Biểu hiện hen phế quản ở người lớn cần đặc biệt lưu ý

Không giống như ở trẻ em, biểu hiện hen phế quản ở người lớn thường diễn tiến âm thầm, dễ bị nhầm lẫn với các bệnh hô hấp mạn tính khác như viêm phế quản, COPD hay dị ứng đường thở. Chính vì thế, nhiều người bỏ qua những dấu hiệu ban đầu cho đến khi xuất hiện cơn khó thở nặng, phải nhập viện cấp cứu. Vậy đâu là biểu hiện điển hình hen phế quản ở người lớn cần đặc biệt lưu ý? Việc nhận biết sớm và đúng triệu chứng là yếu tố then chốt giúp kiểm soát bệnh hiệu quả và phòng ngừa biến chứng nguy hiểm.

1. Hen suyễn là bệnh gì?

Hen suyễn, hay còn gọi là hen phế quản, là một bệnh lý mạn tính của hệ hô hấp, có thể gặp ở cả người lớn và trẻ nhỏ. Bệnh đặc trưng bởi tình trạng tăng phản ứng của đường thở với các yếu tố kích thích từ môi trường như phấn hoa, bụi mịn, không khí lạnh, hoặc gắng sức. Khi tiếp xúc với các tác nhân này, đường thở bị co thắt, viêm sưng và tăng tiết chất nhầy, gây ra tắc nghẽn luồng khí, dẫn đến khó thở, ho và thở khò khè.

Hen suyễn không chỉ ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống mà còn cản trở người bệnh trong các hoạt động thể chất và sinh hoạt hàng ngày. Tuy không thể điều trị dứt điểm, nhưng nếu tuân thủ phác đồ điều trị đúng cách, người bệnh hoàn toàn có thể kiểm soát được triệu chứng và sống khỏe mạnh lâu dài. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu chi tiết về biểu hiện hen phế quản ở người lớn, cũng như các phương pháp điều trị và kiểm soát bệnh hiệu quả.

2. Biểu hiện hen phế quản thường gặp ở người trưởng thành

Hen phế quản ở người lớn thường tiến triển âm thầm, dễ bị nhầm lẫn với các bệnh lý hô hấp thông thường như viêm họng, viêm phế quản mãn hay COPD. Việc nhận biết sớm các biểu hiện đặc trưng sẽ giúp chẩn đoán đúng và kiểm soát bệnh hiệu quả hơn.

2.1. Khó thở là một trong những biểu hiện hen phế quản 

Đây là triệu chứng điển hình của hen phế quản. Người bệnh thường cảm thấy thở nông, thở gấp, đôi khi tức ngực hoặc có cảm giác hụt hơi, nhất là vào ban đêm hoặc lúc gần sáng. Do đường thở bị viêm và co thắt, kết hợp với chất nhầy tăng tiết, khi không khí đi qua sẽ tạo ra âm thanh khò khè đặc trưng. Tình trạng này có thể khởi phát hoặc trở nặng khi tiếp xúc với dị nguyên như khói bụi, lông thú cưng, thời tiết lạnh hoặc sau vận động thể lực.

2.2. Ho kéo dài, tăng lên về đêm – biểu hiện hen phế quản 

Người bị hen có thể gặp ho khan hoặc ho có đờm dai dẳng. Cơn ho thường xuất hiện theo từng đợt và có xu hướng nặng hơn vào ban đêm, ảnh hưởng nhiều đến chất lượng giấc ngủ. Một số tác nhân như không khí lạnh, khói thuốc hoặc bụi mịn có thể khiến tình trạng ho trở nên trầm trọng hơn. Triệu chứng này thường bị nhầm với các bệnh viêm đường hô hấp khác, dẫn đến chẩn đoán muộn.

