Nuốt vướng tức ngực: Dấu hiệu không nên chủ quan

Nuốt vướng tức ngực không phải là một bệnh lý độc lập, mà là triệu chứng của nhiều vấn đề sức khỏe khác nhau: Đây là dấu hiệu cảnh báo bệnh lý không nên chủ quan. Cùng tìm hiểu kĩ triệu chứng này qua các thông tin sau.

1. Nuốt vướng tức ngực là gì?

Nuốt vướng tức ngực là tình trạng người bệnh cảm thấy khó chịu, có cảm giác thức ăn hoặc nước uống không đi xuống dễ dàng qua cổ họng hay thực quản mà bị vướng lại, kèm theo cảm giác tức ngực, đè nặng hoặc đau âm ỉ ở vùng ngực. Đây có thể là triệu chứng của nhiều bệnh lý, trong đó phổ biến là các bệnh đường tiêu hóa, cụ thể là tại thực quản. Từ những rối loạn chức năng nhẹ đến các bệnh lý nghiêm trọng như trào ngược dạ dày – thực quản, co thắt thực quản hay thậm chí là ung thư thực quản.

Tình trạng này ảnh hưởng rõ rệt đến chất lượng cuộc sống của người bệnh, gây lo lắng, mệt mỏi, giảm cảm giác thèm ăn và ảnh hưởng đến giao tiếp, tâm lý.

Nuốt vướng tức ngực là dấu hiệu cảnh báo nhiều vấn đề sức khỏe đáng lo ngại

2. Biểu hiện của nuốt vướng tức ngực

Người bị nuốt vướng tức ngực thường mô tả cảm giác như:

Có dị vật vướng ở cổ hoặc sau xương ức.

Khó nuốt, nhất là khi nuốt thức ăn đặc.

Cảm giác tức, nặng hoặc nóng rát ở vùng ngực giữa.

Có thể kèm theo ợ hơi, ợ chua hoặc cảm giác buồn nôn.

Đôi khi có ho khan, khàn tiếng hoặc cảm giác nghẹn khi nuốt nước bọt.

Mệt mỏi, ăn kém, lo âu kéo dài.

Triệu chứng này có thể xuất hiện theo từng đợt hoặc kéo dài, thường nặng hơn khi ăn uống hoặc sau khi nằm.

3. Nguyên nhân gây nuốt vướng tức ngực

3.1. Trào ngược dạ dày – thực quản (GERD)

Đây là nguyên nhân phổ biến nhất. Axit từ dạ dày trào ngược lên thực quản làm tổn thương lớp niêm mạc, gây cảm giác nóng rát sau xương ức, nuốt vướng và tức ngực. Nếu kéo dài không điều trị, GERD có thể dẫn đến hẹp thực quản, viêm loét thực quản hoặc Barrett thực quản – một tiền ung thư nguy hiểm.

3.2. Co thắt thực quản

Đây là tình trạng rối loạn vận động của thực quản khiến thức ăn khó đi xuống dạ dày. Người bệnh thường cảm thấy thức ăn bị kẹt ở ngực, kèm theo đau thắt ngực như bị bóp nghẹt.

3.3. Viêm thực quản

Viêm thực quản có thể do trào ngược, nhiễm khuẩn, nấm, hoặc tác dụng phụ của thuốc. Viêm khiến niêm mạc bị phù nề, gây cản trở sự lưu thông của thức ăn và tạo cảm giác nuốt vướng, khó chịu, đau tức ở ngực.

3.4. Ung thư thực quản

Ở giai đoạn đầu, ung thư thực quản có thể chỉ biểu hiện bằng nuốt vướng nhẹ, sau tăng dần mức độ, người bệnh dần chỉ có thể ăn thức ăn mềm hoặc chất lỏng. Tức ngực là biểu hiện thường gặp do khối u chèn ép lên thực quản hoặc các cấu trúc lân cận.

3.5. Hẹp thực quản

Tình trạng này có thể do hậu quả của viêm thực quản mạn tính hoặc tổn thương do axit dạ dày. Thực quản bị hẹp lại gây cản trở sự lưu thông của thức ăn, dẫn đến nuốt khó, vướng, kèm tức ngực.

3.6. Các bệnh lý về tim

Đôi khi, tức ngực và nuốt vướng không liên quan đến thực quản mà là biểu hiện của bệnh tim, như đau thắt ngực, nhồi máu cơ tim nhẹ. Vì thực quản và tim nằm gần nhau, các triệu chứng có thể dễ gây nhầm lẫn.

3.7. Yếu tố tâm lý

Căng thẳng, rối loạn lo âu hoặc trầm cảm cũng có thể gây ra cảm giác “có cục nghẹn” ở cổ họng hoặc ngực, dù không có bệnh thực thể rõ ràng.

