, máu có thể nhỏ thành giọt hoặc bắn thành tia. Ở giai đoạn nặng, búi trĩ nội sa ra ngoài, ban đầu có thể tự co lại, về sau phải dùng tay đẩy mới vào. Trong khi đó, trĩ ngoại thường gây ngứa, sưng tấy, đau rát vùng hậu môn. Người bệnh có thể sờ thấy cục cứng hoặc mềm nổi ngay sát rìa hậu môn. Khi hình thành cục máu đông trong búi trĩ, cơn đau dữ dội càng trở nên rõ rệt, gây ảnh hưởng lớn đến sinh hoạt.

2.4. Cấp độ phát triển của bệnh

Một điểm khác biệt quan trọng nữa để giải thích trĩ nội khác trĩ ngoại như thế nào nằm ở cấp độ tiến triển. Trĩ nội được phân loại thành bốn cấp độ từ nhẹ đến nặng. Ở cấp độ 1, bệnh nhân chỉ thấy chảy máu khi đại tiện mà chưa có tình trạng sa búi trĩ. Đến cấp độ 2, búi trĩ sa ra ngoài khi rặn nhưng có thể tự co lại. Cấp độ 3 khiến búi trĩ không tự co mà cần dùng tay đẩy lên, trong khi cấp độ 4 là giai đoạn nặng nhất, búi trĩ thường xuyên sa ra ngoài và không thể đẩy vào.

Ngược lại, trĩ ngoại không chia cấp độ cụ thể như trĩ nội. Bệnh tiến triển theo từng giai đoạn với mức độ nặng dần, từ sưng nhẹ, viêm nhiễm, xuất hiện huyết khối cho đến khi gây ra biến chứng phức tạp hơn.

2.5. Biến chứng nguy hiểm

Trĩ nội và trĩ ngoại đều có thể dẫn đến nhiều biến chứng nếu không được điều trị kịp thời, nhưng tính chất biến chứng có phần khác nhau. Trĩ nội khi sa quá mức có thể gây nghẹt búi trĩ, viêm loét, chảy máu kéo dài dẫn đến thiếu máu mạn tính. Trong khi đó, trĩ ngoại có thể gây tắc mạch do hình thành cục máu đông, gây đau dữ dội và để lại da thừa quanh hậu môn. Ngoài ra, cả hai loại trĩ đều có thể khiến người bệnh gặp tình trạng viêm da, ngứa ngáy và dễ nhiễm trùng vùng hậu môn.

3. Cách chẩn đoán trĩ nội và trĩ ngoại

Để biết chính xác trĩ nội khác trĩ ngoại như thế nào trong từng trường hợp cụ thể, người bệnh cần được thăm khám tại cơ sở y tế chuyên khoa. Thông thường, bác sĩ sẽ tiến hành khám lâm sàng để quan sát búi trĩ ngoại. Trong trường hợp nghi ngờ trĩ nội, nội soi hậu môn – trực tràng là phương pháp được áp dụng nhằm phát hiện vị trí búi trĩ, đồng thời xác định cấp độ bệnh.

Chẩn đoán sớm không chỉ giúp xác định đúng loại trĩ mà còn giúp bác sĩ xây dựng phác đồ điều trị phù hợp, từ đó ngăn ngừa biến chứng hiệu quả hơn.

4. Điều trị trĩ nội và trĩ ngoại nói chung như thế nào?

4.1. Phương pháp nội khoa

Ở giai đoạn nhẹ, cả trĩ nội và trĩ ngoại đều có thể được điều trị bằng phương pháp nội khoa kết hợp thay đổi thói quen sinh hoạt. Người bệnh thường được chỉ định thuốc bôi ngoài, thuốc đặt hậu môn hoặc thuốc uống nhằm giảm viêm, giảm sưng và hỗ trợ co búi trĩ.

Song song đó, việc điều chỉnh chế độ ăn uống cũng đóng vai trò quan trọng. Người bệnh cần bổ sung nhiều chất xơ từ rau xanh, trái cây, uống đủ nước mỗi ngày và hạn chế sử dụng đồ cay nóng, rượu bia. Việc tập thói quen đi đại tiện đúng giờ, tránh ngồi lâu hoặc rặn mạnh cũng góp phần hạn chế bệnh nặng thêm.

4.2. Ngoại khoa

Khi bệnh tiến triển đến mức độ nặng, điều trị nội khoa thường không còn mang lại hiệu quả. Lúc này, bác sĩ có thể chỉ định các can thiệp ngoại khoa như đốt trĩ Laser Diode, mổ trĩ Longo, Milligan Morgan – Ferguson, thắt mạch, khâu treo búi trĩ,…

Mặc dù trĩ nội và trĩ ngoại có nhiều điểm khác nhau nhưng biện pháp phòng ngừa đều hướng đến thay đổi lối sống lành mạnh. Chế độ ăn nhiều chất xơ, rau xanh, hoa quả tươi giúp phòng tránh táo bón – nguyên nhân hàng đầu gây trĩ. Bên cạnh đó, việc uống đủ 2 lít nước mỗi ngày giúp nhuận tràng và giảm áp lực lên tĩnh mạch hậu môn. Người bệnh cũng cần duy trì vận động thường xuyên, tránh thói quen ngồi hoặc đứng quá lâu. Giữ vệ sinh hậu môn sạch sẽ, khô thoáng cũng là yếu tố quan trọng giúp phòng ngừa bệnh trĩ.

Trĩ nội và trĩ ngoại khác nhau như thế nào: Ở vị trí hình thành, cảm giác đau, triệu chứng đặc trưng, mức độ tiến triển và biến chứng. Việc nắm rõ trĩ nội khác trĩ ngoại như thế nào sẽ giúp người bệnh chủ động nhận biết sớm, kịp thời thăm khám và lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp. Quan trọng hơn, xây dựng thói quen sinh hoạt lành mạnh và khoa học chính là giải pháp hiệu quả nhất để phòng ngừa bệnh trĩ cũng như ngăn tái phát sau điều trị.