Trào ngược dạ dày thực quản (GERD) là một tình trạng bệnh lý phổ biến, ảnh hưởng đến hàng triệu người trên toàn thế giới. Mặc dù triệu chứng chính của GERD thường liên quan đến đường tiêu hóa, nhưng nhiều người bệnh cũng có thể gặp các triệu chứng ngoài đường tiêu hóa, trong đó có ù tai. Bài viết này sẽ tìm hiểu nguyên nhân vì sao trào ngược dạ dày gây ù tai và cung cấp một số giải pháp khắc phục tình trạng này.
Menu xem nhanh:
1. Trào ngược dạ dày gây ù tai theo cơ chế nào?
Trào ngược dạ dày – thực quản là một vấn đề tiêu hóa phổ biến, đặc trưng bởi tình trạng axit dạ dày bị trào ngược lên thực quản, gây ra các triệu chứng như ợ nóng, ợ chua, đau ngực và khó nuốt. Nguyên nhân chủ yếu là do cơ vòng thực quản dưới (LES) bị yếu hoặc không đóng kín đúng cách, khiến axit dạ dày trào ngược lên thực quản…
Nhiều trường hợp các bệnh nhân bị trào ngược có thể xuất hiện triệu chứng ù tai – tình trạng cảm nhận âm thanh không thực tế, thường là tiếng ù, rít, hoặc tiếng lách tách trong tai. Vậy trào ngược dạ dày có phải là nguyên nhân gây ù tai không và mối liên hệ giữa 2 vấn đề này là gì?
Mặc dù ù tai thường liên quan đến các vấn đề về tai hoặc thần kinh thính giác, nhưng có một số nghiên cứu đã chỉ ra mối liên hệ giữa GERD và ù tai, bao gồm:
1.1 Phản xạ thần kinh
Khi axit dạ dày trào ngược lên thực quản, nó có thể kích thích các dây thần kinh trong vùng cổ họng và thực quản. Điều này có thể gây ra một phản xạ thần kinh dẫn đến co thắt cơ tai giữa, gây ù tai.
1.2 Viêm tai giữa
Trào ngược axit có thể làm viêm nhiễm ống Eustachian – ống nối giữa họng và tai giữa. Viêm nhiễm này có thể gây ra cảm giác áp lực và ù tai.
1.3 Căng thẳng, stress
Trào ngược dạ dày thường đi kèm với stress và căng thẳng, có thể làm tăng nhạy cảm của cơ thể đối với các âm thanh nhỏ, dẫn đến cảm giác ù tai.
1.4 Rối loạn chức năng hệ thống tiêu hóa và thính giác
Một số nghiên cứu cho thấy rằng có thể có mối liên hệ giữa chức năng của hệ thống tiêu hóa và thính giác thông qua hệ thống thần kinh tự chủ. Khi hệ thống này bị rối loạn, nó có thể ảnh hưởng đến cả hai hệ thống.
Axit dạ dày trào ngược lên thực quản có thể kích thích các dây thần kinh trong vùng cổ họng và thực quản, dẫn đến co thắt cơ tai giữa, gây ù tai.
2. Cách khắc phục ù tai do trào ngược dạ dày
Để khắc phục tình trạng ù tai do trào ngược dạ dày, cần tập trung vào việc điều trị cả GERD và các triệu chứng ù tai. Dưới đây là một số phương pháp hữu ích có thể giúp khắc phục ù tai do trào ngược :
2.1 Khắc phục chứng trào ngược dạ dày gây ù tai bằng cách thay đổi lối sống và chế độ ăn uống
– Tránh các thực phẩm gây trào ngược: Các thực phẩm như cà phê, rượu, sô cô la, thực phẩm cay, và thực phẩm chiên rán có thể làm tăng nguy cơ trào ngược axit.
– Tránh các thực phẩm này có thể giúp giảm triệu chứng GERD và ù tai.
– Ăn nhiều bữa nhỏ: Thay vì ăn ba bữa lớn, hãy ăn nhiều bữa nhỏ trong ngày để giảm áp lực lên dạ dày.
– Tránh ăn trước khi đi ngủ: Không nên ăn ít nhất ba giờ trước khi đi ngủ để tránh trào ngược axit vào ban đêm.
– Nâng đầu giường: Nâng cao đầu giường khoảng 15-20 cm có thể giúp ngăn axit dạ dày trào ngược lên thực quản trong khi ngủ.
2.2 Sử dụng thuốc để cải thiện tình trạng trào ngược dạ dày gây ù tai
– Thuốc kháng axit: Các thuốc kháng axit như omeprazole, lansoprazole và pantoprazole có thể giúp giảm sản xuất axit dạ dày và giảm triệu chứng trào ngược.
– Thuốc kháng histamine H2: Nhóm thuốc này, bao gồm ranitidine và famotidine, cũng có thể giúp giảm sản xuất axit và giảm triệu chứng.
– Thuốc bảo vệ niêm mạc: Sucralfate là một loại thuốc có thể tạo một lớp bảo vệ trên niêm mạc thực quản và dạ dày, giúp giảm kích thích từ axit.
Các thuốc điều trị trào ngược cần được kê bởi chuyên gia tiêu hóa. Việc tuân thủ liều lượng và thời gian uống thuốc sẽ giúp giảm các triệu chứng một cách nhanh chóng và an toàn.
