Ung thư phổi là một trong những căn bệnh gây tử vong hàng đầu trên thế giới. Triệu chứng của bệnh ung thư phổi thường rất mờ nhạt và khó nhận biết ở giai đoạn đầu, dẫn đến việc phần lớn bệnh nhân chỉ phát hiện khi bệnh đã tiến triển nặng hoặc di căn. Nắm rõ các dấu hiệu của bệnh sẽ giúp phát hiện sớm và tăng hiệu quả điều trị căn bệnh này.
Menu xem nhanh:
1. Tổng quan về ung thư phổi
Ung thư phổi là tình trạng mà tế bào trong phổi phát triển bất thường, không kiểm soát, và tạo thành khối u ác tính. Đây là loại ung thư phổ biến trên toàn cầu, với hàng triệu ca tử vong mỗi năm. Theo tổ chức GLOBOCAN, tại Việt Nam vào năm 2020 đã ghi nhận khoảng hơn 26.000 ca mắc mới ung thư phổi. Đây là căn bệnh phổ biến ở cả nam và nữ giới, với hai loại chính:
1.1 Ung thư phổi không tế bào nhỏ (NSCLC): Chiếm đến 85% các trường hợp ung thư phổi. Nhóm này bao gồm các loại ung thư như:
Ung thư biểu mô tuyến: Thường gặp nhất trong nhóm không tế bào nhỏ.
Ung thư biểu mô tế bào vảy: Phổ biến trong nhóm người hút thuốc.
Ung thư tế bào lớn không biệt hóa: Một loại ung thư có tốc độ phát triển nhanh.
1.2 Ung thư phổi tế bào nhỏ (SCLC): Chiếm khoảng 15% trường hợp, tuy tỷ lệ mắc thấp hơn nhưng bệnh có khả năng lan nhanh đến các cơ quan khác trong cơ thể. Đa số bệnh nhân mắc loại ung thư này chỉ phát hiện khi bệnh đã chuyển sang giai đoạn nặng.
Nguyên nhân gây ung thư phổi có nhiều yếu tố, nhưng phổ biến nhất là thói quen hút thuốc lá, đặc biệt là ở nam giới. Những người hút thuốc trong thời gian dài, từ 55 đến 80 tuổi, và có tiền sử tiền ung thư là nhóm có nguy cơ mắc bệnh cao hơn. Ngoài ra, môi trường sống ô nhiễm, tiếp xúc với chất phóng xạ hoặc các hóa chất độc hại cũng góp phần làm tăng nguy cơ mắc bệnh.
Đa số trường hợp phát hiện ung thư phổi tế bào nhỏ thường khi đã bước sang giai đoạn nặng của bệnh
2. Các triệu chứng của bệnh ung thư phổi cần lưu ý
Triệu chứng của ung thư phổi có thể rất đa dạng, phụ thuộc vào vị trí, mức độ lan rộng của tế bào ung thư và giai đoạn của bệnh. Ban đầu, triệu chứng thường không đặc hiệu, dễ bị nhầm lẫn với các bệnh lý thông thường. Dưới đây là một số dấu hiệu quan trọng mà người bệnh cần lưu ý:
2.1 Ho kéo dài, ho ra máu, khó thở
Triệu chứng phổ biến và dễ nhận biết nhất của ung thư phổi là ho dai dẳng. Ho kéo dài từ 2-3 tuần không khỏi, không rõ nguyên nhân, đặc biệt là ở người có thói quen hút thuốc, có thể là dấu hiệu cảnh báo nguy hiểm. Trong một số trường hợp, bệnh nhân có thể ho ra máu hoặc chất nhầy có lẫn máu – dấu hiệu cho thấy tổn thương nghiêm trọng ở phổi.
Khó thở cũng là một triệu chứng điển hình. Khi khối u phát triển lớn, nó có thể chèn ép đường thở, gây cản trở luồng khí vào và ra, làm người bệnh cảm thấy hụt hơi hoặc cảm giác như thiếu không khí. Đây là tình trạng nguy hiểm, người bệnh cần thăm khám sớm để xác định nguyên nhân.
2.2 Đau tức ngực và thở khò khè
Người mắc ung thư phổi thường cảm thấy đau tức ngực, đặc biệt khi thở sâu, cười lớn hoặc ho. Triệu chứng này là do khối u phát triển, chèn ép dây thần kinh và các cơ quan lân cận. Thở khò khè cũng là dấu hiệu của ung thư phổi. Điều này có thể do đường thở bị tắc nghẽn hoặc viêm nhiễm. Đôi khi, khò khè có thể xuất phát từ các bệnh lý thông thường như cảm lạnh, hen suyễn hoặc viêm phế quản, nhưng nếu tình trạng này kéo dài, cần phải kiểm tra chuyên sâu.
