Triệu chứng trào ngược dạ dày và cách điều trị
Tìm hiểu triệu chứng trào ngược dạ dày và cách điều trị sẽ giúp mọi người chủ động phát hiện và kiểm soát căn bệnh phổ biến này. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về các triệu chứng điển hình của bệnh trào ngược dạ dày và những cách điều trị hiệu quả để kiểm soát bệnh, cải thiện sức khỏe tiêu hóa và phòng ngừa biến chứng lâu dài.
1. Nguyên nhân và yếu tố nguy cơ dẫn đến trào ngược
Trào ngược dạ dày thực quản (GERD – Gastroesophageal Reflux Disease) là một trong những bệnh lý tiêu hóa phổ biến nhất hiện nay. Theo thống kê của các tổ chức y tế thế giới, hàng triệu người mắc bệnh này mỗi năm, ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng cuộc sống, giấc ngủ và sức khỏe tổng thể. Mặc dù bệnh không quá nguy hiểm nếu phát hiện và điều trị kịp thời, nhưng nếu chủ quan, nó có thể dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng như viêm thực quản, loét, hẹp thực quản hay thậm chí là ung thư.
Trào ngược dạ dày xảy ra khi cơ thắt thực quản dưới hoạt động không hiệu quả, cho phép dịch vị và thức ăn trong dạ dày trào ngược lên thực quản. Một số nguyên nhân và yếu tố nguy cơ gồm:
Ăn uống không điều độ, ăn quá no, ăn đêm.
Thức ăn cay, chua, nhiều dầu mỡ, caffein, rượu, bia.
Stress, căng thẳng kéo dài.
Thừa cân, béo phì.
Mang thai (do áp lực ổ bụng tăng).
Sử dụng thuốc chống viêm không steroid (NSAIDs) kéo dài.
2. Hiểu về triệu chứng trào ngược dạ dày và cách điều trị
Triệu chứng của trào ngược dạ dày có thể biểu hiện từ nhẹ đến nặng, tùy vào cơ địa và mức độ bệnh của mỗi người. Dưới đây là những dấu hiệu phổ biến và dễ nhận biết nhất:
– Ợ chua, ợ nóng: Đây là triệu chứng kinh điển của bệnh trào ngược. Người bệnh thường cảm thấy vị chua hoặc đắng ở miệng, kèm theo cảm giác nóng rát từ vùng thượng vị lan lên ngực và cổ họng. Cơn ợ nóng thường xuất hiện sau bữa ăn, đặc biệt khi ăn nhiều dầu mỡ, uống rượu bia, hoặc khi nằm ngay sau khi ăn.
– Đau tức ngực: Không ít người bị trào ngược cảm thấy đau tức hoặc khó chịu ở vùng ngực, đôi khi giống như đau tim. Tuy nhiên, khác với đau tim, cơn đau do trào ngược thường xảy ra sau ăn và giảm khi thay đổi tư thế.
– Khó nuốt, nuốt vướng: Axit trào ngược thường xuyên có thể gây viêm loét thực quản, dẫn đến cảm giác khó nuốt, nuốt đau hoặc có cảm giác vướng như có dị vật trong cổ họng.
– Ho khan, khàn tiếng, đau họng kéo dài: Axit từ dạ dày khi trào ngược lên có thể kích thích thanh quản và đường hô hấp. Từ đó gây khàn tiếng, ho khan, viêm họng mạn tính. Đây là triệu chứng dễ bị nhầm với các bệnh lý về hô hấp thông thường.
– Buồn nôn, nôn: Một số người có thể có cảm giác buồn nôn thường xuyên, đặc biệt là sau khi ăn no. Nặng hơn có thể nôn ra dịch chua hoặc thức ăn chưa tiêu hóa.
– Hôi miệng: Do axit và thức ăn bị trào ngược lên vùng miệng họng, vi khuẩn phát triển nhiều hơn gây ra hơi thở có mùi khó chịu, ngay cả khi đã vệ sinh răng miệng kỹ lưỡng.