Một số loại thuốc có thể giảm các triệu chứng trào ngược, trong đó có ù tai.
2.3 Phương pháp tự nhiên điều trị ù tai do trào ngược
– Gừng: Gừng có tính chống viêm và có thể giúp giảm triệu chứng trào ngược dạ dày. Bạn có thể uống trà gừng hoặc thêm gừng vào chế độ ăn uống hàng ngày.
– Mật ong: Mật ong có tính kháng viêm và kháng khuẩn, có thể giúp làm dịu niêm mạc thực quản và giảm triệu chứng trào ngược.
– Probiotics: Bổ sung probiotics có thể giúp cân bằng vi khuẩn đường ruột và cải thiện chức năng tiêu hóa, từ đó giảm triệu chứng GERD.
2.4 Các phương pháp trị liệu
– Liệu pháp âm thanh: Sử dụng máy tạo tiếng ồn trắng hoặc âm thanh tự nhiên có thể giúp che lấp âm thanh ù tai và giảm sự chú ý đến nó.
– Liệu pháp hành vi nhận thức (CBT): CBT là một phương pháp tâm lý học có thể giúp quản lý stress và cải thiện khả năng đối phó với ù tai.
– Tập thể dục và thiền: Tập thể dục thường xuyên và thiền có thể giúp giảm stress và cải thiện tình trạng ù tai.
2.5 Khám và tư vấn chuyên khoa
– Khám tai mũi họng: Nếu bạn bị ù tai kéo dài, hãy đến khám chuyên khoa tai mũi họng để loại trừ các nguyên nhân khác gây ù tai và nhận được điều trị phù hợp.
– Tư vấn chuyên khoa tiêu hóa: Nếu triệu chứng GERD của bạn nghiêm trọng hoặc không cải thiện với các phương pháp điều trị thông thường, hãy tìm đến bác sĩ chuyên khoa tiêu hóa để được tư vấn và điều trị chuyên sâu.
3. Chẩn đoán mức độ và tính chất cơn trào ngược để điều trị từ gốc
3.1 Đo trở kháng pH thực quản 24 giờ
Đây là “tiêu chuẩn vàng” trong chẩn đoán bệnh GERD và các triệu chứng liên quan. Phương pháp này giúp xác định có hay không aixt dạ dày trào ngược lên thực quản, tần suất và mức độ nghiêm trọng của trào ngược axit.
Các bác sĩ sẽ đưa một ống nhỏ đặt qua mũi vào thực quản của bệnh nhân để đo độ pH trong thực quản trong 24 giờ. Người bệnh có nhiệm vụ ghi chép các hoạt động của mình kèm theo các triệu chứng vào các thời điểm trong ngày và cung cấp cho bác sĩ.
Đo pH thực quản là một trong những phương pháp quan trọng để chẩn đoán trào ngược dạ dày.
3.2 Đo áp lực thực quản độ phân giải cao (HRM)
Phương pháp này giúp kiểm tra chức năng của cơ vòng thực quản dưới cũng như các cơ khác trong thực quản thông qua áp lực tại các vị trí khác nhau của thực quản. Các bác sĩ sẽ sử dụng một ống nhỏ có gắn cảm biến đưa qua mũi vào thực quản. Thiết bị này sẽ giúp đo áp lực và đánh giá chức năng của cơ vòng thực quản dưới.
3.3 Nội soi các cơ quan thực quản – dạ dày – tá tràng
Phương pháp sử dụng một ống nhỏ có gắn camera để kiểm tra trực tiếp niêm mạc thực quản, dạ dày và tá tràng, giúp đánh giá mức độ viêm, loét, hoặc các tổn thương khác trong thực quản và dạ dày. Các bác sĩ có thể lấy mẫu sinh thiết nếu cần để kiểm tra ung thư hoặc các bệnh lý khác.
3.3 Chụp X-quang thực quản có uống chất cản quang
Bệnh nhân sẽ uống một dung dịch cản quang, sau đó thực hiện chụp X-quang để xem dòng chảy của chất lỏng trong thực quản. Phương pháp này giúp phát hiện các dấu hiệu của trào ngược và kiểm tra chức năng của cơ vòng thực quản dưới.
Tại Bệnh viện ĐKQT Thu Cúc, các phương pháp được áp dụng linh hoạt để chẩn đoán nguyên nhân gây ù tai, đặc biệt là ù tai do trào ngược dạ dày. Trong đó, nổi bật là hệ thống máy đo pH thực quản 24 giờ và máy đo áp lực thực quản độ phân giải cao được nhập khẩu từ Mỹ, đồng thời chỉ được áp dụng tại 1 số ít cơ sở y tế ở miền Bắc. Ngoài ra, các công nghệ nội soi hay chụp X-quang cũng được thực hiện bởi đội ngũ bác sĩ, kỹ thuật viên giàu kinh nghiêm, đem lại hiệu quả cao.
Ù tai do trào ngược dạ dày là một tình trạng phức tạp và có thể gây khó chịu cho người bệnh. Tuy nhiên, bằng cách hiểu rõ nguyên nhân trào ngược dạ dày gây ù tai và áp dụng các biện pháp điều trị phù hợp, bạn có thể giảm bớt triệu chứng và cải thiện chất lượng cuộc sống. Nếu bạn gặp phải tình trạng này, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được hỗ trợ và hướng dẫn điều trị hiệu quả.
