Gan nhiễm mỡ là tình trạng lượng mỡ thừa tích tụ trong gan từ 5% trở lên so với trọng lượng của gan. Một trong những nguyên nhân hàng đầu gây ra bệnh là do sử dụng quá nhiều rượu bia. Tình trạng tiêu thụ rượu bia hiện nay tại Việt Nam ngày càng gia tăng, chính vì vậy cũng gia tăng nguy cơ mắc gan nhiễm mỡ do rượu. Bài viết sau đây chúng tôi sẽ cung cấp các thông tin về bệnh gan nhiễm mỡ do sử dụng rượu bia để từ đó bạn có phương pháp phòng tránh hiệu quả.
Menu xem nhanh:
1. Mối liên quan giữa rượu bia đến các bệnh về gan
Rượu bia là đồ uống luôn xuất hiện trong bất cứ cuộc vui, dịp lễ tết, sự kiện quan trọng. Uống nhiều và quá nhiều rượu bia thường xuyên sẽ gây ra nhiều tác hại đến sức khỏe con người. Một trong số đó phải kể đến là các bệnh về gan.
Sau khi được đưa vào cơ thể, gan là nơi lọc và đào thải 90% lượng rượu bia khiến gan bị quá tải, và chỉ có 10% lượng cồn được đào thải qua mồ hôi, nước tiểu, hơi thở. Chính vì vậy gan dễ bị suy giảm chức năng và dẫn đến nhiều căn bệnh như viêm gan, gan nhiễm mỡ, xơ gan và ung thư gan.
Theo nhiều thống kê cho thấy có đến 90% người thường xuyên sử dụng rượu bia mắc gan nhiễm mỡ. Xơ gan do rượu cũng lên đến 10%. Khoảng 50% người bị xơ gan nếu vẫn tiếp tục sử dụng rượu bia sẽ tử vong trong vòng 5 năm.
Bên cạnh đó, tình trạng tiêu thụ rượu bia ở Việt Nam cũng đang rất báo động, xếp vị trí cao nhất Đông Nam Á và đứng thứ 3 Châu Á xếp sau Nhật Bản và Trung Quốc.
Vậy uống quá nhiều rượu là như thế nào? Uống quá nhiều rượu được định nghĩa là uống nhiều hơn 4 đơn vị cồn/ ngày (1 đơn vị cồn tương đương với 1 chén 30ml rượu mạnh 40 độ cồn)
Theo khuyến cáo của Tổ chức Y Tế Thế Giới (WHO), người trưởng thành nên chỉ sử dụng một đơn vị rượu bia/ ngày tương ứng 25ml rượu mạnh nồng độ cồn là 40, hoặc 270 ml bia hoặc 125ml rượu vang. Việc dùng quá mức này sẽ gây ảnh hưởng đến gan và sức khỏe nói chung.
Uống quá nhiều nhiều rượu bia sẽ gây nên bệnh gan nhiễm mỡ
2. Khái quát bệnh gan nhiễm mỡ gây ra bởi rượu
2.1 Gan nhiễm mỡ do rượu là gì?
Ngay từ tên gọi của bệnh, nguyên nhân trực tiếp của gan nhiễm mỡ do bia rượu là sử dụng đồ uống có cồn, rượu bia vượt qua mức quy định.
Lượng mỡ thừa từ 5-10% so với trọng lượng gan gây ra tình trạng gan nhiễm mỡ cấp độ nhẹ. >10-25% là bạn đã mắc gan nhiễm mỡ cấp độ 2 và >30% nghĩa là bạn đang ở giai đoạn 3 – giai đoạn nặng nhất của bệnh.
Gan có chức năng lọc, xử lý, đào thải độc tố của hầu hết những thực phẩm chúng ta nạp vào cơ thể và còn có chức năng sản xuất dịch mật, lưu trữ vitamin, chuyển hóa carbohydrate…. Nếu gan chứa quá nhiều mỡ sẽ ảnh hưởng đến chức năng hoạt động của gan. Tuy nhiên gan có thể tự phục hồi bằng cách tạo ra các tế bào mới, thay thế cho các tế bào cũ bị tổn thương hoặc mô sẹo nếu phát hiện bệnh và sớm cải thiện nguyên nhân gây bệnh
Nhưng nếu vẫn liên tục nạp rượu vào cơ thể thì khả năng xử lý ở gan không kịp, khiến gan bị tổn thương nặng và lan rộng hơn hơn, dẫn đến tổ chức xơ sẽ hình thành và gây nên bệnh xơ gan.
