Trào ngược dạ dày (Gastroesophageal Reflux Disease – GERD) là một tình trạng phổ biến mà axit từ dạ dày trào ngược lên thực quản, gây ra các triệu chứng khó chịu như ợ nóng, ợ chua và đau ngực. Phòng chống trào ngược dạ dày không chỉ giúp giảm các triệu chứng khó chịu mà còn có thể ngăn các biến chứng nghiêm trọng. Trong bài viết này, chúng ta sẽ khám phá những phương pháp hiệu quả để cải thiện chứng trào ngược dạ dày.
Menu xem nhanh:
1. Các phương pháp chống trào ngược dạ dày – thực quản
1.1 Điều chỉnh chế độ ăn uống
Một trong những yếu tố quan trọng nhất trong việc kiểm soát trào ngược dạ dày là điều chỉnh chế độ ăn uống. Thực phẩm và thức uống mà chúng ta tiêu thụ có thể ảnh hưởng lớn đến tình trạng này.
Tránh các thực phẩm có khả năng gây kích thích
Một số thực phẩm và đồ uống có thể làm tăng tiết axit dạ dày hoặc gây kích thích thực quản, làm nặng thêm tình trạng trào ngược. Những thực phẩm này bao gồm:
– Thực phẩm chứa nhiều chất béo: Đồ chiên, thịt đỏ, sữa béo, và các loại đồ ngọt có chứa kem.
– Thực phẩm có tính axit: Cà chua, trái cây có múi (cam, chanh, bưởi) và nước ép trái cây có múi.
– Đồ uống có cồn: Rượu, bia.
– Đồ uống chứa nhiều caffeine: Trà, cà phê, nước ngọt có ga.
Thay đổi thói quen ăn uống có thể giúp cải thiện tình trạng trào ngược.
Chia nhỏ bữa ăn
Thay vì ăn ba bữa lớn, hãy thử chia thành nhiều bữa nhỏ trong ngày. Điều này giúp giảm áp lực lên dạ dày, hạn chế khả năng axit trào ngược lên thực quản.
Tránh ăn trước khi đi ngủ
Ăn uống gần giờ đi ngủ có thể làm tăng nguy cơ trào ngược. Nên ăn bữa cuối cùng ít nhất 2-3 giờ trước khi nằm.
1.2 Thay đổi lối sống
Ngoài việc điều chỉnh chế độ ăn uống, thay đổi lối sống cũng là một phần quan trọng trong việc kiểm soát trào ngược dạ dày.
– Duy trì trọng lượng cơ thể hợp lý: Thừa cân hoặc béo phì có thể làm tăng áp lực lên dạ dày, gây trào ngược. Giảm cân và duy trì cân nặng lý tưởng có thể giúp giảm các triệu chứng.
– Tránh hút thuốc: Hút thuốc lá có thể làm yếu cơ vòng thực quản dưới, làm tăng nguy cơ trào ngược. Ngừng hút thuốc không chỉ giúp cải thiện tình trạng trào ngược mà còn có nhiều lợi ích khác cho sức khỏe.
– Nâng cao đầu giường: Khi ngủ, việc nâng cao đầu giường khoảng 15 – 20 cm có thể giúp ngăn axit dạ dày trào ngược lên thực quản. Điều này đặc biệt hữu ích cho những người có triệu chứng nặng vào ban đêm.
Ngủ nâng cao đầu khoảng 15 – 20cm là một cách chống trào ngược dạ dày hiệu quả.
1.3 Sử dụng thuốc chống trào ngược dạ dày
Trong một số trường hợp, việc sử dụng thuốc là cần thiết để kiểm soát triệu chứng và điều trị trào ngược dạ dày. Các loại thuốc điều trị trào ngược được các bác sĩ chỉ định phổ biến bao gồm:
– Thuốc kháng axit: Những loại thuốc này giúp trung hòa axit dạ dày và giảm triệu chứng ợ nóng. Tuy nhiên, chúng chỉ có tác dụng tạm thời và không phù hợp cho việc điều trị lâu dài.
– Thuốc ức chế bơm proton (PPI): PPI là một nhóm thuốc mạnh mẽ giúp giảm tiết axit dạ dày. Chúng thường được sử dụng để điều trị các trường hợp trào ngược nặng hoặc không đáp ứng với các biện pháp khác. Tuy nhiên, việc sử dụng PPI lâu dài cần được giám sát y tế vì có thể gây ra các tác dụng phụ nghiêm trọng.
– Thuốc chẹn H2: Những loại thuốc này cũng giúp giảm sản xuất axit dạ dày, nhưng ít mạnh hơn so với PPI. Có thể sử dụng thuốc này kết hợp với các phương pháp điều trị khác.
Khi sử dụng các thuốc này, người bệnh cần tuân thủ đơn thuốc và hướng dẫn của bác sĩ để đem lại hiệu quả tối ưu và tránh những tác dụng phụ không mong muốn.
1.4 Biện pháp điều trị không dùng thuốc giúp chống trào ngược dạ dày
Ngoài các biện pháp trên, còn có một số phương pháp điều trị không dùng thuốc mà bạn có thể cân nhắc:
– Liệu pháp thay thế: Một số người tìm đến các phương pháp điều trị thay thế như liệu pháp thảo dược, châm cứu, hoặc yoga để kiểm soát triệu chứng trào ngược. Dù có ít nghiên cứu khoa học chứng minh hiệu quả của những phương pháp này, nhưng một số người báo cáo rằng chúng giúp giảm triệu chứng.
