Sỏi thận và sỏi mật cái nào nguy hiểm hơn?

Sỏi thận và sỏi mật cái nào nguy hiểm hơn là câu hỏi được nhiều người quan tâm khi cả hai đều gây đau đớn và tiềm ẩn nhiều biến chứng. Dù hình thành ở những cơ quan khác nhau, sỏi thận và sỏi mật đều có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời.

1. Sự nguy hiểm và hậu quả của sỏi thận

Sỏi thận hình thành khi các chất trong nước tiểu kết tụ lại do thiếu nước hoặc dư thừa chất thải. Ban đầu, chúng tạo thành tinh thể nhỏ, sau đó phát triển thành sỏi cứng nếu không được đào thải. Sỏi có nhiều kích thước khác nhau: sỏi nhỏ có thể tự thoát ra ngoài, còn sỏi lớn dễ mắc kẹt trong đường tiết niệu và gây đau dữ dội.

Bác sĩ CKII Phạm Huy Huyên – Phó Giám đốc phụ trách Ngoại thận tiết niệu tại Bệnh viên Đa khoa Quốc tế Thu Cúc cho biết: “Nếu sỏi thận không điều trị, chúng có thể gây ứ nước ở thận và dẫn đến suy thận. Trường hợp nặng, không can thiệp kịp thời có thể khiến thận mất hoàn toàn chức năng, gây mù thận hoặc phải cắt bỏ thận”.

Sỏi thận và sỏi mật cái nào nguy hiểm hơn? — Sỏi thận hình thành do các chất khoáng kết tinh trong nước tiểu, gồm nhiều loại như sỏi canxi, sỏi acid uric, sỏi cystine và sỏi struvite, có thể gây đau dữ dội và biến chứng suy thận nếu không điều trị kịp thời.

2. Sự nguy hiểm/ hậu quả của sỏi mật

Sỏi mật là những cặn của dịch tiêu hóa bị lắng đọng và cứng lại trong túi mật. Có người chỉ bị một viên, nhưng cũng có người hình thành nhiều viên sỏi cùng lúc. Kích thước sỏi rất khác nhau, từ nhỏ như hạt gạo đến lớn như quả bóng golf. Nếu không điều trị sớm, sỏi mật có thể gây đau dữ dội, làm tắc ống dẫn mật và dẫn đến biến chứng nguy hiểm, thậm chí gây nhiễm trùng.

2. Sỏi mật và sỏi thận khác nhau như thế nào?

2.1. Về hình dạng và vị trí hình thành

Sỏi mật và sỏi thận đều là những khối cặn cứng hình thành trong cơ thể, nhưng chúng xuất hiện ở các cơ quan khác nhau và có thành phần không giống nhau.

Sỏi mật hình thành trong túi mật: nơi lưu trữ dịch mật giúp tiêu hóa chất béo. Sỏi mật chủ yếu được tạo từ cholesterol, muối mật và bilirubin.
Sỏi thận hình thành trong thận: cơ quan có nhiệm vụ lọc máu và tạo nước tiểu. Thành phần sỏi thận thường là canxi, oxalat, phosphat hoặc axit uric.

Dù đều được gọi là “sỏi”, nhưng sỏi mật và sỏi thận khác nhau về nguyên nhân, biểu hiện và cách điều trị.

2.2. Sỏi mật và sỏi thận khác nhau như thế nào về triệu chứng

Một số dấu hiệu của sỏi mật và sỏi thận có thể giống nhau, tuy nhiên kiểu đau và vị trí đau giúp phân biệt rõ hơn.

Buồn nôn và nôn:

Cả hai loại sỏi đều có thể gây buồn nôn và nôn, nhưng sỏi mật thường kèm theo cảm giác đầy bụng, khó tiêu.

Vị trí và tính chất cơn đau:

Sỏi mật gây đau vùng bụng trên bên phải, dưới xương sườn, cơn đau có thể lan lên vai phải hoặc giữa hai bả vai. Đau thường xuất hiện sau bữa ăn nhiều dầu mỡ, diễn ra từng cơn và kéo dài từ vài phút đến vài giờ.
Sỏi thận gây đau dữ dội ở lưng dưới hoặc hai bên hông, cơn đau có thể lan xuống bụng dưới và vùng háng khi sỏi di chuyển. Đau thường đến từng cơn, rất mạnh và không giảm khi thay đổi tư thế, thậm chí nặng hơn khi sỏi di chuyển trong đường tiết niệu.

Triệu chứng đặc trưng:

Sỏi mật có thể gây vàng da, vàng mắt khi sỏi làm tắc ống mật. Người bệnh cũng dễ bị đầy bụng, khó tiêu, nhất là sau khi ăn.
Sỏi thận thường gây tiểu ra máu, cảm giác buồn tiểu nhiều lần hoặc đau, rát khi đi tiểu.

2.3. Yếu tố nguy cơ

Đối với sỏi mật:

Phụ nữ trên 40 tuổi.
Người bị tiểu đường, béo phì hoặc giảm cân quá nhanh.
Phụ nữ dùng hormone thay thế hoặc thuốc tránh thai, do estrogen làm tăng cholesterol trong mật.

Đối với sỏi thận:

Nam giới trên 40 tuổi, nguy cơ cao hơn nữ giới.
Người uống ít nước, ăn nhiều muối, protein hoặc đường.
Người có tiền sử gia đình bị sỏi thận; nếu từng mắc sỏi, nguy cơ tái phát khá cao.

2.4. Phương pháp điều trị

Sỏi mật: Nếu không gây triệu chứng, có thể chưa cần điều trị. Khi gây đau hoặc biến chứng, bác sĩ thường chỉ định phẫu thuật cắt túi mật; một số trường hợp nhẹ có thể dùng thuốc làm tan sỏi.
Sỏi thận: Điều trị từ giảm đau, uống nhiều nước đến các phương pháp như tán sỏi bằng sóng xung kích hoặc phẫu thuật nếu sỏi lớn.

3. So sánh sỏi thận và sỏi mật cái nào nguy hiểm hơn?

Sỏi mật và sỏi thận đều là những bệnh lý ảnh hưởng lớn đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống. Nhiều người thắc mắc sỏi thận và sỏi mật cái nào nguy hiểm hơn, nhưng thực tế mức độ nguy hiểm còn phụ thuộc vào vị trí, kích thước sỏi và việc điều trị có kịp thời hay không.

Sỏi mật nếu không xử lý sớm có thể gây đau dữ dội, viêm túi mật hoặc nhiễm trùng. Trong khi đó, sỏi thận có thể gây đau quặn thận, làm tổn thương chức năng thận và nguy hiểm khi gây tắc nghẽn đường tiểu. Vì vậy, cả hai bệnh đều cần được chẩn đoán và điều trị sớm để tránh biến chứng. Hiểu rõ nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị sẽ giúp người bệnh chủ động phòng ngừa và kiểm soát bệnh hiệu quả.

Nhìn chung, rất khó để khẳng định sỏi thận và sỏi mật cái nào nguy hiểm hơn, vì mức độ ảnh hưởng còn tùy thuộc vào từng người và tình trạng cụ thể. Sỏi nhỏ, được phát hiện sớm thường ít nguy hiểm, trong khi sỏi lớn hoặc gây biến chứng có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe. Do đó, dù là sỏi thận hay sỏi mật, người bệnh cũng không nên chủ quan mà cần thăm khám kịp thời, điều trị đúng cách và duy trì lối sống lành mạnh để hạn chế rủi ro.

Nguồn tài liệu tham khảo: Herminahospitals, Drleelipseng, Durhamnephrology, Healthline, Apollohospitals