2.2. Diễn biến gây ra gan nhiễm mỡ do rượu bia
Bệnh được hình thành do tăng tạo mỡ ở gan, giảm bài xuất mỡ ra khỏi gan và tăng huy động mỡ các mô trong cơ thể, cụ thể như sau:
Khi uống nhiều rượu bia sẽ thúc đẩy huy động mỡ từ các mô dự trữ, làm tăng cacbonhidrat và axit glucose photphat do gan bị giảm chức năng, dẫn đến tăng este axit béo, và tăng tạo triglyceride. (Triglyceride là dạng chất béo sẽ được chuyển hóa thành năng lượng và được tích trữ trong tế bào gan và máu). Nếu triglyceride tích tụ quá lớn trong cơ thể sẽ khiến chỉ số mỡ máu triglyceride cao và gây hại cho cơ thể: gan nhiễm mỡ, nhồi máu cơ tim, xơ vữa động mạch, đột quỵ…
Sử dụng quá nhiều rượu bia sẽ làm giảm oxy hóa axit béo ở ngoài gan thúc đẩy sự tích tụ chất béo trong gan. Ngoài ra còn làm hạn chế quá trình tổng hợp lipoprotein làm giảm quá trình phân thải mỡ ở gan, từ đó làm tăng khả năng nhiễm mỡ ở gan.
Bệnh gan nhiễm mỡ do bia rượu hay bất cứ nguyên nhân nào khác đều có lượng mỡ trong gan từ 5% trở lên so với trọng lượng gan
3. Phương pháp điều trị bệnh gan nhiễm mỡ hình thành do rượu bia
Khi đã được chẩn đoán phát hiện ra bệnh gan nhiễm mỡ bởi rượu bia, dù ở bất kỳ mức độ nào bạn cũng cần dừng uống hoàn toàn rượu bia, đồ uống có cồn để giúp gan dần dần phục hồi trở lại.
Thay vì uống rượu bạn nên bổ sung các thực phẩm tốt cho gan để thúc đẩy gan chức năng gan phục hồi: Cá béo, dầu oliu, trà xanh, quả bơ, chuối, lúa mạch, bông cải xanh, cà rốt, chanh, đu đủ, dưa hấu, nước ép củ cải, bưởi, quýt, củ tỏi…
Đồng thời nên tránh xa các thực phẩm nhiều đường, muối, dầu mỡ, thức ăn nhanh để gan không bị hoạt động quá tải.
Ngoài ra cần luyện tập thể dục thể thao để đốt cháy mỡ thừa, nâng cao sức khỏe.
Để đạt được hiệu quả cao trong điều trị, người bệnh cần kiên trì và tuân thủ nguyên tắc và chỉ định của bác sĩ. Tránh trường hợp thấy không còn triệu chứng, người bệnh tự ý ngưng thuốc, và ngừng các yêu cầu bắt buộc trong lối sống.
4. Phòng tránh bệnh gan nhiễm mỡ do nguyên nhân rượu bia
Cách phòng tránh và ngăn chặn mắc bệnh gan nhiễm mỡ do sử dụng rượu đơn giản nhất là bạn không nên uống quá nhiều rượu.
Chỉ nên từ 7-14 đơn vị cồn / tuần đối với nữ giới và < 21 đơn vị cồn / tuần đối với nam giới theo khuyến cáo. Lưu ý không uống dồn cả 14 đơn vị cồn của cả tuần vào trong 1-2 ngày, điều này cũng gây ra những nguy hiểm đến sức khỏe.
Ngoài ra những bệnh nhân đang có các bệnh lý về gan cũng nên ngừng uống rượu để điều trị triệt để bệnh tránh làm diễn biến tệ hơn và sinh ra thêm nhiều biến chứng khác.
Đặc biệt khi đã nằm trong đối tượng uống nhiều rượu, bạn nên xét nghiệm tầm soát sức khỏe định kỳ để đánh giá sớm các tổn thương về gan, để có phương pháp điều trị kịp thời.
Tuyệt đối không sử dụng rượu bia trong điều trị bệnh. Người bình thường nên sử dụng rượu bia theo khuyến cáo để bảo đảm sức khỏe
Gan nhiễm mỡ là bệnh lý có thể chuyển biến từ thể nhẹ sang giai đoạn nặng và biến chứng thành xơ gan, ung thư và nguy hiểm nhất là tử vong. Hiểu được mức độ nguy hiểm của bệnh, bạn nên nâng cao ý thức phòng bệnh cho bản thân và gia đình để tránh gặp phải những mất mát về sức khỏe và tiền bạc.
