Đau bụng do trào ngược dạ dày là một trong những biểu hiện thường gặp của nhiều bệnh lý về tiêu hóa. Tình trạng này xuất hiện khá phổ biến ở người lớn. Vậy trào ngược dạ dày có đau bụng không? Trong bài viết này, chúng ta sẽ đi sâu hơn về các thông tin liên quan đến đau bụng do trào ngược dạ dày, bao gồm nguyên nhân và biện pháp điều trị.
Menu xem nhanh:
1. Trào ngược dạ dày có đau bụng không?
Có, trào ngược dạ dày có thể gây đau bụng. Đây là một trong những triệu chứng phổ biến của bệnh trào ngược dạ dày – thực quản (GERD). Đau bụng trào ngược dạ dày là dấu hiệu chính của bệnh trào ngược dạ dày-thực quản. Nguyên nhân chính của tình trạng này là do cơ vòng thực quản không hoạt động đúng cách, dẫn đến việc axit và dịch vị từ dạ dày bị đẩy ngược lên thực quản, gây ra các biểu hiện khó chịu cho người bệnh. Triệu chứng đau bụng thường đi kèm với các triệu chứng khác như ợ chua, ợ nóng, buồn nôn, khó tiêu, đầy hơi, và khó chịu sau khi ăn.
Đau bụng trào ngược dạ dày là dấu hiệu chính của bệnh trào ngược dạ dày-thực quản
2. Các nguyên nhân dẫn đến đau bụng do trào ngược dạ dày
2.1. Cơ vòng thực quản suy yếu
Cơ thắt thực quản đóng vai trò như một cánh cửa, ngăn cản dịch vị và axit từ dạ dày trào ngược lên. Khi cơ vòng này yếu đi hoặc hoạt động không hiệu quả, axit dạ dày có thể đi ngược lên thực quản, gây ra tình trạng đau rát, kèm theo các triệu chứng khác của bệnh trào ngược.
2.2. Tăng sản xuất axit dạ dày
Sự gia tăng axit dạ dày làm tăng áp lực bên trong dạ dày, từ đó gây ra hiện tượng trào ngược. Áp lực này khiến dịch vị và axit dễ dàng bị đẩy lên thực quản, gây ra các triệu chứng như đau bụng, buồn nôn, đầy hơi và khó chịu.
Một số nguyên nhân dẫn đến sự gia tăng axit dạ dày có thể kể đến như:
– Viêm dạ dày: Khi lớp niêm mạc dạ dày bị tổn thương, cơ thể sẽ sản xuất nhiều axit hơn để hỗ trợ tiêu hóa. Tuy nhiên, điều này có thể dẫn đến việc axit trào ngược lên thực quản.
– Tăng hormone cortisol: Cortisol, loại hormon được tuyến thượng thận tiết ra, có thể kích thích sản xuất nhiều axit dạ dày hơn. Điều này dẫn đến tình trạng axit dạ dày dễ dàng bị trào ngược.
– Chế độ ăn uống: Một số thực phẩm như cà phê, rượu, gia vị cay, thức ăn chiên xào, và các sản phẩm từ thịt có thể kích thích tăng axit dạ dày. Sự gia tăng axit này làm trầm trọng thêm các triệu chứng của bệnh trào ngược.
2.3. Các nguyên nhân khác
– Dị ứng thực phẩm: Một số loại thực phẩm có thể gây dị ứng và làm tăng nguy cơ trào ngược. Những thực phẩm này có thể bao gồm đồ ngọt, cà phê, rượu, hành, tỏi, chocolate và mì ống.
– Thói quen ăn uống không lành mạnh: Ăn quá nhiều, quá nhanh, hoặc ăn ngay trước khi đi ngủ đều là những yếu tố làm tăng nguy cơ trào ngược axit dạ dày.
– Bệnh lý về dạ dày và thực quản: Bao gồm viêm loét dạ dày tá tràng, viêm thực quản, ung thư dạ dày, và bệnh trào ngược thực quản.
– Rối loạn tiêu hóa: Khi quá trình tiêu hóa bị chậm lại, thức ăn sẽ lưu lại lâu hơn trong dạ dày, làm tăng khả năng axit dạ dày trào ngược.
– Tác dụng phụ của thuốc: Một số loại thuốc, đặc biệt là thuốc giảm đau hoặc aspirin, có thể gây ra trào ngược dạ dày.
Ăn quá nhiều, quá nhanh, hoặc ăn ngay trước khi đi ngủ đều là những yếu tố làm tăng nguy cơ trào ngược axit dạ dày.
3. Biến chứng của đau bụng do trào ngược dạ dày
Nếu không điều trị kịp thời, đau bụng do trào ngược dạ dày có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm:
– Viêm thực quản: Axit dạ dày trào ngược liên tục có thể làm viêm lớp niêm mạc thực quản, gây ra đau đớn và khó chịu.
– Viêm thực quản tái phát: Nếu không được chữa trị triệt để, tình trạng viêm thực quản có thể tái diễn nhiều lần và trở thành vấn đề lâu dài.
– Đau vùng thực quản: Axit dạ dày trào ngược gây ra cảm giác đau rát ở vùng thực quản.
– Viêm niêm mạc dạ dày: Tình trạng trào ngược kéo dài có thể gây viêm lớp niêm mạc dạ dày.
