Những triệu chứng của đợt cấp viêm phế quản mạn tính
Viêm phế quản mạn tính là một bệnh hô hấp phổ biến, đặc trưng bởi tình trạng ho có đờm kéo dài nhiều tháng, thậm chí nhiều năm. Tuy nhiên, nhiều người chỉ chú ý khi bệnh bước vào đợt cấp viêm phế quản mạn tính ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn nhận diện sớm dấu hiệu các đợt cấp và có biện pháp xử trí kịp thời là vô cùng quan trọng để ngăn biến chứng nguy hiểm.
1. Tìm hiểu cơ bản về viêm phế quản mạn tính
1.1. Tình trạng viêm phế quản mạn tính là gì?
Viêm phế quản mạn tính thuộc nhóm bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD). Đây là tình trạng viêm nhiễm kéo dài của các ống phế quản, khi viêm nhiễm làm cho niêm mạc phế quản bị sưng, phù nề và sản xuất nhiều chất nhầy (đờm). Người được chẩn đoán viêm phế quản mạn tính khi họ có triệu chứng ho kèm đờm trong ít nhất 3 tháng/năm và kéo dài liên tiếp 2 năm. Người bệnh thường cảm thấy khó thở ngay cả khi vận động nhẹ. Ngoài ra, tình trạng viêm lâu ngày làm chất nhầy tích tụ, khiến đường thở bị hẹp dần và dẫn tới suy giảm chức năng phổi.
Nguyên nhân chính gây ra viêm phế quản mạn tính là do hút thuốc lá, tiếp xúc với khói thuốc thụ động hoặc hít phải các chất ô nhiễm trong không khí, hóa chất độc hại trong thời gian dài.
1.2. Đợt cấp viêm phế quản mạn tính xảy ra như thế nào?
Đợt cấp viêm phế quản mạn tính là tình trạng các triệu chứng hô hấp của người bệnh bỗng nhiên xấu đi một cách đột ngột. Cơn bùng phát này thường gây ảnh hưởng tiêu cực đến chức năng phổi, khiến người bệnh khó thở hơn, ho nhiều hơn và đờm đặc hơn. Các yếu tố kích hoạt đợt cấp có thể bao gồm cảm lạnh, cúm, thay đổi thời tiết, hít phải khói bụi, ô nhiễm không khí hoặc nhiễm trùng đường hô hấp. Đợt cấp có thể nhẹ, trung bình hoặc nặng, và mức độ nguy hiểm phụ thuộc vào tình trạng phổi đã tổn thương ra sao.
Khi xảy ra đợt cấp, người bệnh cần được thay đổi phác đồ điều trị thông thường để kiểm soát các triệu chứng. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, đợt cấp có thể dẫn đến những biến chứng nghiêm trọng, thậm chí đe dọa tính mạng.
2. Dấu hiệu cảnh báo đợt cấp viêm phế quản mạn tính
2.1. Khó thở bất ngờ gia tăng
Khó thở là triệu chứng phổ biến của bệnh, nhưng trong đợt cấp viêm phế quản mạn tính, tình trạng này trở nên tồi tệ hơn, đặc biệt khi người bệnh hoạt động thể chất. Người bệnh có thể cảm thấy hụt hơi, thở gấp, hoặc phải gắng sức để hít thở. Khi tình trạng khó thở trở nên nghiêm trọng, xuất hiện ngay cả khi nghỉ ngơi hoặc vào ban đêm, bạn cần phải sử dụng thuốc hỗ trợ và đến gặp bác sĩ ngay lập tức.
2.2. Ho dai dẳng và tăng tiết đờm
Một trong những dấu hiệu đầu tiên của đợt cấp là cơn ho dai dẳng. Không chỉ ho nhiều hơn bình thường, mà lượng đờm cũng tăng lên đáng kể. Đờm có thể trở nên đặc hơn, có màu vàng hoặc xanh lục, cho thấy có thể đã xảy ra nhiễm trùng. Cơn ho thường nặng hơn vào buổi sáng, có thể kèm theo âm thanh khò khè.
2.3. Thở rít hoặc khò khè
Do đường thở bị thu hẹp và tắc nghẽn bởi chất nhầy, người bệnh thường phát ra âm thanh khò khè, rít khi thở. Đây là dấu hiệu cho thấy không khí gặp khó khăn khi đi qua đường phế quản. Âm thanh này có thể tạm thời biến mất sau khi người bệnh ho và tống được đờm ra ngoài, nhưng sẽ nhanh chóng quay trở lại.
