Phân biệt biểu hiện của bệnh trào ngược dạ dày với bệnh lý khác

Trào ngược dạ dày là một trong những bệnh lý tiêu hóa phổ biến hiện nay, đặc biệt ở người trưởng thành và dân văn phòng. Tuy nhiên, biểu hiện của bệnh trào ngược dạ dày lại rất dễ bị nhầm lẫn với các bệnh lý về hô hấp, tim mạch, tai mũi họng,… dẫn đến chẩn đoán sai, điều trị sai hướng. Việc phân biệt chính xác triệu chứng không chỉ giúp người bệnh chủ động đi khám sớm mà còn giảm thiểu nguy cơ biến chứng nguy hiểm.

1. Tổng quan về bệnh trào ngược dạ dày

1.1 Trào ngược dạ dày là gì?

Trào ngược dạ dày thực quản (GERD) là tình trạng dịch vị acid trong dạ dày trào ngược lên thực quản. Bình thường, cơ vòng thực quản dưới sẽ đóng lại sau khi thức ăn đi qua, nhưng khi cơ vòng này yếu hoặc giãn bất thường, acid dạ dày sẽ dễ dàng trào ngược lên trên, gây ra các triệu chứng khó chịu và tổn thương thực quản nếu kéo dài.

1.2 Nguyên nhân gây trào ngược

Chế độ ăn uống nhiều dầu mỡ, cay nóng, rượu bia

Căng thẳng, stress kéo dài

Béo phì, thai kỳ

Tác dụng phụ của thuốc (NSAIDs, thuốc giãn cơ)

Thoát vị hoành

2. Biểu hiện của bệnh trào ngược dạ dày

2.1 Triệu chứng điển hình

Các biểu hiện đặc trưng giúp nhận biết bệnh trào ngược dạ dày gồm:

Ợ chua, ợ nóng: cảm giác nóng rát lan từ dạ dày lên vùng ngực hoặc cổ họng.

Đau tức ngực: thường bị nhầm lẫn với đau tim, đau thắt ngực.

Buồn nôn, nôn: đặc biệt sau khi ăn no hoặc nằm ngay sau ăn.

Khó nuốt, nuốt vướng: do acid dạ dày gây viêm loét thực quản.

Ho khan kéo dài, đau họng, khàn tiếng vào buổi sáng.

2.2 Biểu hiện không điển hình

Cảm giác vướng ở họng, như có đờm nhưng không khạc ra được.

Hôi miệng kéo dài, dù vệ sinh răng miệng tốt.

Đắng miệng, mất vị giác tạm thời.

Đầy bụng, chướng hơi, ngay cả khi không ăn nhiều.

Mệt mỏi, khó tập trung do giấc ngủ bị gián đoạn bởi ho và đau ngực ban đêm.

3. Dễ nhầm lẫn: Biểu hiện của trào ngược và các bệnh lý khác

Do phạm vi ảnh hưởng của trào ngược dạ dày lan đến nhiều cơ quan (hô hấp, tim, họng…), nên dễ gây nhầm lẫn. Dưới đây là một số bệnh thường bị nhầm với trào ngược:

3.1 Trào ngược dạ dày và Bệnh tim mạch

Giống nhau:

Cùng có triệu chứng đau tức ngực, lan lên cổ hoặc tay trái.

Có thể xuất hiện sau ăn, vận động mạnh hoặc căng thẳng.

Khác nhau:

Trào ngược: đau rát, thường kèm ợ chua, xảy ra sau khi ăn hoặc nằm.

Tim mạch (nhồi máu cơ tim, thiếu máu cơ tim): đau thắt, cảm giác đè nặng, đi kèm hồi hộp, vã mồ hôi, khó thở.

Cảnh báo: Nếu đau ngực đột ngột, dữ dội, lan ra vai/cánh tay – cần loại trừ bệnh tim ngay lập tức.

3.2 Trào ngược và Viêm họng – viêm thanh quản

Giống nhau:

Ho khan, khàn tiếng, cảm giác nóng rát cổ họng.

Đau họng vào buổi sáng.

Khác nhau:

Trào ngược: không có dấu hiệu sốt, ho thường khan và dai dẳng, họng không đỏ nhiều.

Viêm họng cấp/viêm amidan: ho có đờm, đau rát họng tăng dần, sốt cao, họng sưng đỏ, hạch nổi.

