Đột quỵ là bệnh lý nguy hiểm và có thể dẫn đến tử vong nếu không được cấp cứu kịp thời. Do đó, nắm bắt được cách sơ cứu đột quỵ tại nhà sẽ giúp hỗ trợ người bệnh nếu không may xảy ra tình trạng này.
Menu xem nhanh:
1. Mức độ nguy hiểm của bệnh đội quỵ
Đột quỵ xuất hiện khi máu vận chuyển đến não gián đoạn hoặc não xuất huyết. Đột quỵ có các nhóm là đột quỵ do thiếu máu cục bộ và đột quỵ do xuất huyết não.
Nhiều cơn đột quỵ do thiếu máu cục bộ có thể xuất phát từ những tích tụ của mảng bám ở động mạch. Nếu cục máu đông xuất hiện ở động mạch não là đột quỵ huyết khối còn nếu hình thành ở cơ quan khác của cơ thể và di chuyển đến não thì được coi là đột quỵ thuyên tắc.
Triệu chứng của đột quỵ thoáng qua(TIA) thường diễn ra nhanh chóng và triệu chứng này biến mất hoàn toàn sau 24h đi kèm với chỉ kéo dài ít hơn 5 phút cảnh báo đột quỵ nặng có thể xảy ra.
Đột quỵ có tình trạng nguy hiểm nhất là gây tử vong. Nếu may mắn sống sót có thể gặp phải những biến chứng nặng nề. Tùy theo khoảng thời gian phát hiện đột quỵ mà mức độ biến chứng sẽ khác nhau, nếu phát hiện và cấp cứu càng lâu thì biến chứng càng nghiêm trọng và khó phục hồi. Nhiều trường hợp biến chứng có thể gây thương tổn cả đời.
Đột quỵ có thể dẫn tới tử vong hoặc nhiều biến chứng nguy hiểm
Những biến chứng nguy hiểm có thể gặp phải ở bệnh nhân đột quỵ gồm: sa sút trí tuệ, liệt nửa người, méo miệng, sống thực vật, có vấn đề thị giác, tâm lý ảnh hưởng, vận động yếu, gặp khó khăn trong giao tiếp… Điều này khiến người bệnh mất khả năng lao động và trở thành gánh nặng cho gia đình, xã hội.
2. Những dấu hiệu nguy hiểm của bệnh đột quỵ cần sơ cứu
Đột quỵ xảy ra đột ngột khi người bệnh đang sinh hoạt bình thường và những triệu chứng có thể đạt nguy hiểm ngay từ đầu hoặc tiến triển nặng dần theo từng nấc với các dấu hiệu như sau:
– Liệt hoặc chậm chạp nửa người
– Liệt đối xứng
– Khó nuốt
– Mất khả năng thăng bằng
– Liệt dây thần kinh số 7
– Có thể cảm thấy chóng mặt, đau đầu dữ dội hoặc rung giật nhãn cầu…
– Triệu chứng về nhận thức và tư thế kém
– Những triệu chứng khác như rối loạn ý thức, rối loạn thực vật, rối loạn cơ vòng…
Những triệu chứng này có thể khác nhau và được áp dụng theo quy tắc FAST như sau:
– F(Khuôn mặt): kiểm tra có bị sụp mí một bên mặt
– A(Tay): kiểm tra có thể giơ cả hai cánh tay lên không
– S(Nói chuyện): kiểm tra có bị nói ngọng hay rối loạn ngôn ngữ không
– T(Thời gian): Nếu thấy những dấu hiệu nguy hiểm trên thì cần gọi cấp cứu ngay.
Dấu hiệu của đột quỵ thường khác nhau ở mỗi người và diễn biến cũng có thể thay đổi khác nhau. Đôi khi tình trạng đột quỵ có thể xảy ra rất nhanh, rất nguy hiểm hoặc theo từng mức độ tăng dần. Bạn có thể bị đột quỵ ngay cả khi ngủ.