Để phát hiện ung thư sớm, mỗi người cần thăm khám định kỳ, đặc biệt là những người có nguy cơ cao.
2.3 Khàn tiếng
Khối u ở phổi nếu lan rộng có thể chèn ép dây thanh âm, dẫn đến khàn tiếng hoặc giọng nói thay đổi. Giọng của bệnh nhân có thể trầm hơn hoặc nhỏ hơn. Tuy nhiên, khàn tiếng cũng có thể do cảm lạnh hoặc viêm thanh quản gây ra, vì vậy nếu tình trạng khàn tiếng kéo dài, không đáp ứng với điều trị, bệnh nhân nên kiểm tra ung thư phổi.
2.4 Mệt mỏi và sụt cân nhanh chóng
Ung thư phổi thường làm giảm khả năng cung cấp dinh dưỡng của cơ thể, gây ra thiếu máu và suy giảm năng lượng. Điều này làm người bệnh cảm thấy mệt mỏi không rõ nguyên nhân và có thể mất hứng thú ăn uống, dẫn đến sụt cân nhanh chóng. Mất cân nặng một cách bất thường mà không do ăn kiêng hoặc tập luyện là một triệu chứng đáng lo ngại. Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng, người bệnh ung thư phổi thường sụt cân mạnh trong thời gian ngắn, và sự sụt cân kéo dài còn có thể liên quan đến tiên lượng sống thấp của người bệnh.
2.5 Nhiễm trùng hô hấp thường xuyên
Đường hô hấp của người bệnh ung thư phổi dễ bị nhiễm trùng, có thể là viêm phế quản hoặc viêm phổi, do khối u cản trở luồng khí, tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển. Nếu nhiễm trùng hô hấp xảy ra thường xuyên và kéo dài, đó có thể là dấu hiệu của ung thư phổi. Người bệnh nên thăm khám để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
2.6 Sưng mô vú ở nam giới
Ung thư phổi, đặc biệt là loại tế bào lớn, có thể ảnh hưởng đến hormone nam giới, dẫn đến sưng mô vú. Đây là một triệu chứng ít phổ biến nhưng có thể xảy ra khi hormone trong cơ thể mất cân bằng. Triệu chứng này thường gây đau đớn và khó chịu cho nam giới.
Ung thư phổi có thể ảnh hưởng tới hormone nam giới khiến mô vú của nam giới sưng to và đau đớn
2.7 Đau đầu, đau xương, đau vai và các cơn đau khác
Khi ung thư phổi di căn đến các cơ quan khác như não, xương, hoặc vai, bệnh nhân có thể gặp các triệu chứng đau đầu, đau nhức cơ xương khớp và đau ở vùng vai. Ung thư phổi di căn đến não có thể gây ra các triệu chứng như nhức đầu, buồn nôn và khó khăn trong nhận thức. Di căn đến xương khiến người bệnh đau nhức, khó vận động và có nguy cơ gãy xương.
Các cơn đau tay, đau vai cũng có thể xuất phát từ ung thư phổi, đặc biệt khi khối u phát triển và chèn ép các dây thần kinh vùng ngực hoặc vai.
3. Tầm quan trọng của việc phát hiện sớm ung thư phổi
Ung thư phổi thường rất khó phát hiện ở giai đoạn đầu do triệu chứng không rõ ràng. Tuy nhiên, việc phát hiện sớm có thể giúp tăng tỷ lệ sống sót và giảm thiểu các tác động nguy hiểm của bệnh. Để phát hiện bệnh sớm, mỗi người cần thăm khám định kỳ, đặc biệt là những người có nguy cơ cao như người hút thuốc lá hoặc có tiền sử gia đình mắc ung thư.
Các phương pháp chẩn đoán ung thư phổi bao gồm chụp X-quang, chụp cắt lớp CT, sinh thiết, và các xét nghiệm máu đặc biệt. Những phương pháp này có thể giúp xác định và đánh giá mức độ lây lan của bệnh, từ đó giúp bác sĩ xây dựng phương án điều trị phù hợp nhất.
Như vậy, ung thư phổi là căn bệnh nguy hiểm với triệu chứng khó nhận biết ở giai đoạn đầu. Người bệnh nên chú ý các dấu hiệu bất thường như ho dai dẳng, khó thở, đau ngực, sụt cân không rõ nguyên nhân và thăm khám sớm để có thể phát hiện bệnh kịp thời. Hiểu rõ triệu chứng của ung thư phổi và thăm khám định kỳ là những cách hiệu quả để bảo vệ sức khỏe bản thân và gia đình.
