Điều cần biết khi điều trị bằng thuốc chữa phổi tắc nghẽn

Phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD) là một căn bệnh hô hấp phổ biến và nguy hiểm, đồng thời là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong trên thế giới. Dù không thể chữa khỏi hoàn toàn, việc điều trị bằng thuốc đóng vai trò then chốt trong việc kiểm soát triệu chứng và giảm tần suất các đợt cấp. Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn những thông tin chi tiết về thuốc chữa phổi tắc nghẽn để việc điều trị COPD trở nên hiệu quả hơn, giúp bạn thở dễ dàng và sống khỏe hơn mỗi ngày.

1. Hiểu cơ bản về thuốc chữa phổi tắc nghẽn

1.1. Mục đích tác dụng của thuốc dành cho phổi tắc nghẽn mạn tính

Mục tiêu chính của việc dùng thuốc trong điều trị COPD là giúp người bệnh kiểm soát các triệu chứng, giảm tần suất và mức độ nghiêm trọng của các đợt cấp, đồng thời duy trì khả năng hoạt động thể chất. Các loại thuốc này có thể được chia thành hai nhóm chính dựa trên tác dụng: thuốc tác dụng nhanh và thuốc tác dụng kéo dài.

– Thuốc tác dụng nhanh (hay còn gọi là thuốc cắt cơn) giúp giãn các đường thở, làm giảm triệu chứng ngay lập tức. Đây là loại thuốc bạn nên sử dụng khi cảm thấy khó thở đột ngột hoặc có các triệu chứng cấp tính. Hiệu quả của chúng đến nhanh nhưng chỉ kéo dài trong vài giờ.

– Thuốc tác dụng kéo dài được thiết kế để giảm sưng, viêm và ngăn ngừa các triệu chứng bùng phát. Nhóm thuốc này cần được sử dụng hàng ngày theo đúng chỉ định của bác sĩ, ngay cả khi bạn cảm thấy khỏe mạnh. Việc dùng thuốc đều đặn mỗi ngày là chìa khóa để kiểm soát bệnh lâu dài.

1.2. Những lưu ý cần thiết khi dùng thuốc chữa phổi tắc nghẽn

Điều trị COPD bằng thuốc là một quá trình lâu dài và đòi hỏi sự tuân thủ nghiêm ngặt. Một số điểm quan trọng khi dùng thuốc chữa phổi tắc nghẽn:

– Thuốc không chữa khỏi hoàn toàn bệnh: Thuốc chỉ giúp cải thiện triệu chứng, giảm tần suất các đợt cấp và giúp người bệnh duy trì hoạt động tốt hơn.

– Mỗi người bệnh có phác đồ riêng: Không phải ai bị COPD cũng dùng cùng một loại thuốc. Phác đồ điều trị được bác sĩ thiết kế riêng cho từng người dựa trên mức độ nghiêm trọng của bệnh và các triệu chứng cụ thể. Hầu hết người bệnh sẽ cần dùng kết hợp nhiều loại thuốc khác nhau.Đa dạng về dạng bào chế: Thuốc điều trị COPD có thể ở nhiều dạng khác nhau như viên nén, dung dịch khí dung, bột khô hoặc thuốc tiêm. Đội ngũ y tế sẽ giúp bạn chọn phương pháp phù hợp nhất.

– Tác dụng phụ: Các loại thuốc điều trị COPD thường an toàn, nhưng tác dụng phụ vẫn có thể xảy ra tùy thuộc vào loại thuốc và liều lượng. Hãy hỏi bác sĩ về các tác dụng phụ có thể có để nhận biết và xử lý kịp thời.

2. Các loại thuốc điều trị COPD

2.1. Thuốc sinh học là một trong các loại thuốc chữa phổi tắc nghẽn

Thuốc sinh học một nhóm thuốc mới, ra đời để nhắm vào cơ chế gây viêm của bệnh hen suyễn và COPD, giúp giảm quá trình viêm và cải thiện chức năng phổi. Đây như một lựa chọn hỗ trợ cho bệnh nhân COPD có viêm tăng bạch cầu ái toan.

Các nghiên cứu cho thấy, nhóm bệnh nhân sử dụng thuốc sinh học có tần suất đợt cấp giảm đáng kể so với nhóm điều trị thông thường. Tuy nhiên, không phải tất cả bệnh nhân đều phù hợp với phương pháp này, mà cần làm xét nghiệm máu và được bác sĩ chuyên khoa đánh giá.

2.2. Thuốc giãn phế quản

Thuốc giãn phế quản có tác dụng làm giãn các cơ quanh đường thở, giúp đường thở mở rộng hơn và người bệnh dễ thở hơn. Ngoài việc làm giãn phế quản, một số thuốc còn hỗ trợ tống đẩy dịch nhầy trong phổi, giúp bệnh nhân ho khạc đờm dễ dàng hơn.