3. Cách sơ cứu cho người bệnh đột quỵ tại nhà
3.1 Hướng dẫn các bước sơ cứu đột quỵ tại nhà
Đột quỵ bất ngờ có thể khiến người bệnh mất thăng bằng hoặc bất tỉnh và có thể ngã. Nếu thấy ai đó có dấu hiệu đột quỵ, bạn cần sơ cứu đột quỵ tại nhà thông qua các bước sau:
Bước 1: Gọi cấp cứu khẩn cấp
– Nếu thấy bản thân có triệu chứng đột quỵ cần nhờ người gọi cấp cứu và bình tĩnh chờ đợi
Cần nhanh chóng gọi cấp cứu khi thấy có người đột quỵ
– Nếu đang chăm sóc người đột quỵ cần đảm bảo bệnh nhân ở vị trí an toàn, quần áo thoải mái và không gian dễ chịu. Trường hợp trẻ nhỏ cần đặt trẻ nằm nghiêng một bên, hơi nâng đầu phòng bị nôn.
Bước 2: Sơ cứu đột quỵ khi chờ cấp cứu đến
– Kiểm tra người bệnh có thở không, nếu không thấy nhịp thở cần hô hấp nhân tạo
– Nếu người bệnh khó thở cần nới lỏng quần áo, cởi bỏ những phụ kiện bó sát
– Nếu người bệnh ngừng tim cần thực hiện bóp tim ngoài lồng ngực, dùng khăn tay quấn ngón trỏ để lấy đờm và dãi trong miệng bệnh nhân
– Tháo răng giả và không đưa vật gì vào miệng bệnh nhân
– Động viên và trấn an tinh thần người bệnh
– Đắp chăn giữ ấm cơ thể
– Nếu người bệnh yếu cơ cần hỗ trợ bệnh nhân di chuyển
– Quan sát những thay đổi bất thường của người bệnh
Bước 3: Cung cấp thông tin tình trạng bệnh nhân tới cơ sở y tế
Ghi nhớ những biểu hiện, nguyên nhân, tình trạng té ngã cho nhân viên y tế.
3.2 Những sai lầm cần tránh khi sơ cứu bệnh đột quỵ tại nhà
– Không để bệnh nhân nằm ngửa mà nên để nằm nghiêng phòng trường hợp bệnh nhân nôn ói dễ thoát ra ngoài, nằm ngửa cũng có thể gây tình trạng lưỡi tụt họng gây bít đường thở hoặc tụt lưỡi xuống họng…
– Không cho bệnh nhân ăn uống hoặc uống thuốc bừa bãi
– Không dùng kim chích đầu ngón tay/chân người bệnh
– Không thực hiện cạo gió
– Không để bệnh nhân nằm quá lâu mà cần đi cấp cứu ngay.
3.3 Những khác biệt trong sơ cứu đột quỵ từng dạng bệnh
Đột quỵ chia thành nhồi máu do tắc động mạch và đột quỵ xuất huyết não do vỡ mạch máu não. Việc xử lý huyết áp ở hai trường hợp thường khác nhau: Đột quỵ do xuất huyết não thường cần đưa huyết áp xuống mức an toàn.
Việc này cũng cần giám sát y tế và không nên tùy tiện sử dụng thuốc để tránh huyết áp hạ quá thấp. Tốt nhất nên đưa người bệnh tới những cơ sở y tế.
Nếu có dấu hiệu đột quỵ, cần đến ngay các cơ sở y tế để thăm khám.
Sơ cứu đột quỵ càng sớm càng giúp giảm nguy cơ tử vong. Tuy nhiên cần thực hiện chính xác và nhanh chóng, đặc biệt không cạo gió hay chích máu cho người bệnh.
Thời gian “vàng” để cấp cứu bệnh nhân đột quỵ là khoảng 3-4,5 giờ đầu tiên sau khi có triệu chứng đột quỵ. Mỗi phút trôi đi có đến 2 triệu tế bào thần kinh chết dần và não sẽ bị hư hại khó phục hồi. Với các trường hợp đột quỵ thiếu máu não, thường có khả năng người bệnh được cứu sống nhưng di chứng khá cao.
Hi vọng những cách sơ cứu đột quỵ tại nhà trên đây có thể giúp mỗi người có thể xử lý nhanh chóng nếu bất ngờ gặp tình huống có người đột quỵ xung quanh mình.