2.3. Cảm giác đau ngực 

Nhiều bệnh nhân hen mô tả cảm giác bị đè nén ở vùng ngực, khó thở sâu, như có vật nặng đè lên phổi. Đây là hậu quả của việc cơ trơn phế quản co thắt quá mức, làm giảm khả năng giãn nở của phổi. Ở người lớn tuổi, triệu chứng này đôi khi dễ gây nhầm lẫn với đau thắt ngực hoặc các bệnh lý tim mạch. Nếu có biểu hiện đau tức ngực đi kèm khó thở cấp, cần được kiểm tra để loại trừ nguyên nhân do tim.

2.4. Khó thở khi vận động 

Một trong những dấu hiệu dễ bị bỏ sót là khó thở sau khi gắng sức như leo cầu thang, đi bộ nhanh, tập thể dục. Đây là dấu hiệu của hen do gắng sức, đặc biệt ở những người không được điều trị kiểm soát đầy đủ. Ngoài ra, tình trạng khó thở cũng có thể xuất hiện khi tiếp xúc với các yếu tố kích ứng như phấn hoa, hóa chất, thời tiết thay đổi hoặc mùi hương mạnh. Ở giai đoạn muộn, người bệnh có thể khó thở ngay cả khi nghỉ ngơi nếu không kiểm soát tốt triệu chứng.

3. Cách kiểm soát và làm giảm triệu chứng hen phế quản ở người trưởng thành

Để giảm nhẹ các biểu hiện hen phế quản và hạn chế các đợt kịch phát, người bệnh cần kết hợp điều trị đúng phác đồ với lối sống chủ động phòng tránh tác nhân kích thích.

3.1. Tuân thủ đúng hướng dẫn 

Người bệnh cần tuyệt đối tuân thủ phác đồ điều trị đã được kê đơn, không tự ý ngưng thuốc hoặc thay đổi liều lượng.

3.2. Hạn chế các yếu tố có chứa chất kích thich 

Hen phế quản thường nhạy cảm với nhiều yếu tố môi trường như:

– Khói thuốc lá, bụi bẩn…

– Phấn hoa, lông động vật…

– Thay đổi thời tiết hoặc không khí lạnh đột ngột.

Việc tránh xa các yếu tố này giúp làm giảm nguy cơ khởi phát cơn hen và cải thiện chất lượng cuộc sống.

3.3. Giữ gìn môi trường sống

– Vệ sinh nhà cửa thường xuyên để loại bỏ bụi mịn, lông thú và nấm mốc

– Hạn chế nuôi vật nuôi trong phòng kín

– Có thể sử dụng máy lọc không khí để lọc bụi, phấn hoa và các tác nhân dị ứng khác

– Đảm bảo phòng ở luôn thoáng mát, khô ráo, tránh độ ẩm cao.

3.4. Theo dõi triệu chứng 

Người mắc hen nên ghi lại tần suất khó thở, ho, thức giấc ban đêm để đánh giá hiệu quả kiểm soát bệnh. Một số phương pháp theo dõi được bác sĩ sử dụng gồm:

– Đo chức năng của hô hấp để xác định mức độ tắc nghẽn ở đường thở.

– Đo lưu lượng đỉnh thở ra (PEF) – đơn giản, dễ thực hiện tại nhà, giúp phát hiện sớm các đợt hen nặng.

– Không phải tất cả bệnh nhân đều cần đo spirometry định kỳ, nhưng nhóm có biểu hiện nặng, điều trị chưa ổn định nên được theo dõi kỹ lưỡng hơn.

Hen phế quản ở người lớn có thể không quá rầm rộ nhưng lại tiềm ẩn nhiều rủi ro nếu không được chẩn đoán và điều trị sớm. Những biểu hiện như ho kéo dài, thở khò khè, tức ngực từng đợt, khó thở về đêm hoặc khi gắng sức đều cần được theo dõi kỹ và không nên xem nhẹ. Đặc biệt, người có tiền sử dị ứng, hút thuốc lá lâu năm hoặc thường xuyên tiếp xúc với môi trường ô nhiễm nên chủ động tầm soát sức khỏe hô hấp định kỳ. Nhận biết sớm biểu hiện hen phế quản ở người lớn chính là bước đầu để sống khỏe và tránh được những đợt hen nguy hiểm trong tương lai.