Viêm thực quản trào ngược dạ dày là tình trạng phổ biến khi axit dạ dày trào ngược lên thực quản, gây ra cơn đau và khó chịu. Nếu không được điều trị kịp thời, bệnh có thể dẫn đến biến chứng nghiêm trọng. Bài viết này sẽ cung cấp thông tin về nguyên nhân, triệu chứng và biện pháp điều trị hiệu quả cho tình trạng này.
Menu xem nhanh:
1. Viêm thực quản trào ngược dạ dày là gì?
Viêm thực quản trào ngược là tình trạng viêm loét niêm mạc của thực quản, do ảnh hưởng từ hiện tượng trào ngược dạ dày thực quản (GERD) lâu ngày hoặc tái phát liên tục. Đây là tình trạng dịch axit từ dạ dày trào ngược lên thực quản, làm kích thích và gây viêm loét cho niêm mạc thực quản. Nếu không được điều trị sớm, viêm thực quản trào ngược có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm như hẹp thực quản và ung thư thực quản.
Đối tượng có nguy cơ cao mắc viêm thực quản trào ngược
Trào ngược dạ dày thực quản là bệnh phổ biến trong cộng đồng, với tỷ lệ tái phát lên đến 70% chỉ trong một năm, đặc biệt ở những người có lối sống không lành mạnh. Viêm thực quản trào ngược thường xảy ra ở những đối tượng sau:
Người từng có tiền sử trào ngược dạ dày thực quản
– Nam giới
– Người hút thuốc lá
– Phụ nữ mang thai
– Người thừa cân, béo phì
Những đối tượng này cần quan tâm đến sức khỏe hệ tiêu hóa và nên thăm khám sớm khi có triệu chứng.
Viêm thực quản trào ngược là tình trạng viêm loét niêm mạc của thực quản, do ảnh hưởng từ hiện tượng trào ngược dạ dày thực quản (GERD) lâu ngày hoặc tái phát liên tục.
2. Các mức độ tổn thương của viêm thực quản trào ngược
Trào ngược thực quản không viêm (NERD): Ở mức độ này, lượng axit trào ngược ít và không đủ thời gian để gây tổn thương niêm mạc thực quản. Người bệnh dễ dàng kiểm soát và điều trị tốt nếu phát hiện sớm.
– Viêm thực quản trào ngược độ A: Đây là giai đoạn xuất hiện một hoặc nhiều vết xước < 5mm ở niêm mạc thực quản. Người bệnh bắt đầu có các triệu chứng nhẹ và khó chịu.
– Viêm thực quản trào ngược độ B: Các vết xước trên niêm mạc thực quản sâu hơn, > 5 mm. Người bệnh thường cảm thấy khó chịu và có thể gặp khó khăn khi nuốt.
– Viêm thực quản trào ngược độ C: Tình trạng viêm nghiêm trọng hơn, vết xước chiếm dưới 75% chu vi thực quản, nguy cơ cao dẫn đến Barrett’s thực quản.
– Viêm thực quản trào ngược độ D: Giai đoạn nghiêm trọng nhất với vết xước chiếm trên 75% chu vi thực quản, có nguy cơ cao gây ra biến chứng hẹp thực quản và ung thư thực quản.
3. Triệu chứng bệnh viêm thực quản trào ngược dạ dày
Viêm thực quản trào ngược có hai nhóm triệu chứng: triệu chứng tại thực quản và triệu chứng ngoài thực quản.
– Triệu chứng tại thực quản: Người bệnh có cảm giác nóng rát sau xương ức, ợ nóng, và cảm giác chất axit trào lên hầu họng.
– Triệu chứng ngoài thực quản: Viêm họng, ho khan kéo dài, đau ngực, có thể bị nhầm lẫn với các bệnh tai mũi họng hoặc tim mạch.
Viêm thực quản trào ngược có hai nhóm triệu chứng: triệu chứng tại thực quản và triệu chứng ngoài thực quản.
4. Các nguyên nhân phổ biến gây viêm thực quản trào ngược
Những yếu tố chính gây viêm thực quản trào ngược bao gồm:
– Thoát vị hoành
– Béo phì và thừa cân
– Thói quen hút thuốc
– Dị ứng thực phẩm, tác dụng phụ của một số loại thuốc như giảm đau, kháng viêm
– Ngoài ra, người có thói quen ăn uống không lành mạnh như ăn quá nhiều đồ chua, nhiều dầu mỡ, rượu bia, nằm ngay sau khi ăn, ít vận động cũng dễ bị viêm thực quản trào ngược.
