Đau rát ngực khó thở là những triệu chứng cảnh báo nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng từ bệnh lý về tim mạch, phổi đến các rối loạn tiêu hóa như trào ngược dạ dày thực quản. Tình trạng này thường gây lo lắng cho người bệnh vì có liên quan đến những nguy cơ đe dọa đến tính mạng nếu không được xử lý kịp thời.
Menu xem nhanh:
1. Nguyên nhân gây đau rát ngực
Đau ngực, tức ngực kèm tho cảm giác khó thở có thể do nhiều yếu tố khác nhau, nhưng phần lớn nguyên nhân liên quan đến tim mạch, phổi và hệ tiêu hóa.
Đau rát ngực và khó thở có thể do nhiều yếu tố khác nhau
1.1. Đau rát ngực khó thở do bệnh lý tim mạch
Một trong những nguyên nhân nghiêm trọng nhất của tình trạng đau rát ngực và gặp khó khăn khi thở là các vấn đề về tim mạch. Trong đó, cơn đau thắt ngực hoặc nhồi máu cơ tim là tình trạng đáng lo ngại nhất.
– Cơn đau thắt ngực: Tức ngực kèm theo cảm giác như bị bóp nghẹt, khó thở có thể là dấu hiệu của cơn đau thắt ngực. Đây là tình trạng xảy ra khi lượng máu đến cơ tim bị giảm sút do hẹp hoặc tắc nghẽn động mạch vành.
– Nhồi máu cơ tim: Khi một phần của cơ tim bị thiếu máu hoàn toàn do tắc nghẽn hoàn toàn động mạch vành, nhồi máu cơ tim xảy ra. Triệu chứng thường gặp là đau rát ngực dữ dội, lan sang vai, cánh tay trái, kèm theo khó thở, vã mồ hôi và chóng mặt.
1.2. Các bệnh lý về phổi
Phổi cũng có thể là nguyên nhân gây ra cảm giác đau rát ngực kèm khó thở, đặc biệt trong các trường hợp sau:
– Viêm phổi: Viêm phổi là tình trạng nhiễm trùng ở phổi khiến người bệnh cảm thấy đau rát ngực, khó thở, ho và sốt. Đau ngực thường tăng lên khi hít thở sâu hoặc ho.
– Tràn khí màng phổi: Đây là tình trạng không khí tràn vào khoang màng phổi, gây áp lực lên phổi và dẫn đến khó thở và đau ngực đột ngột.
– Thuyên tắc phổi: Là tình trạng huyết khối tắc nghẽn mạch máu ở phổi, gây đau rát ngực và khó thở và cần điều trị ngay lập tức.
Phổi cũng có thể là nguyên nhân gây ra cảm giác đau rát ngực kèm khó thở
1.3. Đau rát ngực khó thở do trào ngược dạ dày thực quản
Một trong những nguyên nhân phổ biến nhưng ít được nhận diện của đau rát ngực và khó thở là trào ngược dạ dày thực quản (GERD). Đây là tình trạng khi axit dạ dày và các chất dịch tiêu hóa trào ngược lên thực quản, gây kích ứng niêm mạc và làm phát sinh các triệu chứng khó chịu.
Thực quản là một ống nối giữa miệng và dạ dày. Ở người bình thường, một van cơ ở cuối thực quản, gọi là cơ thắt dưới thực quản, ngăn không cho dịch dạ dày trào ngược lên. Tuy nhiên, khi van này hoạt động không hiệu quả hoặc bị suy yếu, axit dạ dày có thể trào lên thực quản. Axit này kích thích lớp niêm mạc của thực quản, gây ra cảm giác đau rát ở vùng ngực. Triệu chứng đau rát này thường xuất hiện sau bữa ăn, đặc biệt là sau khi ăn những thực phẩm có tính axit, cay, béo hoặc khi nằm ngay sau khi ăn.
Khi axit trào ngược lên cao, không chỉ thực quản bị ảnh hưởng mà đôi khi axit có thể kích thích dây thần kinh phế vị (vagus), một dây thần kinh có liên quan đến việc điều chỉnh hơi thở và hoạt động của phổi. Kích thích này có thể gây ra co thắt đường hô hấp, làm cho người bệnh cảm thấy khó thở, nghẹt thở, hoặc thậm chí có cảm giác như bị bóp nghẹt ở vùng ngực. Đây là lý do vì sao nhiều người bị trào ngược dạ dày thường nhầm lẫn triệu chứng khó thở với bệnh tim mạch.
1.4. Các nguyên nhân khác
Ngoài những nguyên nhân trên, một số tình trạng khác cũng có thể gây ra đau rát ngực và khó thở, bao gồm:
– Lo âu, hoảng loạn: Khi gặp căng thẳng hoặc lo lắng quá mức, cơ thể có thể phản ứng bằng cách co thắt cơ bắp, bao gồm cả cơ ngực, gây ra cảm giác đau rát và khó thở.
– Chấn thương vùng ngực: Tổn thương cơ bắp hoặc xương sườn sau chấn thương cũng có thể dẫn đến đau rát ngực và khó thở.