– Ngắn hạn (SABA, SAMA): Tác dụng nhanh chỉ trong vài phút nhưng duy trì hiệu quả khoảng 4-6 giờ. Thường dùng khi bệnh nhân khó thở đột ngột.

– Kéo dài (LABA, LAMA): Hiệu quả từ 12-24 giờ, cần dùng hằng ngày để duy trì tình trạng ổn định.

2.3. Thuốc kháng viêm

Nhóm này chủ yếu là corticosteroid dạng hít (ICS), có tác dụng giảm viêm, giảm phù nề và hạn chế sản xuất chất nhầy. Tuy nhiên, ICS không được khuyến nghị dùng đơn độc cho COPD, thường chỉ định kết hợp với thuốc khác ở bệnh nhân COPD trung bình đến nặng, có nguy cơ cao bị đợt cấp hoặc kèm hen suyễn. Ngoài dạng hít, corticosteroid cũng có dạng viên uống, nhưng thường chỉ dùng ngắn hạn do nguy cơ tác dụng phụ như loãng xương, tăng đường huyết, hay suy giảm miễn dịch.

2.4. Thuốc kháng sinh

Khi người bệnh bị ho nhiều, sản xuất đờm tăng lên và khó thở, đây có thể là dấu hiệu của một đợt cấp COPD, thường do nhiễm khuẩn hoặc virus. Trong trường hợp này, bác sĩ có thể kê đơn thuốc kháng sinh hoặc steroid. Người bệnh cần uống đủ liều, đủ ngày ngay cả khi đã thấy đỡ để tránh tình trạng kháng thuốc.

2.5. Tiêm phòng vắc xin

Mặc dù bất kỳ ai cũng có thể mắc các bệnh hô hấp truyền nhiễm như cúm hay COVID-19, nhưng người bị COPD có nguy cơ cao hơn bị biến chứng nghiêm trọng và phải nhập viện. COPD làm tăng nguy cơ nhiễm trùng từ các bệnh hô hấp như cúm, COVID-19 và viêm phổi. Tiêm vắc xin định kỳ là cách hiệu quả để giảm nguy cơ nhập viện và tử vong. Hãy trao đổi với bác sĩ để đảm bảo bạn đã tiêm phòng đầy đủ và đúng lịch.

3. Kiểm soát COPD và ngăn ngừa đợt cấp nghiêm trọng

3.1. Tránh khói thuốc

Nicotine và các hóa chất độc hại trong thuốc lá có thể gây tổn thương phổi nghiêm trọng và làm COPD trở nên tồi tệ hơn. Nếu bạn đang hút thuốc, hãy tìm sự trợ giúp của bác sĩ để cai thuốc. Thuốc lá điện tử và các sản phẩm thuốc lá không khói vẫn chứa nicotine, vì vậy bạn cần trao đổi với bác sĩ trước khi sử dụng.

Hút thuốc thụ động (hít khói thuốc từ người khác) cũng gây tổn thương phổi và có thể kích hoạt một đợt cấp nghiêm trọng, do đó, điều quan trọng là phải tránh xa môi trường có khói thuốc.

3.2. Uống thuốc đúng chỉ định

Không nên bỏ liều, quên liều hoặc tự ý dừng thuốc. Người bệnh nên tái khám định kỳ để được điều chỉnh phác đồ phù hợp và luôn dự trữ thuốc sẵn có để tránh gián đoạn.

3.3. Phòng tránh nhiễm khuẩn

Giữ vệ sinh tay sạch sẽ, đeo khẩu trang nơi đông người, hạn chế tiếp xúc với người đang mắc cúm hoặc cảm lạnh. Khi ho, nên che miệng bằng khăn giấy hoặc khuỷu tay để hạn chế phát tán vi khuẩn.

3.4. Uống nhiều nước nhất có thể

Uống nhiều nước giúp làm loãng dịch nhầy trong đường thở, từ đó dễ khạc đờm và hít thở thoải mái hơn. Người bệnh nên hỏi bác sĩ về lượng nước phù hợp mỗi ngày.

COPD là bệnh mạn tính không thể chữa khỏi hoàn toàn, nhưng người bệnh hoàn toàn có thể sống khỏe nếu điều trị đúng cách. Thuốc chữa phổi tắc nghẽn giữ vai trò trung tâm trong phác đồ. Việc kết hợp uống thuốc với lối sống lành mạnh, tránh xa khói thuốc và phòng ngừa nhiễm khuẩn là chìa khóa để bạn sống khỏe mạnh và tận hưởng cuộc sống một cách trọn vẹn nhất.