Đang cho con bú bị đau dạ dày: Cách xử lý an toàn cho mẹ và bé

Đau dạ dày là vấn đề tiêu hóa rất thường gặp ở phụ nữ sau sinh. Tuy nhiên, nhiều mẹ lo lắng không biết đang cho con bú bị đau dạ dày có nguy hiểm không, có được dùng thuốc hay không và đâu là cách điều trị an toàn mà không ảnh hưởng đến nguồn sữa. Bài viết dưới đây cung cấp thông tin về nguyên nhân, triệu chứng của tình trạng này và phương pháp khắc phục phù hợp.

1. Đang cho con bú bị đau dạ dày có nguy hiểm không?

Khi đang nuôi con bằng sữa mẹ, mọi vấn đề sức khỏe của mẹ đều có thể ảnh hưởng đến việc chăm sóc bé. Sự thay đổi hormone, căng thẳng, chế độ ăn thất thường hoặc ngủ nghỉ không đủ khiến tình trạng này ngày càng phổ biến. Đau dạ dày ở giai đoạn này nếu không được xử lý có thể gây:

Đau âm ỉ hoặc dữ dội kéo dài, ảnh hưởng chất lượng cuộc sống

Chán ăn, ăn kém, làm giảm lượng sữa

Stress, mệt mỏi, khiến sữa ít hơn

Nguy cơ viêm loét dạ dày – trào ngược nếu không điều trị kịp thời

Tuy nhiên, phần lớn các trường hợp đau dạ dày ở mẹ sau sinh có thể kiểm soát tốt nếu được chẩn đoán đúng và áp dụng phương pháp an toàn.

2. Nguyên nhân khiến mẹ đang cho con bú bị đau dạ dày

Có nhiều yếu tố khiến dạ dày của mẹ dễ bị tổn thương trong giai đoạn này:

2.1 Thay đổi hormone sau sinh

Sự biến động mạnh của hormone estrogen và progesterone ảnh hưởng đến hoạt động của hệ tiêu hóa, khiến dạ dày dễ nhạy cảm, tăng tiết acid.

2.2 Căng thẳng, thiếu ngủ, stress kéo dài

Việc chăm sóc trẻ sơ sinh khiến nhiều mẹ rơi vào tình trạng ngủ thiếu giấc, hay lo âu và mệt mỏi kéo dài. Stress làm tăng acid dạ dày – nguyên nhân trực tiếp gây đau thượng vị dạ dày.

2.3 Chế độ ăn uống không đều

Mẹ bận chăm con nên thường bỏ bữa, ăn uống sai giờ khoa học, ăn quá nhanh hoặc ăn nhiều đồ dầu mỡ. Ngoài ra, một số mẹ thường uống quá nhiều sữa hoặc ăn nhiều đồ ngọt. Điều này khiến dạ dày co bóp thất thường, dễ gây đau thượng vị.

2.4 Nhiễm vi khuẩn HP

Một số trường hợp đau dạ dày sau sinh có liên quan đến HP (Helicobacter pylori). Nếu mẹ nhiễm HP mức độ cao, bác sĩ có thể cân nhắc điều trị theo phác đồ đặc biệt.

2.5 Lạm dụng thuốc giảm đau sau sinh

Một số loại thuốc giảm đau NSAIDs có thể gây kích ứng niêm mạc, dẫn đến viêm loét dạ dày.

3. Triệu chứng mẹ có thể gặp khi đau dạ dày

Hiểu rõ dấu hiệu sẽ giúp mẹ xử lý sớm và tránh biến chứng. Những triệu chứng phổ biến gồm:

Đau vùng thượng vị (âm ỉ hoặc nóng rát)

Buồn nôn, đầy bụng, khó tiêu

Ợ hơi, ợ chua

Cảm giác chán ăn

Đau tăng khi đói hoặc sau ăn

Căng tức bụng trên

Mệt mỏi, khó ngủ

Nếu mẹ xuất hiện dấu hiệu nghiêm trọng như: nôn ra máu, đi ngoài phân đen, sút cân nhanh… cần thăm khám ngay lập tức.

4. Mẹ đang cho con bú bị đau dạ dày có được uống thuốc không?

Đây là băn khoăn lớn nhất của nhiều mẹ. Và câu trả lời là mẹ hoàn toàn có thể dùng thuốc điều trị đau dạ dày, nhưng phải theo chỉ định của bác sĩ. Bởi không phải thuốc nào cũng an toàn khi đang cho con bú. Các nhóm thuốc tương đối an toàn cho mẹ có thể kể đến:

Thuốc trung hòa acid, thuốc ức chế tiết acid: Một số PPI hoặc H2 (theo chỉ định)

Thuốc bao niêm mạc: Sucralfate

Men vi sinh, hỗ trợ tiêu hóa

Bên cạnh đó, có một số loại thuốc phải thận trọng khi dùng với mẹ bỉm sữa như:

Thuốc kháng sinh (đặc biệt trong phác đồ diệt HP)

Thuốc giảm đau NSAIDs

Thuốc chống nôn mạnh

Lưu ý, mẹ đang cho con bé không tự ý mua và sử dụng thuốc không theo kê đơn vì có thể ảnh hưởng đến chất lượng sữa. Thậm chí gây tác dụng phụ cho trẻ, hoặc khiến bệnh dạ dày nặng hơn, khó điều trị. Lời khuyên cho mẹ là khi xuất hiện triệu chứng kéo dài > 1 tuần, nên đi khám để được nội soi hoặc xét nghiệm nếu cần.