2. Triệu chứng đi kèm với đau rát ngực khó thở
Ngoài cảm giác khó thở hay tức ngực, người bệnh có thể gặp thêm một số triệu chứng đi kèm tùy thuộc vào nguyên nhân gây ra tình trạng này. Những triệu chứng này có thể giúp xác định rõ hơn về tình trạng bệnh lý cụ thể:
2.1. Đau rát ngực do tim mạch
Người bệnh sẽ gặp cảm giác đau rát, tức ngực, lan ra cánh tay, vai, hoặc hàm, khó thở, cảm giác như bị bóp nghẹt ở ngực. Ngoài ra tình trạng tim đập nhanh, đổ mồ hôi lạnh, buồn nôn hoặc chóng mặt cũng xuất hiện.
2.2. Đau rát ngực do phổi
Đối với bệnh lý về phổi, triệu chứng thường là khó thở, thở nhanh và nông. Kèm theo đó là ho khan hoặc ho có đờm, có thể lẫn máu trong trường hợp viêm phổi hoặc thuyên tắc phổi, sốt, ớn lạnh, mệt mỏi.
2.3. Đau rát ngực khó thở do trào ngược dạ dày
– Cảm giác nóng rát, ợ chua ở ngực và họng.
– Đau tăng khi nằm hoặc sau khi ăn nhiều.
– Cảm giác khó nuốt, có thể kèm theo nôn mửa.
Đau rát ngực do trào ngược dạ dày có thể kèm ợ chua ợ nóng
2.4. Đau rát ngực do tâm lý
– Cảm giác căng thẳng, lo âu kéo dài.
– Tim đập nhanh, hồi hộp.
– Khó thở kèm cảm giác đau ngực đột ngột mà không rõ nguyên nhân.
3. Cách khắc phục đau rát ngực khó thở
Điều trị tức ngực, thở khó và mệt mỏi phụ thuộc vào nguyên nhân cụ thể gây ra triệu chứng này. Tuy nhiên, việc xử lý ban đầu và một số biện pháp chung dưới đây có thể giúp giảm bớt khó chịu.
3.1. Xử lý khi khó thở và tức ngực
Khi gặp tình trạng tức ngực kèm khó thở, cần lưu ý các bước sau:
– Dừng ngay hoạt động: Nếu triệu chứng xảy ra trong lúc vận động, bạn nên dừng ngay và ngồi xuống để tránh áp lực thêm lên tim và phổi.
– Hít thở sâu, chậm: Thở chậm và sâu có thể giúp giảm bớt khó thở và ổn định nhịp tim.
– Tìm sự hỗ trợ y tế: Nếu đau rát ngực kéo dài hơn vài phút hoặc đi kèm với các triệu chứng nghiêm trọng như ngất xỉu, vã mồ hôi, đau lan ra vai hoặc cánh tay, cần gọi cấp cứu ngay.
3.2. Điều trị theo nguyên nhân
– Với các bệnh lý về tim: Điều trị bệnh tim mạch như đau thắt ngực hoặc nhồi máu cơ tim thường bao gồm sử dụng thuốc giảm đau, thuốc chống đông máu, thuốc giãn mạch và có thể cần can thiệp phẫu thuật hoặc đặt stent động mạch vành.
– Với các vấn đề về phổi: Viêm phổi có thể được điều trị bằng kháng sinh và thuốc giảm viêm. Trong khi đó, tràn khí màng phổi hoặc thuyên tắc phổi cần can thiệp y tế khẩn cấp.
– Với trào ngược dạ dày: Điều trị trào ngược dạ dày thường bao gồm sử dụng thuốc ức chế bơm proton (PPI) để giảm axit dạ dày, thay đổi chế độ ăn uống và lối sống như hạn chế thức ăn nhiều dầu mỡ, không ăn quá no và tránh nằm ngay sau khi ăn.
3.3. Thay đổi lối sống
Một số thay đổi lối sống có thể giúp giảm nguy cơ và cải thiện tình trạng khó chịu này bao gồm:
– Chế độ ăn uống lành mạnh: Tránh thực phẩm gây trào ngược như thức ăn cay nóng, nhiều dầu mỡ, rượu bia và cà phê. Ăn nhiều rau xanh, trái cây, và thực phẩm giàu chất xơ.
– Tập thể dục đều đặn: Tập thể dục giúp cải thiện sức khỏe tim mạch và hô hấp, nhưng cần tập luyện với cường độ phù hợp.
– Giảm căng thẳng: Căng thẳng, lo lắng có thể góp phần gây ra các triệu chứng đau ngực và thở khó, do đó học cách kiểm soát căng thẳng là điều cần thiết.
Đau rát ngực khó thở có thể là dấu hiệu của nhiều bệnh lý khác nhau, từ những vấn đề tiêu hóa như trào ngược dạ dày đến các bệnh tim mạch hoặc phổi nghiêm trọng. Việc chẩn đoán chính xác nguyên nhân là yếu tố then chốt để có phương pháp điều trị hiệu quả. Nếu gặp phải tình trạng này, bạn nên nhanh chóng thăm khám để có phương hướng điều trị hiệu quả.