3.3 Trào ngược và Hen phế quản hoặc viêm phế quản

Giống nhau:

Ho nhiều về đêm, khó thở, thở khò khè.

Khác nhau:

Trào ngược: ho xảy ra sau ăn, không đáp ứng tốt với thuốc hen.

Hen suyễn: thường có tiền sử dị ứng, phản ứng tốt với thuốc giãn phế quản.

Viêm phế quản: ho có đờm, có thể sốt, mệt mỏi toàn thân.

3.4 Trào ngược và Loét dạ dày – tá tràng

– Điểm giống nhau: Đau vùng thượng vị, đầy hơi, buồn nôn, chán ăn.

– Điểm khác nhau: Trào ngược: kèm ợ hơi, ợ chua, ho. Còn loét dạ dày: đau dữ dội hơn, có thể nôn ra máu, đi ngoài phân đen (biến chứng xuất huyết tiêu hóa).

4. Hậu quả khi nhầm lẫn triệu chứng trào ngược

4.1 Điều trị sai hướng

Nếu hiểu nhầm trào ngược là viêm họng, người bệnh có thể lạm dụng kháng sinh – không có hiệu quả với nguyên nhân từ acid dạ dày.

Nếu nhầm với tim mạch, người bệnh có thể hoang mang, lo lắng, sử dụng thuốc tim mạch không cần thiết gây tác dụng phụ.

4.2 Chậm trễ trong điều trị

Trào ngược dạ dày nếu kéo dài và không được xử lý đúng có thể dẫn tới: Viêm loét thực quản, hẹp thực quản, Barrett thực quản – tiền ung thư. Ngoài các bệnh lý đó, trào ngược còn làm ảnh hưởng giấc ngủ, chất lượng cuộc sống.

5. Gặp bác sĩ chuyên khoa Tiêu hóa nếu có những dấu hiệu sau:

Ho kéo dài không rõ nguyên nhân, nhất là về đêm

Ợ hơi, ợ chua thường xuyên

Khó nuốt, nuốt đau, đau ngực âm ỉ kéo dài

Nôn ra máu, phân đen (cảnh báo biến chứng)

Giảm cân không rõ nguyên nhân, mệt mỏi kéo dài

Nếu có 1 hoặc vài biểu hiện như trên, bệnh nhân cần thăm khám với bác sĩ Tiêu hóa sớm. Thông thường, người bệnh được chỉ định thực hiện nội soi tiêu hóa (gồm nội soi dạ dày và nội soi đại tràng) để chẩn đoán. Nội soi dạ dày thực quản là phương pháp hiệu quả giúp xác định tình trạng trào ngược, mức độ tổn thương niêm mạc và loại trừ các bệnh lý khác như viêm loét, u thực quản…

6. Lời khuyên từ chuyên gia Tiêu hóa

Không tự ý chẩn đoán hoặc dùng thuốc, đặc biệt là thuốc kháng sinh, thuốc giảm đau dạ dày không kê đơn. Người bệnh nên ghi lại các triệu chứng rõ ràng, thời điểm xảy ra, các yếu tố làm nặng hoặc giảm triệu chứng để cung cấp cho bác sĩ.

Bên cạnh đó cần thay đổi thói quen sinh hoạt, ăn uống cho phù hợp hơn vơi tình trạng bệnh. Cụ thể: ăn chậm, chia nhỏ các bữa, tránh ăn khuya, tránh nằm sớm trong 2 giờ sau khi ăn.

Ngoài ra, người bị trào ngược dạ dày thực quản cần lưu ý giảm căng thẳng, duy trì cân nặng vừa phải, hạn chế rượu bia, thuốc lá.

Tóm lại, biểu hiện của bệnh trào ngược dạ dày có thể dễ nhầm lẫn với các bệnh hô hấp, tim mạch hoặc tai mũi họng. Việc phân biệt đúng triệu chứng để nhận biết bệnh là điều kiện tiên quyết để chẩn đoán và điều trị hiệu quả, phòng ngừa các biến chứng nguy hiểm. Nếu bạn nghi ngờ bản thân có dấu hiệu trào ngược, hãy đến cơ sở y tế uy tín để được thăm khám và tư vấn đúng chuyên khoa.