4. Khi nào cần đi khám?

Bạn cần đến gặp bác sĩ ngay nếu:

Cảm giác nuốt vướng tức ngực kéo dài hơn 1 tuần không thuyên giảm.

Nuốt đau, đau rát khi ăn uống.

Sụt cân không rõ nguyên nhân.

Đau ngực lan ra cánh tay hoặc lưng.

Ho khan, khàn tiếng kéo dài trên 2 tuần.

Nôn ra máu hoặc phân đen.

Các dấu hiệu trên có thể cảnh báo những tình trạng nghiêm trọng cần can thiệp y tế kịp thời.

5. Chẩn đoán tình trạng nuốt vướng tức ngực

Bác sĩ sẽ dựa vào triệu chứng lâm sàng kết hợp các kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh và nội soi:

Nội soi thực quản – dạ dày: Kiểm tra tình trạng niêm mạc, phát hiện trào ngược, viêm loét, khối u.

Đo áp lực thực quản (manometry): Đánh giá chức năng vận động của cơ thực quản.

Chụp X-quang thực quản với thuốc cản quang: Phát hiện hẹp thực quản, co thắt bất thường.

Điện tâm đồ (ECG): Loại trừ nguyên nhân từ tim.

Xét nghiệm máu, sinh thiết (nếu nghi ngờ ung thư).

6. Điều trị nuốt vướng tức ngực

Việc điều trị phụ thuộc vào nguyên nhân gây ra triệu chứng:

6.1. Điều trị bằng thuốc

Phương pháp điều trị nội khoa sử dụng các loại thuốc phù hợp là cách điều trị phổ biến với các bệnh lý thực quản gây nuốt vướng. ĐÓ là các loại thuốc: thuốc ức chế axit giúp giảm trào ngược; Thuốc bảo vệ niêm mạc thực quản; Thuốc điều hòa vận động thực quản. Ngoài ra còn có kháng sinh hoặc kháng nấm (nếu viêm thực quản do vi khuẩn/nấm). Hoặc thuốc giảm lo âu (trong trường hợp do rối loạn thần kinh chức năng).

6.2. Can thiệp ngoại khoa

Nong thực quản (trong trường hợp hẹp thực quản).

Phẫu thuật (trường hợp ung thư hoặc trào ngược nặng kháng thuốc).

Điều trị laser hoặc đặt stent thực quản nếu có khối u chèn ép.

6.3. Liệu pháp tâm lý

Trị liệu nhận thức – hành vi hoặc thuốc chống lo âu có thể cần thiết nếu nguyên nhân là do stress, lo âu kéo dài.

7. Chăm sóc và phòng ngừa tại nhà

Ăn uống đúng cách: Ăn chậm, nhai kỹ, chia nhỏ bữa ăn, hạn chế thức ăn cay, chiên rán, có tính axit cao.

Tránh ăn khuya và nằm ngay sau ăn: Nên chờ ít nhất 2–3 tiếng sau bữa ăn mới đi ngủ.

Ngủ kê cao đầu: Giúp giảm nguy cơ trào ngược khi nằm.

Bỏ thuốc lá, hạn chế rượu bia, cà phê: Những chất này gây kích ứng thực quản và làm tăng tiết axit.

Tập luyện nhẹ nhàng: Yoga, đi bộ, hít thở sâu giúp thư giãn và cải thiện tiêu hóa.

Giữ tinh thần thoải mái: Tránh căng thẳng, làm việc quá sức.

8. Một số bài thuốc dân gian hỗ trợ

Trà gừng: Giảm buồn nôn, kích thích tiêu hóa, làm dịu cảm giác tức ngực.

Nước mật ong pha chanh ấm: Giảm viêm, bảo vệ niêm mạc thực quản.

Nghệ tươi với mật ong: Hỗ trợ làm lành tổn thương thực quản, dạ dày.

Lưu ý: Dù các bài thuốc trên có thể giúp giảm nhẹ triệu chứng, nhưng không thay thế thuốc điều trị theo đơn của bác sĩ.

Nuốt vướng tức ngực là một triệu chứng thường gặp nhưng không nên xem nhẹ. Nó có thể là dấu hiệu ban đầu của nhiều bệnh lý nguy hiểm như trào ngược dạ dày thực quản, viêm thực quản, co thắt thực quản hay ung thư thực quản. Việc xác định đúng nguyên nhân là yếu tố then chốt để điều trị hiệu quả.

Nếu bạn hoặc người thân đang gặp tình trạng này kéo dài, hãy chủ động thăm khám sớm để được chẩn đoán và can thiệp kịp thời, tránh các biến chứng về sau. Ngoài ra, thay đổi lối sống và thói quen sinh hoạt khoa học cũng là yếu tố quan trọng giúp cải thiện triệu chứng và nâng cao chất lượng cuộc sống.