Ung thư gan là cái gì mà cần tìm hiểu rõ về bệnh này

Trong các loại ung thư phổ biến hiện nay, ung thư gan được xem là một trong những căn bệnh nguy hiểm và có tốc độ tiến triển nhanh. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ ung thư gan là cái gì, yếu tố nguy cơ do đâu và dấu hiệu khi nhận biết bệnh là gì thì việc nắm rõ bản chất của ung thư gan sẽ giúp bạn có cái nhìn đúng đắn hơn trong việc phòng ngừa, tầm soát và điều trị hiệu quả ngay từ giai đoạn sớm.

1. Ung thư gan là cái gì? Tìm hiểu yếu tố nguy cơ và dấu hiệu nhận biết của bệnh này 

1.1. Yếu tố nguy cơ của ung thư gan là cái gì?

Nhiễm virus viêm gan B và C – Nguy cơ hàng đầu

Hai loại virus gây viêm gan B (HBV) và viêm gan C (HCV) được xem là thủ phạm chính dẫn đến các bệnh lý mãn tính ở gan, đặc biệt là xơ gan và ung thư gan. Khi virus tồn tại trong cơ thể người trong thời gian dài mà không được kiểm soát, chúng gây tổn thương từng bước lên tế bào gan, kích thích quá trình viêm và xơ hóa liên tục.

Lạm dụng rượu bia

Việc sử dụng rượu bia kéo dài, đặc biệt là uống thường xuyên với lượng lớn, sẽ gây tổn thương nặng nề cho gan – cơ quan đảm nhiệm vai trò giải độc chính của cơ thể. Gan liên tục phải xử lý ethanol và các chất chuyển hóa từ rượu, dẫn đến viêm gan do rượu, xơ gan và cuối cùng là ung thư.

Ngoài rượu bia, các loại ma túy, chất kích thích hoặc thuốc không rõ nguồn gốc cũng có thể gây suy giảm chức năng gan nghiêm trọng. Hạn chế tối đa việc tiếp xúc với các chất này là một trong những biện pháp bảo vệ gan hữu hiệu nhất.

Phơi nhiễm với độc tố – đặc biệt là aflatoxin

Aflatoxin là một loại độc tố có nguồn gốc từ nấm mốc thường xuất hiện trên ngũ cốc, hạt và thực phẩm bảo quản không đúng cách trong điều kiện ẩm ướt. Đây là chất được xếp vào nhóm gây ung thư mạnh, đặc biệt nguy hiểm cho gan khi cơ thể hấp thu phải lượng lớn trong thời gian dài.

Việc ăn phải thực phẩm bị mốc hay nhiễm aflatoxin có thể gây tổn thương tế bào gan nghiêm trọng, từ đó tạo điều kiện thuận lợi cho ung thư phát triển. Để phòng tránh, người dân cần lưu ý bảo quản thực phẩm khô ở nơi khô thoáng, không tiêu thụ các sản phẩm có dấu hiệu biến chất, ẩm mốc.

1.2. Dấu hiệu nhận biết của ung thư gan là cái gì? 

Vàng da (jaundice)

Đây là biểu hiện điển hình và phổ biến nhất ở bệnh nhân ung thư gan. Da có màu vàng rõ, đặc biệt khi tiếp xúc với ánh sáng. Nguyên nhân do khối u làm cản trở dòng chảy của mật, khiến bilirubin bị tích tụ trong máu và lắng đọng dưới da. Vàng da thường đi kèm với phân bạc màu và nước tiểu sẫm như nước vối.

Vàng mắt

Củng mạc mắt đổi màu vàng là dấu hiệu sớm, đôi khi xuất hiện trước cả vàng da. Đây là chỉ điểm quan trọng cho thấy gan đang gặp vấn đề nghiêm trọng.

Ngứa toàn thân

Người bệnh có thể cảm thấy ngứa râm ran, tăng nặng vào ban đêm. Tình trạng này không đáp ứng với thuốc điều trị da liễu thông thường. Nguyên nhân chủ yếu do acid mật ứ đọng dưới da, kích thích các đầu mút thần kinh cảm giác.

Sút cân bất thường

Khoảng 30 – 50% người bệnh bị sụt cân đáng kể tại thời điểm chẩn đoán. Điều này là hậu quả của rối loạn tiêu hóa do dịch mật không được bài tiết đầy đủ vào ruột, gây chán ăn, đầy bụng, khó tiêu.