– Điều trị tâm lý: Stress và căng thẳng có thể làm nặng thêm triệu chứng trào ngược dạ dày. Các phương pháp giảm stress như thiền, thở sâu, hoặc tư vấn tâm lý có thể giúp cải thiện tình trạng.
1.5 Phẫu thuật
Trong một số trường hợp, khi các biện pháp điều trị khác không hiệu quả hoặc không thể thực hiện, các bác sĩ có phẫu thuật có thể được xem xét để ngăn axit trào ngược.
2. Vai trò của đo pH trở kháng thực quản 24 giờ trong chẩn đoán bệnh trào ngược dạ dày
Đo pH trở kháng thực quản 24 giờ là một phương pháp chẩn đoán quan trọng trong việc xác định và đánh giá mức độ của bệnh trào ngược dạ dày – thực quản (GERD), từ đó đưa ra các biện pháp điều trị phù hợp, phòng chống trào ngược dạ dày tái phát và tăng nặng. Dưới đây là vai trò và lợi ích của phương pháp này trong chẩn đoán bệnh:
2.1 Xác định sự hiện diện của axit trong thực quản
Phương pháp đo pH thực quản cho phép đo chính xác mức độ axit trong thực quản trong một khoảng thời gian nhất định, thường là 24 giờ. Điều này giúp xác định liệu axit dạ dày có trào ngược lên thực quản và ở mức độ nào. Đây là một chỉ số quan trọng để chẩn đoán GERD, đặc biệt khi các triệu chứng lâm sàng không điển hình hoặc không rõ ràng.
Đo pH thực quản 24 giờ có vai trò quan trọng đối với chẩn đoán và theo dõi bệnh trào ngược dạ dày.
2.2 Đánh giá mức độ nghiêm trọng của trào ngược
Đo pH thực quản không chỉ giúp xác định sự hiện diện của axit mà còn giúp đánh giá mức độ nghiêm trọng của GERD. Bằng cách theo dõi tần suất và thời gian axit tiếp xúc với thực quản, bác sĩ có thể hiểu rõ hơn về mức độ tổn thương và nguy cơ biến chứng như viêm thực quản, hẹp thực quản, hoặc Barrett thực quản.
2.3 Phân biệt các loại trào ngược
Có hai loại trào ngược chính: trào ngược axit và trào ngược không axit (trào ngược kiềm hoặc trào ngược hỗn hợp). Đo pH thực quản, đặc biệt là khi kết hợp với đo trở kháng (impedance), có thể giúp phân biệt giữa các loại này. Điều này rất hữu ích trong việc chọn lựa phương pháp điều trị thích hợp, vì các loại trào ngược khác nhau có thể đòi hỏi các phương pháp điều trị khác nhau.
2.4 Đánh giá hiệu quả của quá trình điều trị
Đo pH thực quản có thể được sử dụng để đánh giá hiệu quả của các phương pháp điều trị GERD như thuốc ức chế bơm proton (PPI) hoặc phẫu thuật chống trào ngược. Bằng cách so sánh mức độ axit trước và sau khi điều trị, bác sĩ có thể đánh giá liệu liệu pháp điều trị có hiệu quả hay cần điều chỉnh.
2.5 Xác định nguyên nhân của các triệu chứng không điển hình
Một số bệnh nhân có triệu chứng không điển hình của GERD, như ho mạn tính, đau ngực không do tim hoặc khàn giọng. Đo pH thực quản giúp xác định xem các triệu chứng này có liên quan đến trào ngược axit hay không. Điều này rất quan trọng trong việc điều trị và quản lý các triệu chứng.
2.6 Tiêu chuẩn hóa chẩn đoán
Đo pH thực quản cung cấp một phương pháp chẩn đoán tiêu chuẩn hóa, giúp bác sĩ có thể so sánh dữ liệu của các bệnh nhân khác nhau một cách khách quan. Điều này rất quan trọng trong nghiên cứu lâm sàng và trong việc đưa ra các khuyến cáo điều trị dựa trên bằng chứng.
Là một trong số ít các cơ sở y tế ở miền Bắc áp dụng phương pháp này, Bệnh viện ĐKQT Thu Cúc mạnh dạn đầu tư hệ thống máy đo hiện đại nhập khẩu từ Mỹ với độ chính xác và an toàn vượt trội. Tại Khoa Thăm dò chức năng và Nội soi tiêu hóa – Thu Cúc TCI, bạn sẽ được thăm khám và chỉ định bởi đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm. Đội ngũ kỹ thuật viên giỏi, được đào tạo bài bản, tâm lý, đảm bảo nhẹ nhàng, đem lại cảm giác thoải mái tối đa.
Trào ngược dạ dày là một tình trạng phổ biến nhưng có thể quản lý và điều trị hiệu quả bằng cách điều chỉnh chế độ ăn uống, thay đổi lối sống, sử dụng thuốc, và trong một số trường hợp, áp dụng các biện pháp can thiệp khác như phẫu thuật. Điều quan trọng là hiểu rõ nguyên nhân và triệu chứng của mình để có thể chọn lựa phương pháp phòng chống trào ngược dạ dày phù hợp nhất. Nếu triệu chứng trào ngược kéo dài hoặc trở nên nghiêm trọng, bạn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ để được tư vấn và điều trị kịp thời.