2.4. Cảm giác tức ngực
Người bệnh có thể cảm thấy tức ngực, nặng ngực, khiến việc hít thở sâu trở nên đau đớn và khó khăn. Cảm giác này xảy ra do cơ thể phải dùng nhiều cơ bắp ở lồng ngực để hỗ trợ hô hấp, thay vì sử dụng cơ hoành một cách tự nhiên. Hơi thở của bạn cũng có thể trở nên không đều, lúc nhanh lúc chậm.
2.5. Mệt mỏi toàn thân hoặc suy nhược
Ho nhiều, khó thở kéo dài khiến cơ thể mất năng lượng, dẫn đến kiệt sức. Nhiều bệnh nhân mô tả họ cảm thấy mệt rã rời ngay cả khi không làm gì. Nếu đợt cấp tái diễn liên tục, tình trạng này có thể gây suy nhược, sụt cân và làm giảm nghiêm trọng chất lượng cuộc sống.
3. Các phương pháp điều trị tình trạng viêm phế quản mạn tính
3.1. Thuốc
Điều trị đợt cấp khi viêm phế quản thường bao gồm cả việc sử dụng thuốc và thay đổi lối sống. Mục tiêu là kiểm soát triệu chứng, ngăn ngừa biến chứng và giúp người bệnh cải thiện chất lượng cuộc sống. Tùy vào mức độ nặng của bệnh, bác sĩ sẽ chỉ định các loại thuốc phù hợp:
– Thuốc giãn phế quản: Đây là loại thuốc hít giúp mở rộng đường thở, làm giảm triệu chứng khó thở và tức ngực. Thuốc có thể được sử dụng hàng ngày để duy trì, hoặc sử dụng trong đợt cấp để kiểm soát triệu chứng.
– Theophylline: Là một loại thuốc uống giúp thư giãn cơ trơn đường thở. Thuốc này thường được dùng để điều trị các trường hợp khó thở nghiêm trọng và phải có sự giám sát của bác sĩ.
– Corticosteroid: Thuốc này có tác dụng giảm viêm và sản xuất chất nhầy trong phế quản. Corticosteroid có thể được sử dụng dưới dạng hít hoặc uống tùy theo chỉ định của bác sĩ.
– Kháng sinh: Trong trường hợp đợt cấp viêm phế quản mạn tính xuất phát từ nhiễm khuẩn, bác sĩ thường chỉ định sử dụng thuốc kháng sinh nhằm kiểm soát và loại bỏ tác nhân gây bệnh.
3.2. Thay đổi lối sống để phòng ngừa đợt cấp viêm phế quản mạn tính
Bên cạnh việc dùng thuốc, thay đổi lối sống là yếu tố then chốt để quản lý bệnh hiệu quả:
– Bỏ thuốc lá: Hút thuốc là nguyên nhân hàng đầu gây ra và làm trầm trọng thêm các triệu chứng của bệnh. Bỏ thuốc lá là việc làm quan trọng nhất để bảo vệ phổi và giảm tần suất các đợt cấp.
– Tránh các tác nhân kích thích: Các loại khói, bụi và hóa chất là những yếu tố khiến phổi dễ bị tổn thương. Đeo khẩu trang khi ra ngoài giúp giảm thiểu tác động đến đường hô hấp.
– Sử dụng máy tạo độ ẩm: Hít thở không khí ấm, ẩm có thể giúp làm dịu đường thở và làm loãng đờm, giúp tống đờm ra ngoài dễ hơn.
– Tập thể dục đều đặn: Luyện tập thể dục (ví dụ: đi bộ, yoga) ít nhất 30 phút, 3 ngày mỗi tuần có thể giúp tăng cường sức mạnh cơ hô hấp và cải thiện chức năng phổi.
Viêm phế quản mạn tính là một bệnh lý phức tạp, nhưng việc hiểu rõ về các triệu chứng của đợt cấp viêm phế quản mạn tính sẽ giúp bạn chủ động hơn trong việc kiểm soát bệnh. Việc nhận biết sớm các triệu chứng như khó thở tăng dần, ho nhiều đờm, thở khò khè, tức ngực và mệt mỏi là chìa khóa để bảo vệ sức khỏe.
