Ợ nóng ở cổ là triệu chứng phổ biến khiến nhiều người cảm thấy khó chịu, đặc biệt sau khi ăn hoặc khi nằm. Dù không phải lúc nào cũng gây nguy hiểm, ợ nóng ở cổ có thể là dấu hiệu của các vấn đề sức khỏe tiềm ẩn. Việc hiểu rõ nguyên nhân gây ra hiện tượng này sẽ giúp bạn tìm ra phương pháp điều trị hiệu quả và kịp thời.
Menu xem nhanh:
1. Ợ nóng ở cổ là tình trạng như thế nào?
Ợ nóng ở cổ là cảm giác nóng rát bắt đầu từ vùng ngực và lan lên cổ, thường xảy ra khi axit dạ dày trào ngược lên thực quản. Đây là hiện tượng thường gặp, đặc biệt sau khi ăn no hoặc tiêu thụ thực phẩm khó tiêu. Mặc dù ợ nóng có thể chỉ là một triệu chứng tạm thời, nhưng khi kéo dài và lặp lại nhiều lần, nó có thể ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống.
2. Nguyên do nào gây ra tình trạng ợ nóng lên cổ
Ợ nóng ở cổ có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm cả nguyên nhân bệnh lý và nguyên nhân không bệnh lý. Dưới đây là những nguyên nhân chính gây ra triệu chứng này.
2.1. Tình trạng trào ngược dạ dày thực quản gây ra ợ nóng ở cổ
Trào ngược dạ dày thực quản (GERD) là nguyên nhân phổ biến nhất gây ra ợ nóng ở cổ. GERD xảy ra khi cơ vòng thực quản dưới không đóng kín đúng cách, dẫn đến việc axit dạ dày trào ngược lên thực quản, gây kích ứng và viêm niêm mạc thực quản. Triệu chứng thường gặp của GERD bao gồm ợ nóng, đau ngực, ợ hơi, và khó nuốt.
Những yếu tố làm tăng nguy cơ mắc GERD có thể kể đến như ăn uống quá nhiều, đặc biệt là các loại thực phẩm giàu chất béo, cay nóng hoặc có tính axit. Ngoài ra, nguy cơ có thể bắt nguồn từ các thói quen sinh hoạt không lành mạnh như hút thuốc lá, tiêu thụ đồ uống có cồn hoặc thức khuya. Tăng cân hoặc béo phì gây áp lực lớn lên dạ dày, đẩy axit dạ dày trào ngược lên thực quản.
Ợ nóng cổ do trào ngược dạ dày thực quản
2.2. Tình trạng thoát vị hoành gây ra ợ nóng ở cổ
Thoát vị hoành xảy ra khi một phần của dạ dày bị đẩy lên phía trên cơ hoành, khiến axit dạ dày dễ dàng trào ngược vào thực quản. Đây là một trong những nguyên nhân gây ra ợ nóng và các triệu chứng liên quan đến trào ngược dạ dày. Khi thoát vị hoành trở nên nghiêm trọng, bệnh nhân thường cảm thấy khó nuốt, đau ngực, và ợ nóng kéo dài.
2.3. Viêm thực quản
Viêm thực quản là tình trạng viêm nhiễm niêm mạc thực quản, có thể gây ra cảm giác nóng rát ở cổ. Viêm thực quản có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau như nhiễm trùng, tác động từ thuốc hoặc do trào ngược axit dạ dày gây kích ứng kéo dài. Viêm thực quản không chỉ gây ra ợ nóng mà còn có thể làm xuất hiện các triệu chứng khác như khó nuốt, đau khi nuốt, và thậm chí là xuất huyết.
2.4. Mang thai
Ở phụ nữ mang thai, ợ nóng ở cổ là triệu chứng phổ biến, đặc biệt trong giai đoạn cuối của thai kỳ. Nguyên nhân là do tử cung lớn lên, tạo áp lực lên dạ dày, làm axit dạ dày dễ dàng trào ngược lên thực quản. Ngoài ra, hormone progesterone tăng cao trong thai kỳ cũng làm giãn cơ vòng thực quản dưới, dẫn đến ợ nóng.
Hormone progesterone tăng cao trong thai kỳ cũng làm giãn cơ vòng thực quản dưới, dẫn đến ợ nóng
2.5. Nguyên nhân khác
Thói quen ăn uống là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây ra ợ nóng ở cổ:
– Ăn quá no hoặc ăn nhanh, không nhai kỹ.
– Ăn thực phẩm nhiều dầu mỡ, đồ chiên xào, và thức ăn cay nóng.
– Uống đồ uống có ga, chứa cồn hoặc caffeine ngay sau bữa ăn.
– Ăn ngay trước khi đi ngủ hoặc nằm sau khi ăn no.
Những thói quen này khiến dạ dày phải hoạt động quá tải, làm tăng tiết axit và tăng nguy cơ trào ngược lên thực quản.
