Các phản ứng phụ khi tiêm vacxin phòng lao khiến nhiều bố mẹ băn khoăn và lo lắng. Để nhận biết các phản ứng nào là thông thường và các trường hợp nào cần đến cơ sở y tế, bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về các phản ứng có thể xảy ra sau khi tiêm phòng lao nhé!
Menu xem nhanh:
1. Thông tin về vacxin lao
Vacxin phòng Lao BCG (bacille Calmette-Guérin) là loại vacxin sống giảm độc lực chứa vi khuẩn lao đã được làm yếu đi để không gây bệnh lao cho người khỏe mạnh, đồng thời kích thích cơ thể tạo ra kháng thể chống lại căn bệnh này.
Vắc-xin phòng lao phổ biến tại Việt Nam được cung cấp bởi Viện Vắc-xin và Sinh phẩm Y tế.
Vacxin BCG thường được khuyến cáo tiêm cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Bộ Y tế khuyến nghị tiêm vacxin BCG cho trẻ từ 1 tháng đến 1 năm tuổi, có cân nặng trên 2kg. Thực tế, đối với trẻ có sức khỏe tốt, phát triển ổn định và không nằm trong các nhóm cần chăm sóc đặc biệt, nên tiêm vacxin phòng lao càng sớm càng tốt, ngay trong tháng đầu sau khi sinh. Vacxin BCG đặc biệt hiệu quả trong việc ngăn ngừa các biến thể nguy hiểm của bệnh lao, bao gồm cả lao màng não, với mức độ bảo vệ lên tới 70%.
2. Mức độ hiệu quả của vacxin phòng lao
Vacxin BCG không chống lại vi khuẩn lao, nhưng nó đóng vai trò quan trọng trong việc ngăn chặn sự tiến triển của bệnh lao. Cụ thể, vacxin BCG ngăn chặn sự phát triển của các thể lao sơ nhiễm và lao thứ phát, đồng thời giúp phòng ngừa những biến chứng nặng của bệnh lao như: viêm phế quản, lao kê, và viêm màng não.
Thời gian bảo vệ của vacxin BCG kéo dài từ 4 đến 5 năm, có thể lên đến 15-20 năm, tùy thuộc vào từng công trình nghiên cứu cụ thể.
Vacxin BCG thường được khuyến cáo cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, mang lại hiệu quả cao trong việc đề phòng những loại lao nguy hiểm, bao gồm cả lao màng não với độ bảo vệ lên tới 70%.
Đối với người lớn mắc bệnh lao và chưa được tiêm vacxin trước đó, nhưng tiếp xúc thường xuyên với nguồn bệnh, cũng cần xem xét việc tiêm ngừa. Bên cạnh đó, vacxin BCG cũng mang lại hiệu quả trong việc phòng ngừa nhiễm loét Buruli và các loại khuẩn lao không tiêu biểu khác.
Vacxin phòng bệnh lao chỉ cần một liều duy nhất và không yêu cầu tiêm thêm liều bổ sung. Tuy nhiên, không khuyến cáo tiêm vacxin BCG cho thanh thiếu niên từ 16 tuổi trở lên, vì vacxin sẽ không hiệu quả tốt ở độ tuổi này. Tuy vậy, vẫn có thể tiêm vacxin phòng lao cho những người từ 16-35 tuổi có nguy cơ tiếp xúc với bệnh lao.
3. Cần lưu ý gì khi tiêm vacxin phòng lao?
3.1 Các phản ứng phụ khi tiêm vacxin phòng lao
Phản ứng phụ sau khi tiêm vacxin lao BCG thường rất hiếm và không nghiêm trọng. Đa số trẻ sau khi tiêm vacxin BCG thường có phản ứng tại vị trí tiêm. Phản ứng này thường bao gồm sự đỏ, sưng, và đau nhẹ ở vị trí tiêm. Ngay sau tiêm, thường có những nốt nhỏ xuất hiện tại vị trí tiêm, nhưng chúng thường biến mất trong vòng 30 phút. Khoảng 2 tuần sau, một vết loét nhỏ có thể xuất hiện, nhưng loét này sẽ tự lành và để lại một sẹo nhỏ có đường kính khoảng 5mm, đây là dấu hiệu cho thấy hệ miễn dịch của trẻ đã phản ứng với vacxin.
Trẻ sinh non hoặc có vấn đề về sức khỏe có thể hoãn tiêm đến khi phục hồi, nhưng tiêm phòng lao cho trẻ càng sớm càng tốt.
