Cảm giác nghẹn cổ họng khó nuốt không chỉ gây khó chịu mà còn có thể ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Việc hiểu rõ nguyên nhân và phương pháp điều trị giúp bạn phòng ngừa và xử lý hiệu quả tình trạng này, mang lại sự thoải mái và yên tâm hơn trong sinh hoạt hàng ngày.
Menu xem nhanh:
1. Tổng quan về tình trạng nghẹn cổ họng khó nuốt
Nghẹn cổ họng và khó nuốt là tình trạng mà thức ăn hoặc nước uống không dễ dàng di chuyển từ miệng xuống dạ dày, gây cảm giác vướng víu, khó chịu. Trong y khoa, hiện tượng này còn được gọi là chứng khó nuốt hoặc rối loạn nuốt, thường xuất hiện ở người cao tuổi và những người có các bệnh lý về đường tiêu hóa. Cảm giác này có thể khiến việc ăn uống trở nên khó khăn và dẫn đến lo âu, stress, ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống.
Nghẹn cổ họng và khó nuốt là tình trạng mà thức ăn hoặc nước uống không dễ dàng di chuyển từ miệng xuống dạ dày, gây cảm giác vướng víu, khó chịu.
2. Nguyên nhân gây nghẹn cổ họng khó nuốt
Nghẹn cổ họng và khó nuốt có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau, từ bệnh lý, thói quen sinh hoạt đến tâm lý. Hiểu rõ những nguyên nhân này là bước quan trọng để đưa ra phương pháp điều trị phù hợp.
2.1. Nguyên nhân do bệnh lý
– Viêm họng cấp tính hoặc mãn tính: Viêm nhiễm khiến các mô ở cổ họng sưng, gây cảm giác đau và khó nuốt. Viêm amidan, viêm xoang cũng là các yếu tố thường gặp.
– Trào ngược dạ dày thực quản (GERD): Axit dạ dày trào ngược lên thực quản, gây viêm và tổn thương lớp niêm mạc. Điều này dẫn đến cảm giác đau rát, khó chịu, và cảm giác nghẹn ở cổ họng khi nuốt.
2.2. Nguyên nhân do thói quen sinh hoạt
– Thói quen ăn uống: Ăn quá nhanh, không nhai kỹ, hoặc thường xuyên sử dụng đồ uống có gas, caffeine làm tăng nguy cơ gây khó nuốt.
– Hút thuốc, uống rượu bia: Những thói quen này không chỉ gây hại cho hệ hô hấp mà còn ảnh hưởng đến sức khỏe cổ họng, làm tăng nguy cơ viêm nhiễm và khó nuốt.
2.3. Nguyên nhân tâm lý
– Stress và lo âu: Căng thẳng có thể làm co thắt các cơ trong cổ họng, tạo cảm giác như có vật gì đó mắc trong họng.
Nghẹn cổ họng và khó nuốt có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau, từ bệnh lý, thói quen sinh hoạt đến tâm lý.
3. Các triệu chứng thường gặp của nghẹn cổ họng khó nuốt
– Người bị nghẹn cổ họng khó nuốt có thể gặp một số triệu chứng sau:
3.1. Triệu chứng chính
– Cảm giác như có dị vật mắc lại trong cổ họng.
– Đau rát khi nuốt, nhất là khi nuốt nước bọt hoặc thức ăn khô.
– Khó khăn trong việc nuốt và dễ ho khi ăn uống.
3.2. Triệu chứng phụ
– Khàn giọng hoặc có thể mất giọng tạm thời.
– Chảy nước dãi, ợ chua, ợ nóng.
– Có thể giảm cân do ăn uống kém hiệu quả.
Nếu tình trạng nghẹn cổ họng khó nuốt kéo dài trên 2 tuần hoặc kèm theo các triệu chứng nguy hiểm như sụt cân nhanh, ho ra máu, hoặc đau ngực, cần đến gặp bác sĩ ngay để được thăm khám và điều trị kịp thời.