5. Phương pháp chẩn đoán chính xác viêm thực quản trào ngược
Để chẩn đoán viêm thực quản trào ngược, bác sĩ sẽ sử dụng một số phương pháp sau đây:
5.1. Khám lâm sàng chẩn đoán viêm thực quản trào ngược dạ dày
Bác sĩ sẽ hỏi về triệu chứng, tiền sử bệnh, và thói quen ăn uống của người bệnh. Thăm khám lâm sàng giúp đánh giá tình trạng tổng quát và loại trừ các nguyên nhân khác có thể gây ra triệu chứng tương tự.
5.2. Nội soi thực quản
Đây là phương pháp quan trọng nhất để quan sát trực tiếp niêm mạc thực quản. Qua ống nội soi, bác sĩ có thể phát hiện các dấu hiệu viêm, loét, hoặc tổn thương niêm mạc do acid dạ dày gây ra. Nội soi cũng cho phép lấy mẫu mô để xét nghiệm nếu cần thiết.
5.3. Đo pH thực quản trong 24 giờ chẩn đoán viêm thực quản trào ngược dạ dày
Phương pháp này giúp xác định tần suất và mức độ acid trào ngược lên thực quản. Một ống nhỏ được đưa vào thực quản và gắn cảm biến đo pH. Dữ liệu thu được sẽ cho biết thời gian acid dạ dày trào lên thực quản và mức độ acid trong 24 giờ.
5.4. Đo áp lực nhu động thực quản (HRM)
Đây là phương pháp đánh giá chức năng của cơ vòng thực quản và khả năng co bóp của thực quản. Thông qua một ống nhỏ đưa vào thực quản, máy sẽ ghi nhận áp lực trong suốt quá trình nuốt, từ đó xác định liệu có rối loạn vận động thực quản hay không.
Tại Thu Cúc hiện nay đang áp dụng thành công 2 phương pháp Đo pH thực quản trong 24 giờ và Đo áp lực nhu động thực quản (HRM), giúp chẩn đoán chính xác tình trạng viêm thực quản trào ngược. Cả hai phương pháp này đều được thực hiện bởi đội ngũ bác sĩ chuyên khoa có kinh nghiệm tại Thu Cúc, cùng với trang thiết bị hiện đại, đảm bảo quy trình chẩn đoán chính xác và an toàn cho bệnh nhân. Với những kết quả thu được, bác sĩ sẽ đưa ra phác đồ điều trị hiệu quả và cá nhân hóa cho từng bệnh nhân, giúp cải thiện nhanh chóng tình trạng sức khỏe.
6. Điều trị bệnh viêm thực quản trào ngược dạ dày
Phương pháp điều trị chủ yếu là sử dụng thuốc kết hợp điều chỉnh lối sống và chế độ ăn uống. Bác sĩ thường chỉ định thuốc ức chế bơm proton giúp giảm nồng độ axit trong dạ dày. Trong các trường hợp nặng, khi đã xuất hiện biến chứng như hẹp thực quản hoặc Barrett’s thực quản, bác sĩ sẽ xem xét phương án phẫu thuật.
Một số lưu ý để điều trị tối ưu:
– Giảm cân đối với người thừa cân, ăn uống lành mạnh
– Kê gối cao khi ngủ, không ăn quá gần giờ đi ngủ
– Hạn chế thức ăn kích thích dạ dày như rượu, bia, cà phê, thức ăn cay nóng
Phương pháp điều trị chủ yếu là sử dụng thuốc kết hợp điều chỉnh lối sống và chế độ ăn uống.
7. Phòng ngừa bệnh viêm thực quản trào ngược
Phòng bệnh cần duy trì một chế độ ăn uống khoa học và lối sống lành mạnh. Cần tránh ăn các thực phẩm dễ gây trào ngược, không nên ăn quá nhiều dầu mỡ, chất kích thích. Mỗi người cũng cần tìm hiểu thực phẩm dễ gây trào ngược cho bản thân để có chế độ ăn phù hợp mà không quá kiêng khem.
Viêm thực quản trào ngược dạ dày nếu phát hiện sớm và điều trị đúng cách có thể kiểm soát hiệu quả, ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm cho sức khỏe. Nếu thấy xuất hiện các biểu hiện trên người bệnh cần thăm khám để điều trị sớm.