Căng thẳng và stress cũng là yếu tố không thể bỏ qua khi nói đến ợ nóng ở cổ. Khi căng thẳng, cơ thể sản sinh ra nhiều cortisol – một loại hormone có thể làm tăng axit dạ dày và làm chậm quá trình tiêu hóa. Điều này gây áp lực lên dạ dày và tạo điều kiện thuận lợi cho việc axit trào ngược lên thực quản, dẫn đến ợ nóng.
Các thói quen sinh hoạt không lành mạnh như hút thuốc lá và uống rượu bia thường xuyên cũng góp phần gây ợ nóng ở cổ. Hút thuốc lá làm giảm chức năng của cơ vòng thực quản dưới, khiến axit dễ dàng trào ngược lên. Trong khi đó, rượu bia có thể kích thích dạ dày tiết nhiều axit hơn và gây rối loạn tiêu hóa.
3. Một số cách chẩn đoán ợ nóng lên cổ
Để xác định chính xác nguyên nhân gây ợ nóng ở cổ, bác sĩ có thể sử dụng một số phương pháp chẩn đoán tiêu biểu như sau:
3.1. Nội soi dạ dày thực quản (đường tiêu hóa trên)
Nội soi dạ dày – thực quản là phương pháp hiệu quả giúp bác sĩ quan sát trực tiếp bên trong thực quản và dạ dày, từ đó phát hiện các vấn đề như viêm loét, tổn thương niêm mạc hoặc thoát vị hoành. Đây là phương pháp quan trọng trong chẩn đoán các bệnh lý liên quan đến trào ngược dạ dày – thực quản.
3.2. Đo pH thực quản 24 giờ
Phương pháp đo pH thực quản 24 giờ giúp theo dõi mức độ axit trào ngược lên thực quản trong suốt một ngày. Bằng cách gắn một thiết bị nhỏ vào thực quản, bác sĩ có thể ghi lại sự thay đổi của độ pH trong thực quản và xác định liệu trào ngược dạ dày có phải là nguyên nhân gây ợ nóng hay không.
3.3. Đo áp lực và nhu động thực quản (độ phân giải cao) HRM
Phương pháp này giúp đánh giá chức năng của cơ vòng thực quản dưới (LES), cơ quan chịu trách nhiệm ngăn chặn axit từ dạ dày trào ngược lên thực quản. Khi cơ vòng này yếu hoặc mở không đúng lúc, axit dễ dàng di chuyển lên, gây ra cảm giác ợ nóng. Bên cạnh đó, HRM còn đo lường nhu động thực quản, kiểm tra khả năng co bóp của thực quản trong việc đẩy thức ăn xuống dạ dày. Nếu nhu động yếu hoặc không đồng bộ, axit có thể bị trào ngược lên, góp phần gây ợ nóng. Nhờ các thông tin chi tiết từ HRM, bác sĩ có thể chẩn đoán chính xác nguyên nhân gây ợ nóng và đưa ra phương pháp điều trị phù hợp.
Đo HRM tại Thu Cúc TCI
4. Gợi ý một số phương pháp khắc phục ợ nóng lên cổ
Điều chỉnh chế độ ăn uống là bước đầu tiên để giảm triệu chứng ợ nóng ở cổ. Hạn chế ăn các loại thực phẩm kích thích dạ dày như đồ chiên rán, đồ uống có cồn, caffeine, và thực phẩm cay nóng. Ngoài ra, nên ăn chậm, nhai kỹ và chia bữa thành nhiều lần trong ngày để giảm áp lực lên dạ dày.
Nếu ợ nóng ở cổ do các bệnh lý như GERD hoặc viêm thực quản gây ra, bác sĩ có thể chỉ định sử dụng thuốc chống axit, thuốc chẹn H2 hoặc thuốc ức chế bơm proton (PPI) để giảm lượng axit dạ dày. Việc sử dụng thuốc cần tuân thủ chỉ định của bác sĩ để đạt hiệu quả cao và tránh tác dụng phụ.
Việc duy trì một lối sống lành mạnh, tránh xa những thói quen xấu cũng là cách hiệu quả để ngăn ngừa triệu chứng này.
Hạn chế việc nằm ngay sau bữa ăn, tránh ăn quá khuya, và không ăn quá no sẽ giúp giảm nguy cơ axit trào ngược lên thực quản. Ngoài ra, nâng cao đầu giường khi ngủ cũng có thể giúp ngăn axit dạ dày trào ngược lên thực quản.
Ợ nóng ở cổ là triệu chứng phổ biến nhưng có thể là dấu hiệu của các vấn đề nghiêm trọng về dạ dày và thực quản. Việc thăm khám sớm tại các cơ sở y tế uy tín là rất quan trọng. Ngoài ra, hãy lắng nghe cơ thể và điều trị kịp thời để đảm bảo sức khỏe đường tiêu hóa luôn được bảo vệ tốt nhất.
