Nóng dạ dày ợ hơi là hai triệu chứng phổ biến mà nhiều người trải qua, đặc biệt sau khi ăn hoặc uống các loại thực phẩm dễ gây kích ứng dạ dày. Tuy nhiên, không phải ai cũng nhận thức được rằng hai triệu chứng này có thể là dấu hiệu của một bệnh lý nghiêm trọng hơn, đó là trào ngược dạ dày thực quản (GERD). GERD không chỉ gây khó chịu mà còn có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
Menu xem nhanh:
1. Nóng dạ dày ợ hơi là gì?
Nóng dạ dày là cảm giác nóng rát, khó chịu ở vùng thượng vị, thường xuất hiện sau khi ăn hoặc khi nằm. Cảm giác này thường lan từ dạ dày lên đến ngực và cổ họng, gây ra sự khó chịu, đặc biệt là vào ban đêm.
Ợ hơi là hiện tượng khí từ dạ dày được đẩy lên qua miệng, thường đi kèm với cảm giác dễ chịu tạm thời sau khi ợ. Tuy nhiên, nếu tình trạng ợ xảy ra thường xuyên, đặc biệt là sau khi ăn hoặc khi bị nóng dạ dày, điều này có thể là dấu hiệu cảnh báo của GERD.
Khí dư thừa trong dạ dày sẽ gây tình trạng ợ hơi
2. GERD là gì?
Trào ngược dạ dày thực quản (GERD) là một bệnh lý mạn tính, xảy ra khi acid trong dạ dày trào ngược lên thực quản, gây ra các triệu chứng như nóng rát, ợ hơi, ợ chua, đau ngực, khó nuốt và thậm chí là viêm họng. GERD có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống và nếu không được điều trị kịp thời, có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm như viêm loét thực quản, hẹp thực quản, hoặc ung thư thực quản.
3. Mối liên hệ giữa nóng dạ dày ợ hơi và GERD
3.1 Cơ chế gây ra nóng dạ dày và ợ hơi trong GERD
– Trào ngược acid: Khi cơ thắt thực quản dưới (LES) không hoạt động đúng cách, acid trong dạ dày có thể trào ngược lên thực quản, gây ra cảm giác nóng rát ở vùng ngực và cổ họng. Đây chính là cơ chế gây ra nóng dạ dày đặc trưng ở bệnh nhân GERD.
– Khí dư thừa: Khi acid trào ngược lên, nó kích thích cơ thể tạo ra nhiều khí hơn trong dạ dày. Điều này dẫn đến việc ợ hơi thường xuyên hơn như một cách để giảm áp lực khí trong dạ dày.
– Rối loạn chức năng dạ dày: Bệnh nhân GERD thường gặp phải tình trạng dạ dày không tiêu hóa thức ăn đúng cách, dẫn đến tích tụ khí và acid, góp phần gây ra nóng dạ dày ợ hơi.
GERD gây các triệu chứng ợ hơi, ợ chua, ợ nóng…
3.2 Triệu chứng đi kèm nóng dạ dày ợ hơi và biến chứng
Bệnh nhân GERD không chỉ bị nóng dạ dày ợ hơi mà còn có thể gặp các triệu chứng khác như ợ chua, đau tức ngực, khó nuốt, viêm họng mạn tính, ho kéo dài, và cảm giác thức ăn bị nghẹn ở cổ họng.
Nếu không điều trị, GERD có thể dẫn đến viêm loét thực quản, Barrett thực quản (một tình trạng tiền ung thư), hẹp thực quản, và tăng nguy cơ ung thư thực quản.
4. Phương pháp chẩn đoán GERD từ triệu chứng nóng dạ dày và ợ hơi
Để chẩn đoán chính xác GERD, các bác sĩ thường dựa vào triệu chứng lâm sàng của bệnh nhân kết hợp với một số xét nghiệm chuyên sâu:
– Nội soi thực quản – dạ dày – tá tràng: Đây là phương pháp phổ biến nhất để kiểm tra tình trạng viêm loét, tổn thương ở thực quản, dạ dày và tá tràng, từ đó xác định nguyên nhân gây ra nóng dạ dày và ợ.
– Đo pH trở kháng thực quản 24 giờ: Phương pháp này đo lường lượng acid trào ngược lên thực quản trong 24 giờ, giúp xác định vị trí trào ngược, tần suất để tìm ra mức độ nghiêm trọng của GERD. Phát hiện thời điểm trào ngược, triệu chứng, hoạt động hàng ngày có tác động hoặc liên quan đến trào ngược. Phân biệt loại dịch trào ngược, tính chất cơn trào ngược…
– Chụp X-quang với thuốc cản quang: Giúp phát hiện các bất thường về hình dạng, cấu trúc ở thực quản, dạ dày và tá tràng.
– Đo áp lực cơ thắt thực quản dưới (LES): Kiểm tra chức năng co bóp/ đóng mở của LES để xem nó có hoạt động bình thường hay không.
Đo pH trở kháng thực quản 24h tiêu chuẩn vàng trong chẩn đoán GERD
5. Phương pháp điều trị nóng dạ dày và ợ hơi do GERD
Điều trị GERD không chỉ giúp giảm triệu chứng nóng dạ dày và ợ hơi mà còn ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm. Vậy nên không nên coi nhẹ các triệu chứng ợ và nóng dạ dày, đặc biệt khi chúng xảy ra thường xuyên và kéo dài. Việc điều trị kịp thời không chỉ giúp giảm triệu chứng mà còn ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm của GERD. Điều quan trọng là người bệnh cần nhận thức rõ ràng về tình trạng sức khỏe của mình và không ngần ngại tìm kiếm sự hỗ trợ y tế khi cần thiết.
5.1 Thay đổi lối sống và chế độ ăn uống
Giảm cân: Thừa cân làm tăng áp lực lên dạ dày, gây trào ngược acid.
Tránh các thực phẩm kích thích: Các thực phẩm như cà phê, rượu, đồ ăn cay nóng, thực phẩm nhiều dầu mỡ có thể làm tăng triệu chứng.
Ăn uống đúng cách: Ăn chậm, nhai kỹ, tránh ăn quá no, và không nằm ngay sau khi ăn.
Nâng cao đầu giường: Giúp giảm triệu chứng vào ban đêm bằng cách ngăn chặn acid trào ngược khi nằm.
5.2 Sử dụng thuốc điều trị nóng dạ dày ợ hơi theo đúng chỉ định
Điều trị GERD là cả một quá trình dài và kiên trì, người bệnh cần tuân thủ cả lối sống, chế độ sinh hoạt phù hợp cho người bị GERD và cần điều trị bằng thuốc đúng phác đồ.
– Thuốc kháng acid: Giúp trung hòa acid dạ dày, giảm triệu chứng nóng dạ dày và ợ hơi ngay lập tức.
– Thuốc ức chế bơm proton (PPI): Giảm sản xuất acid dạ dày, điều trị hiệu quả GERD.
– Thuốc kháng H2: Giảm lượng acid sản xuất trong dạ dày.
Nóng dạ dày và ợ hơi là những triệu chứng phổ biến nhưng có thể là dấu hiệu cảnh báo của bệnh lý nghiêm trọng như GERD. Hiểu đúng về mối liên hệ giữa các triệu chứng này và GERD giúp người bệnh có thể điều trị hiệu quả và ngăn ngừa biến chứng. Nếu bạn hoặc người thân đang gặp phải các triệu chứng nóng dạ dày ợ hơi kéo dài, không lý giải được nguyên nhân, hãy thảo luận với bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