Khi nhận thấy các triệu chứng như kể trên, người bệnh cần thăm khám sớm tại chuyên khoa Tiêu hóa ở các cơ sở y tế uy tín. Chẩn đoán sớm và kiểm soát bệnh kịp thời sẽ tăng hiệu quả điều trị, ngăn biến chứng nghiêm trọng. Phương pháp hữu hiệu giúp chẩn đoán chính xác bệnh trào ngược gồm có đo pH thực quản 24h và có thể kết hợp nội soi thực quản, dạ dày. Việc điều trị trào ngược dạ dày cần kết hợp giữa sử dụng thuốc (khi cần thiết) và việc thay đổi lối sống, chế độ ăn uống.
3. Cách điều trị trào ngược dạ dày
Dưới đây là các phương pháp điều trị thường được áp dụng:
3.1. Tìm hiểu triệu chứng trào ngược dạ dày và cách điều trị: Dùng thuốc
Trong trường hợp các biện pháp thay đổi lối sống không cải thiện, bác sĩ có thể kê đơn thuốc phù hợp. Trước hết có thuốc kháng axit giúp trung hòa axit trong dạ dày. Thuốc ức chế bơm proton (PPI) giúp giảm tiết axit mạnh. Thuốc kháng histamin H2 có tác dụng giảm tiết axit mức độ trung bình. Bên cạnh đó , người bệnh cũng cần đến thuốc bảo vệ niêm mạc giúp bảo vệ thực quản khỏi tác hại của dịch axit.
Lưu ý: Việc dùng thuốc nên có chỉ định của bác sĩ để tránh tác dụng phụ và dùng sai cách.
3.2. Hiểu về triệu chứng trào ngược dạ dày và cách điều trị: Cần thay đổi lối sống
Đây là yếu tố quan trọng đầu tiên mà người bệnh cần tuân thủ:
Chia nhỏ bữa ăn: Ăn 5–6 bữa nhỏ mỗi ngày thay vì 2–3 bữa lớn.
Không nằm sau khi ăn: Nên đợi ít nhất 2–3 tiếng sau khi ăn mới nằm hoặc đi ngủ.
Nâng cao đầu giường: Khi ngủ, kê cao đầu khoảng 15–20 cm giúp hạn chế trào ngược.
Giảm cân nếu thừa cân: Giảm áp lực lên vùng bụng, cải thiện chức năng LES.
Tránh căng thẳng: Thư giãn, tập yoga hoặc thiền để giảm áp lực tinh thần.
3.3. Điều chỉnh chế độ ăn uống
Người bị trào ngược nên tránh thực phẩm có tính axit như: cam, chanh, cà chua. Hạn chế thức ăn nhiều dầu mỡ, chiên rán. Tránh uống nhiều rượu, bia, caffein, nước ngọt có gas. Ngược lại, các thực phẩm nên ăn nhiều như rau xanh, trái cây ít axit như táo, chuối, dưa hấu. Uống nước ấm, tránh nước lạnh hoặc nước có gas cũng là điều cần ghi nhớ.
3.4. Phẫu thuật (trong trường hợp nặng)
Một số người bị trào ngược nặng, không đáp ứng với điều trị nội khoa, có thể cần can thiệp phẫu thuật. Phổ biến nhất là phẫu thuật Nissen fundoplication – tạo vòng thắt quanh thực quản dưới để ngăn axit trào ngược.
4. Biến chứng nếu không điều trị kịp thời bệnh trào ngược
Nếu để lâu không điều trị, trào ngược dạ dày có thể gây ra nhiều biến chứng:
Viêm thực quản: Do axit ăn mòn lớp niêm mạc.
Hẹp thực quản: Gây khó nuốt, đau khi ăn uống.
Barrett thực quản: Thay đổi cấu trúc tế bào, có nguy cơ tiến triển thành ung thư thực quản.
Loét thực quản: Đau đớn, chảy máu.
Trào ngược dạ dày là bệnh lý phổ biến nhưng hoàn toàn có thể kiểm soát và điều trị hiệu quả nếu phát hiện sớm và tuân thủ đúng phương pháp. Việc điều chỉnh lối sống, chế độ ăn uống hợp lý kết hợp với hướng dẫn điều trị từ bác sĩ là chìa khóa để đẩy lùi các triệu chứng khó chịu và ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm.
Nếu bạn có các triệu chứng nghi ngờ trào ngược dạ dày, đừng chần chừ mà hãy đi khám sớm để được tư vấn và điều trị kịp thời. Một hệ tiêu hóa khỏe mạnh chính là nền tảng cho một cuộc sống chất lượng và lâu dài.
