Tìm hiểu bệnh viêm hắc võng mạc trung tâm thanh dịch

Viêm hắc võng mạc trung tâm thanh dịch là một bệnh lý mắt không hiếm gặp, có thể ảnh hưởng trực tiếp đến thị lực nếu không được phát hiện và điều trị sớm. Bệnh liên quan đến sự tích tụ dịch dưới võng mạc, khiến hình ảnh nhìn thấy bị mờ hoặc méo. Việc tìm hiểu sớm về viêm hắc võng mạc giúp người bệnh chủ động điều trị hiệu quả.

1. Viêm hắc võng mạc trung tâm thanh dịch là gì?

Viêm hắc võng mạc trung tâm thanh dịch là bệnh lý xảy ra khi dịch lỏng bất thường tích tụ ở phía sau võng mạc, đặc biệt tại vùng trung tâm – nơi quyết định thị lực rõ nét. Sự tích tụ này khiến võng mạc bị bong nhẹ, làm hình ảnh nhìn thấy trở nên mờ, méo hoặc biến dạng. Đây là bệnh mắt được đánh giá là tương đối lành tính, tuy nhiên nếu kéo dài hoặc tái phát nhiều lần vẫn có thể ảnh hưởng đến thị lực lâu dài.

Bệnh chủ yếu xuất hiện ở người trưởng thành, thường từ sau 20 tuổi trở lên, trong đó nam giới có nguy cơ mắc cao hơn nữ giới. Bệnh ít gặp ở trẻ em và người cao tuổi. Ngoài ra, những người thường xuyên chịu áp lực tâm lý, căng thẳng kéo dài, dễ lo âu hoặc rối loạn giấc ngủ cũng được ghi nhận có nguy cơ mắc bệnh cao hơn. Một số yếu tố khác như hút thuốc lá, cơ địa nhạy cảm hoặc mắc các bệnh lý toàn thân cũng có thể làm tăng khả năng xuất hiện viêm hắc võng mạc trung tâm thanh dịch.

2. Nguyên nhân gây bệnh viêm hắc võng mạc

Trong phần lớn trường hợp, bệnh không xác định được nguyên nhân cụ thể, tuy nhiên nhiều yếu tố nguy cơ đã được ghi nhận có liên quan đến sự khởi phát và tái phát bệnh.

Bệnh có thể liên quan đến một số nguyên nhân và yếu tố nguy cơ sau:

Căng thẳng tâm lý kéo dài: Khi cơ thể rơi vào trạng thái stress, nồng độ cortisol – một hormone liên quan đến phản ứng căng thẳng – có thể tăng cao kéo dài. Tình trạng này được cho là làm rối loạn tuần hoàn mạch máu võng mạc, từ đó làm tăng nguy cơ xuất hiện bệnh.
Sử dụng corticosteroid: Việc dùng thuốc corticosteroid trong điều trị viêm, dị ứng, bệnh da liễu hoặc một số bệnh lý toàn thân có thể làm tăng nguy cơ viêm hắc võng mạc trung tâm thanh dịch, đặc biệt khi sử dụng kéo dài hoặc liều cao.
Rối loạn giấc ngủ: Thói quen ngủ không đều, mất ngủ hoặc ngủ không sâu giấc có thể ảnh hưởng đến điều hòa hormone và tuần hoàn máu, từ đó làm tăng nguy cơ bệnh lý võng mạc.
Ngưng thở khi ngủ: Đây là tình trạng rối loạn hô hấp khi ngủ, gây thiếu oxy từng đợt và ảnh hưởng lâu dài đến hệ mạch máu, bao gồm cả mạch máu nuôi võng mạc.

Nhìn chung, viêm hắc võng mạc trung tâm thanh dịch là bệnh đa yếu tố, trong đó lối sống và tình trạng nội tiết – tâm lý đóng vai trò quan trọng trong cơ chế hình thành bệnh.

3. Dấu hiệu nhận biết bệnh

Viêm hắc võng mạc trung tâm thanh dịch thường khởi phát âm thầm nhưng có thể gây ảnh hưởng rõ rệt đến thị lực trung tâm. Các triệu chứng giữa người bệnh có thể khác nhau, mức độ nặng nhẹ phụ thuộc vào thời gian mắc bệnh và số lần tái phát.

Những dấu hiệu thường gặp gồm:

Nhìn mờ vùng trung tâm, thị lực giảm dần, thường ở mức khoảng 5/10–6/10; nếu bệnh tái phát nhiều lần, thị lực có thể suy giảm rõ rệt hơn.
Hình ảnh bị méo hoặc biến dạng, đường thẳng nhìn thành cong, gợn sóng.
Rối loạn cảm nhận màu sắc, đặc biệt là các gam màu sáng hoặc nhạt như vàng.
Xuất hiện điểm tối hoặc bóng mờ che khuất tầm nhìn, thường nằm ở trung tâm hoặc cận trung tâm.
Ám điểm trung tâm, có thể tự phát hiện bằng bảng ô vuông Amsler.
Một số trường hợp kèm theo đau nhức mắt hoặc đau đầu nhẹ.

Khi xuất hiện các dấu hiệu trên, người bệnh nên đi khám chuyên khoa mắt để được chẩn đoán và theo dõi kịp thời.

4. Các biện pháp điều trị bệnh viêm hắc võng mạc trung tâm thanh dịch

Việc điều trị viêm hắc võng mạc trung tâm thanh dịch phụ thuộc vào mức độ bệnh, thời gian tiến triển và ảnh hưởng đến thị lực. Trên thực tế, nhiều trường hợp bệnh có thể tự cải thiện sau vài tuần hoặc vài tháng.

Khi tình trạng bệnh không thuyên giảm, tái phát nhiều lần hoặc gây suy giảm thị lực rõ rệt, bác sĩ có thể chỉ định các biện pháp can thiệp chuyên sâu hơn, bao gồm:

4.1. Điều trị bằng laser

Một số kỹ thuật laser hiện đại được áp dụng nhằm tác động chính xác vào vùng rò rỉ dịch dưới võng mạc. Theo Cleveland Clinic, laser năng lượng thấp (cold laser) được sử dụng để hỗ trợ điều trị bệnh võng mạc trung tâm thanh dịch và một số rối loạn võng mạc khác, giúp hạn chế tổn thương mô lành và bảo tồn thị lực trung tâm.

4.2. Liệu pháp quang động

Trong liệu pháp quang động, người bệnh được sử dụng một chất an toàn đưa vào cơ thể qua đường tĩnh mạch. Khi hoạt chất này tập trung tại vùng võng mạc mắt tổn thương, bác sĩ sẽ chiếu laser với cường độ phù hợp để tác động chọn lọc lên vị trí rò rỉ, từ đó giúp kiểm soát dòng dịch và cải thiện tình trạng bong võng mạc trung tâm.

Thăm khám định kỳ với bác sĩ chuyên khoa mắt đóng vai trò quan trọng trong việc theo dõi đáp ứng điều trị và hạn chế nguy cơ ảnh hưởng thị lực lâu dài.

Viêm hắc võng mạc trung tâm thanh dịch là bệnh lý mắt có thể hồi phục nếu được phát hiện sớm và theo dõi đúng cách. Việc nhận biết nguyên nhân, dấu hiệu và các phương pháp can thiệp phù hợp giúp người bệnh chủ động bảo vệ thị lực, hạn chế nguy cơ tái phát và biến chứng lâu dài. Khi xuất hiện các biểu hiện bất thường về thị giác, người bệnh nên thăm khám chuyên khoa mắt sớm để được tư vấn và điều trị kịp thời.