Đau tức vùng gan

Ban đầu, cơn đau thường âm ỉ và không rõ ràng, dễ bị nhầm lẫn với các vấn đề tiêu hóa. Khi bệnh tiến triển, đặc biệt khi có biến chứng tắc mật, cảm giác đau sẽ trở nên dữ dội hơn và khu trú rõ rệt ở vùng hạ sườn phải.

2. K gan nguy hiểm không?

2.1. Thiếu máu do rối loạn đông máu

Khi gan bị tổn thương nghiêm trọng bởi các tế bào ung thư, quá trình sản xuất các yếu tố đông máu cũng bị suy giảm. Điều này dẫn đến tình trạng chảy máu kéo dài, ngay cả khi tiểu cầu ở mức bình thường. Tình trạng mất máu mạn tính khiến người bệnh có thể cảm thấy mệt mỏi, da tái xanh, tim đập nhanh, chóng mặt và có nguy cơ ngất xỉu. Thiếu máu kéo dài không chỉ gây suy nhược mà còn làm giảm khả năng đáp ứng điều trị.

2.2. Tắc nghẽn đường mật

Gan là nơi sản xuất mật – chất dịch cần thiết cho tiêu hóa. Khi khối u phát triển trong gan hoặc khu vực gần ống dẫn mật, chúng có thể gây tắc nghẽn đường vận chuyển mật, khiến mật bị ứ đọng trong gan và không thể đổ xuống ruột. Biểu hiện điển hình của biến chứng này là vàng da, nước tiểu sẫm màu, phân bạc màu, đau tức hạ sườn phải, buồn nôn và ngứa dữ dội. Tình trạng này nếu không được xử lý sớm có thể gây nhiễm trùng đường mật hoặc suy gan cấp tính.

2.3. Chảy máu bất thường

Một trong những vai trò quan trọng của gan là sản xuất protein giúp cầm máu. Khi gan bị phá hủy bởi khối u, chức năng này suy giảm rõ rệt. Người bệnh dễ bị chảy máu cam, chảy máu chân răng, bầm tím bất thường, và nghiêm trọng hơn là xuất huyết nội tạng – một tình trạng cấp cứu y tế có thể đe dọa tính mạng nếu không được can thiệp kịp thời.

2.4. Giãn vỡ tĩnh mạch thực quản

Khi dòng máu qua gan bị cản trở, áp lực trong hệ tĩnh mạch cửa tăng lên, gây giãn các tĩnh mạch ở thực quản và dạ dày. Những tĩnh mạch này vốn nhỏ và mỏng manh, dễ bị vỡ dẫn đến xuất huyết tiêu hóa. Đây là biến chứng cực kỳ nguy hiểm vì có thể gây mất máu nhanh chóng, khiến người bệnh nôn ra máu, đi ngoài phân đen, tụt huyết áp, sốc và tử vong nếu không được cấp cứu kịp thời.

2.5. Hội chứng gan – thận

Khi gan suy nặng, tuần hoàn máu trong cơ thể bị rối loạn, kéo theo sự suy giảm tưới máu đến thận. Điều này gây ra hội chứng gan-thận, tức là suy thận thứ phát do bệnh gan tiến triển. Người mắc biến chứng này thường có tiên lượng rất xấu, và trong nhiều trường hợp, chỉ có ghép gan mới có thể giúp cải thiện tình trạng.

2.6. Bệnh não gan – ảnh hưởng đến trí tuệ và nhận thức

Khi chức năng gan suy yếu, các chất độc như amoniac không được đào thải ra khỏi cơ thể mà ngấm vào máu và đi lên não. Kết quả là người bệnh có thể xuất hiện các biểu hiện lú lẫn, mất định hướng, rối loạn hành vi, thay đổi tính cách, thậm chí hôn mê. Đây được gọi là bệnh não gan – một trong những biến chứng nặng của xơ gan và ung thư gan giai đoạn cuối.

Tóm lại, nếu bạn từng thắc mắc ung thư gan là cái gì, thì có thể hiểu đơn giản: đây là tình trạng các tế bào trong gan phát triển bất thường, không kiểm soát và tạo thành khối u ác tính. Căn bệnh này có thể bắt nguồn từ nhiều yếu tố như viêm gan virus, xơ gan, lạm dụng rượu hoặc các chất độc hại khác. Dù là bệnh lý nguy hiểm, nhưng bệnh ung thư gan hoàn toàn có thể kiểm soát tốt nếu được phát hiện sớm và điều trị đúng cách. Chủ động kiểm tra sức khỏe định kỳ chính là cách đơn giản nhất để bảo vệ lá gan và sức khỏe tổng thể của bạn.