5. Cách xử lý an toàn khi đang cho con bú bị đau dạ dày

5.1 Điều chỉnh chế độ ăn uống

Đây là giải pháp quan trọng và an toàn nhất. Những  thực phẩm nên ăn gồm có: Cháo, súp, bún, phở mềm. Các loại củ quả có lợi như: Chuối, bơ, khoai lang, khoai tây. Rau xanh và trái cây ít chua. Ngoài ra, sữa chua cũng rất có ích vì giúp cải thiện hệ vi sinh. Các mẹ cũng nên uống đủ nước.

Tránh ăn các đồ chiên rán, cay nóng, thức ăn quá chua. Không nên uống rượu bia, cà phê, trà đặc, nước ngọt có gas. Không ăn quá no hoặc để bụng quá đói. Nên chia nhỏ bữa ăn thành 5–6 bữa/ngày để giảm áp lực lên dạ dày.

5.2 Nghỉ ngơi hợp lý, giảm stress

Cố gắng ngủ khi bé ngủ, chia sẻ việc chăm bé với người thân. Tập hít thở sâu, yoga nhẹ, đi bộ để giảm căng thẳng. Nên ghi nhớ: Stress giảm sẽ khiến dịch acid giảm và giúp dạ dày ít đau hơn.

5.3 Tránh nằm ngay sau ăn

Nếu nằm ngay, acid dễ trào lên thực quản gây ợ chua, nóng rát. Nên:

Ngồi hoặc đi lại nhẹ nhàng 30 phút sau ăn

Kê cao đầu giường 10–15 cm khi ngủ

5.4 Hỗ trợ bằng các biện pháp dân gian an toàn

Một số phương pháp hỗ trợ mẹ có thể áp dụng như dùng nghệ mật ong (giảm viêm, lành niêm mạc). Uống trà gừng loãng, nước nha đam, nước ấm pha mật ong. Tuy nhiên lưu ý: đây chỉ là biện pháp hỗ trợ, không thay thế thuốc điều trị nếu mẹ bị viêm loét nặng hoặc có HP. Đặc biệt, mỗi người sẽ có thể hợp hoặc không hợp các nguyên liệu trên.

6. Khi nào mẹ đang cho con bú cần đi khám?

Mẹ nên đến cơ sở y tế khi có các dấu hiệu: Đau dạ dày kéo dài > 7 ngày, đau dữ dội về đêm. Hoặc mẹ thường bị ợ nóng, ợ chua thường xuyên, nôn nhiều hoặc nôn ra máu. Đi ngoài phân đen và sụt cân, ăn uống kém cũng là các vấn đề cần thăm khám ngay. Bên cạnh đó, mẹ nào đang nghi ngờ nhiễm HP, thấy đau kèm trào ngược, khó nuốt cũng cần kiểm tra sớm.

Một số trường hợp bác sĩ có thể chỉ định thực hiện nội soi dạ dày, xét nghiệm HP, siêu âm ổ bụng.  Hiện nay, các công nghệ nội soi hiện đại (NBI, AI) có thể giúp phát hiện viêm loét chính xác, giảm khó chịu khi kiểm tra.

7. Đang cho con bú bị đau dạ dày bao lâu thì khỏi?

Thời gian khỏi bệnh tùy theo nguyên nhân gây đau, mức độ viêm loét, mẹ có nhiễm HP hay không, chế độ ăn uống và nghỉ ngơi

Thông thường, nếu viêm nhẹ có thể cải thiện sau 1–2 tuần

Viêm loét có HP: cần điều trị theo phác đồ 10–14 ngày

Nếu có trào ngược đi kèm: thường kéo dài hơn nếu mẹ không thay đổi lối sống

Tuân thủ điều trị sẽ giúp bệnh ổn định nhanh hơn và không ảnh hưởng đến việc nuôi con bằng sữa mẹ.

Tóm lại, việc đang cho con bú bị đau dạ dày không quá nguy hiểm nếu được nhận biết và điều trị đúng cách. Mẹ hoàn toàn có thể yên tâm điều trị bằng thuốc an toàn theo chỉ định của bác sĩ, kết hợp chế độ ăn uống lành mạnh và giảm stress.