– Viêm đại tràng: Axit dạ dày khi trào ngược có thể gây tổn thương niêm mạc đại tràng, dẫn đến viêm đại tràng.
– Hội chứng Barrett: Một biến chứng hiếm gặp nhưng nghiêm trọng của trào ngược axit dạ dày, có thể dẫn đến ung thư thực quản.
– Suy giảm chức năng thận: Tình trạng trào ngược dạ dày có thể ảnh hưởng đến chức năng thận, đặc biệt đối với những người đã có bệnh lý về thận.
4. Phương pháp chẩn đoán đau bụng do trào ngược dạ dày
Để chẩn đoán đau bụng do trào ngược dạ dày, bác sĩ sẽ sử dụng nhiều phương pháp khác nhau để xác định nguyên nhân và mức độ nghiêm trọng của bệnh.
4.1. Nội soi dạ dày – thực quản chẩn đoán trào ngược dạ dày có đau bụng không
Nội soi là phương pháp thường được sử dụng để đánh giá tình trạng niêm mạc thực quản, dạ dày và tá tràng. Trong quá trình này, bác sĩ sẽ sử dụng một ống nội soi có gắn camera để quan sát trực tiếp, phát hiện các tổn thương như viêm loét, phù nề hoặc các dấu hiệu của trào ngược dạ dày.
4.2. Đo pH thực quản 24 giờ
Đây là một phương pháp đo độ axit trong thực quản liên tục trong 24 giờ. Bằng cách này, bác sĩ có thể đánh giá được tần suất và mức độ axit trào ngược từ dạ dày lên thực quản, từ đó xác định chính xác mức độ nghiêm trọng của bệnh trào ngược.
4.3. Chụp X-quang đường tiêu hóa trên
Phương pháp này được thực hiện sau khi bệnh nhân uống một loại thuốc cản quang chứa bari. Hình ảnh X-quang sẽ giúp bác sĩ quan sát rõ cấu trúc của thực quản, dạ dày và tá tràng, đồng thời phát hiện các bất thường như viêm loét hoặc hẹp thực quản.
4.4. Đo áp lực nhu động thực quản HRM chẩn đoán trào ngược dạ dày có đau bụng không
Đo HRM là phương pháp đo áp lực và chức năng của cơ thắt thực quản. Kết quả của quá trình đo giúp bác sĩ đánh giá hoạt động của cơ thắt thực quản dưới và xác định xem nó có hoạt động kém hiệu quả, dẫn đến hiện tượng trào ngược axit hay không.
4.5. Xét nghiệm hơi thở
Xét nghiệm hơi thở thường được sử dụng để phát hiện sự hiện diện của vi khuẩn Helicobacter pylori (H. pylori) – một trong những nguyên nhân gây viêm loét dạ dày và làm tăng nguy cơ trào ngược. Việc điều trị H. pylori có thể giúp giảm triệu chứng đau bụng và trào ngược.
5. Cách phòng ngừa đau bụng do trào ngược dạ dày
– Hạn chế tiêu thụ đồ uống có gas, cà phê, rượu, và các chất kích thích khác.
– Tránh ăn quá no hoặc để bụng quá đói. Nên chia nhỏ các bữa ăn trong ngày thay vì ăn quá nhiều trong một lần.
– Hạn chế thức ăn chứa nhiều dầu mỡ, thức ăn nhanh, chiên rán.
– Duy trì việc tập thể dục đều đặn và giảm cân nếu cần thiết, vì thừa cân có thể làm tăng áp lực lên dạ dày.
– Tránh nằm ngủ ngay sau khi ăn, tốt nhất là nên chờ từ 2 đến 3 giờ sau bữa ăn mới đi ngủ.
– Ăn uống từ từ và nhai kỹ thức ăn.
– Kiểm soát căng thẳng bằng cách tham gia các hoạt động giảm stress như yoga, hít thở sâu hoặc tập thiền.
– Nếu bạn đã có các triệu chứng của bệnh, hãy tránh rượu và thuốc lá. Đối với những người đang dùng thuốc, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn và điều chỉnh hợp lý.
Tránh ăn quá no hoặc để bụng quá đói. Nên chia nhỏ các bữa ăn trong ngày thay vì ăn quá nhiều trong một lần.
5. Cách cải thiện tình trạng trào ngược
Điều chỉnh chế độ ăn: Tránh các thực phẩm chứa nhiều chất béo, cà phê, rượu, và những thức ăn có độ axit cao như chanh, cà chua, tỏi. Thay vào đó, nên tăng cường rau xanh, trái cây và các thực phẩm giàu chất xơ.
– Kiểm soát cân nặng: Giảm cân nếu bạn đang thừa cân để giảm áp lực lên dạ dày.
– Tập thể dục thường xuyên giúp tăng cường sức khỏe và cải thiện hệ tiêu hóa.
– Hạn chế rượu bia và không hút thuốc.
– Tránh ăn quá nhiều vào buổi tối và không ăn ngay trước khi đi ngủ.
– Nâng cao đầu giường khi ngủ để giảm nguy cơ trào ngược.
Nếu các triệu chứng không thuyên giảm hoặc trở nên nghiêm trọng hơn, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được khám và điều trị kịp thời.