Tuy nhiên, ở những người có chức năng miễn dịch yếu, các tác dụng phụ có thể xảy ra và nghiêm trọng hơn. Sau khi tiêm vacxin lao BCG, có thể xuất hiện một số tác dụng phụ khác, bao gồm:
Sốt nhẹ và nổi hạch hoặc áp xe tại vị trí tiêm: Hạch có thể xuất hiện ở nách hoặc khuỷu tay. Hiện tượng này thường xuất hiện sau 24 giờ từ lúc tiêm và thường tự giảm đi trong vòng 1 – 3 ngày mà không cần phải can thiệp điều trị. Thường xảy ra khi kim tiêm chưa được vô trùng hoặc khi tiêm quá nhiều vacxin, đặc biệt khi vacxin được tiêm dưới da thay vì trong da.
Phản ứng hiếm gặp: Nhiễm trùng BCG toàn thân, viêm tủy, và viêm hạch bạch huyết có mủ. Những phản ứng này có thể xuất hiện từ 2 đến 6 tháng sau khi tiêm vacxin BCG.
3.2 Bố mẹ cần làm gì khi trẻ gặp các phản ứng phụ của vacxin lao?
– Đối với những phản ứng thường gặp, cha mẹ có thể hoàn toàn yên tâm chăm sóc trẻ tại gia đình.
– Để chăm sóc trẻ, cần đảm bảo cho trẻ được bú mẹ hoặc uống đủ nước. Hãy bế và quan sát trẻ thường xuyên, tránh chạm hoặc đè vào chỗ tiêm.
– Khi trẻ bị sốt nhẹ (dưới 38,5 độ), hãy khuyến khích trẻ uống nhiều nước, duy trì khẩu phần ăn bình thường và để trẻ nghỉ ngơi ở không gian thoáng mát.
– Nếu xuất hiện các triệu chứng đỏ và/hoặc sưng ở chỗ tiêm, và có thể kéo dài từ 1 đến nhiều ngày, thường tự khỏi sau vài ngày đến một tuần. Bạn có thể điều trị triệu chứng bằng các loại thuốc giảm đau được chỉ định.
– Đối với đau khớp, bao gồm cả khớp nhỏ xảy ra lâu dài (trên 10 ngày) hoặc thoáng qua (tối đa 10 ngày), nên theo dõi tình hình và có thể sử dụng thuốc giảm đau theo hướng dẫn của chuyên gia y tế.
– Viêm hạch bạch huyết, bao gồm cả viêm hạch bạch huyết có mủ với biểu hiện như hạch lympho sưng to hơn 1,5 cm hoặc có hốc rò rỉ trên hạch lympho. Đây thường xảy ra từ 2-6 tháng sau tiêm vacxin BCG, ở khu vực gần nơi tiêm chủng (thường ở nách). Thường tự lành và không cần điều trị, nhưng trường hợp tổn thương nghiêm trọng hoặc có rò rỉ cần đến cơ sở y tế để được phẫu thuật dẫn lưu và điều trị chống lao tại chỗ.
– Bầm tím và/hoặc chảy máu do giảm tiểu cầu thường là nhẹ và tự lành. Trong trường hợp nặng, cần đưa trẻ đến cơ sở y tế để được điều trị bằng thuốc steroid và truyền khối tiểu cầu.
Phòng tiêm chủng Thu Cúc TCI là địa chỉ tiêm chủng được nhiều khách hàng tin tưởng và lựa chọn
Nếu xuất hiện các biến chứng nghiêm trọng sau tiêm chủng, hãy ngay lập tức đưa trẻ đến cơ sở y tế để được điều trị kịp thời.
3.3 Một số lưu ý bố mẹ cần biết sau khi trẻ tiêm vacxin lao
Bố mẹ cần tuân thủ các chỉ dẫn dưới đây để đảm bảo trẻ được chăm sóc đúng cách:
– Chỉ sử dụng nước sạch hoặc nước ấm để lau vùng tiêm khi cần thiết.
– Không nên sử dụng các chất sát trùng, thuốc mỡ hoặc kem bôi tại vùng tiêm để tránh sưng.
– Không dùng băng dán trực tiếp lên vùng tiêm. Trong trường hợp cần băng bó, hãy sử dụng băng khô với băng dính dán dọc hai bên để cho phép không khí lưu thông.
Hy vọng với những thông tin trong bài viết này đã giúp bố mẹ biết cách chăm sóc trẻ hiệu quả hơn, giúp trẻ vượt qua các phản ứng phụ khi tiêm vacxin lao một cách nhanh chóng và an toàn. Nếu như còn bất cứ thắc mắc liên quan đến tiêm chủng cần được giải đáp, vui lòng liên hệ phòng tiêm chủng Thu Cúc TCI để được hỗ trợ kịp thời.