4. Phương pháp chẩn đoán nghẹn cổ họng khó nuốt
Để xác định nguyên nhân gây nghẹn cổ họng khó nuốt, các bác sĩ thường thực hiện một số bước chẩn đoán sau:
4.1. Khám lâm sàng
Bác sĩ sẽ khám tổng quát vùng cổ họng, hỏi về tiền sử bệnh và các triệu chứng đi kèm.
4.2. Các xét nghiệm cận lâm sàng
– Nội soi tiêu hóa: Đây là phương pháp đầu tiên và hiệu quả để quan sát trực tiếp tình trạng niêm mạc thực quản, dạ dày, tá tràng nhằm phát hiện tổn thương, viêm loét hoặc khối u có thể gây nghẹn, khó nuốt. Nội soi có thể kết hợp sinh thiết để kiểm tra tế bào khi nghi ngờ bệnh lý nghiêm trọng.
– Đo áp lực nhu động thực quản (HRM): Phương pháp đo áp lực thực quản giúp đánh giá chức năng nhu động và kiểm tra xem thực quản có đẩy thức ăn xuống dạ dày một cách bình thường hay không. HRM là kỹ thuật đo chi tiết nhất hiện nay, xác định các vấn đề như co thắt thực quản, giảm nhu động thực quản – nguyên nhân phổ biến gây khó nuốt.
– Đo pH thực quản 24 giờ: Để xác định xem tình trạng trào ngược axit từ dạ dày lên thực quản có phải là nguyên nhân gây nghẹn cổ họng, khó nuốt hay không, đo pH thực quản trong 24 giờ được áp dụng. Phương pháp này đo mức axit trong thực quản liên tục suốt một ngày, giúp phát hiện chính xác các đợt trào ngược, từ đó liên hệ với triệu chứng.
Những phương pháp trên sẽ giúp bác sĩ xác định nguyên nhân gây nghẹn cổ họng, khó nuốt để từ đó xây dựng phác đồ điều trị phù hợp. Nếu bạn gặp phải tình trạng này kéo dài, hãy đến các cơ sở y tế chuyên khoa để được khám và chẩn đoán chính xác.
HRM là kỹ thuật đo chi tiết nhất hiện nay, xác định các vấn đề như co thắt thực quản, giảm nhu động thực quản – nguyên nhân phổ biến gây khó nuốt.
5. Phương pháp điều trị nghẹn cổ họng khó nuốt
Phương pháp điều trị nghẹn cổ họng, khó nuốt tùy thuộc vào nguyên nhân gây ra triệu chứng. Các phương pháp phổ biến bao gồm:
– Thay đổi lối sống: Ăn chậm, nhai kỹ, tránh nằm ngay sau khi ăn, và hạn chế thực phẩm cay nóng hoặc có tính axit cao.
– Thuốc điều trị: Nếu khó nuốt do trào ngược dạ dày, bác sĩ có thể chỉ định thuốc ức chế axit hoặc thuốc bảo vệ niêm mạc thực quản.
– Vật lý trị liệu: Các bài tập nuốt giúp cải thiện khả năng cơ học của cổ họng và thực quản, hỗ trợ quá trình nuốt dễ dàng hơn.
– Phẫu thuật: Trong trường hợp khó nuốt nghiêm trọng do các vấn đề như hẹp thực quản hoặc khối u, phẫu thuật có thể được thực hiện để mở rộng thực quản hoặc loại bỏ khối u.
– Điều trị tâm lý: Đối với những trường hợp khó nuốt do rối loạn lo âu, bác sĩ có thể tư vấn điều trị tâm lý nhằm giảm căng thẳng và kiểm soát triệu chứng tốt hơn.
– Người bệnh cần tham khảo ý kiến bác sĩ để có phương pháp điều trị phù hợp nhất với tình trạng của mình.
Nghẹn cổ họng khó nuốt là tình trạng phổ biến nhưng nếu không được phát hiện và điều trị đúng cách, có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng. Việc thăm khám định kỳ và duy trì lối sống lành mạnh sẽ giúp bạn bảo vệ sức khỏe, nâng cao chất lượng cuộc sống và tránh được các rủi ro liên quan đến khó nuốt.
