Cách xử trí suy hô hấp cấp có thể bạn chưa biết
Khi đối mặt với suy hô hấp cấp, việc xử trí kịp thời và đúng cách là yếu tố sống còn. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ về các phương pháp điều trị hiệu quả và những biện pháp sơ cứu đầu tiên khi gặp tình huống này. Ngoài các phương pháp điều trị y tế chuyên sâu, có một số cách xử trí khẩn cấp mà bạn có thể áp dụng ngay tại chỗ, giúp cải thiện tình trạng của bệnh nhân trước khi được chuyển đến cơ sở y tế. Hãy cùng khám phá những cách xử trí suy hô hấp cấp có thể bạn chưa biết để đảm bảo an toàn cho người bệnh.
1. Cách sơ cứu xử trí suy hô hấp cấp
1.1. Xử trí suy hô hấp cấp bằng việc đảm bảo thông thoáng đường thở
Đặt bệnh nhân đúng tư thế: Đặt bệnh nhân nằm nghiêng đầu về một bên và ưỡn cổ, giúp đường thở được mở rộng.
Loại bỏ dị vật: Sử dụng gạc hoặc khăn vải mềm để hút hoặc móc đờm, dịch nhầy và các dị vật ra khỏi miệng và mũi của bệnh nhân.
1.2. Xử trí suy hô hấp cấp bằng việc hà hơi thổi ngạt
Thực hiện hà hơi thổi ngạt: Đặt một chiếc khăn mùi xoa hoặc gạc lên miệng bệnh nhân. Dùng ngón cái và ngón trỏ bịt mũi bệnh nhân lại, sau đó thổi hơi vào miệng họ.
1.3. Nếu bệnh nhân ngừng tim
Kiểm tra mạch: Sờ vào mạch quay hoặc mạch cảnh để kiểm tra nếu bệnh nhân đã ngừng tim. Nếu không cảm nhận được mạch, cần tiến hành ép tim ngoài lồng ngực ngay lập tức.
– Chồng hai tay lên nhau, đặt lên lồng ngực bệnh nhân (vị trí bên ngoài tim) và bắt đầu ép với tần suất khoảng 70 – 100 lần mỗi phút.
– Nếu chỉ có một người sơ cứu, thực hiện 15 lần ép tim rồi thổi ngạt cho bệnh nhân một lần, duy trì liên tục.
– Nếu có hai người sơ cứu, một người thực hiện thổi ngạt (2 lần thổi ngạt), người kia ép tim (30 lần ép tim), duy trì liên tục theo tỷ lệ 2:30.
1.4. Kiểm tra mạch và thở
Kiểm tra mạch và nhịp thở: Mỗi 2 – 3 phút, người sơ cứu cần kiểm tra lại mạch bẹn và mạch cảnh của bệnh nhân.
1.5. Xử lý khi có dấu hiệu hồi phục
Nếu bệnh nhân bắt đầu thở trở lại, có thể giãy giụa, cử động hoặc vẫn mê man nhưng đã có mạch và nhịp thở, hãy tiếp tục hỗ trợ và cố gắng đưa bệnh nhân đến cơ sở y tế gần nhất để bệnh nhân được tiếp tục điều trị đúng cách.
Di chuyển bệnh nhân: Khi tình trạng bệnh nhân ổn định phần nào, sử dụng phương tiện có sẵn hoặc gọi xe cấp cứu để đưa bệnh nhân đến bệnh viện.
2. Cách cấp cứu suy hô hấp
Cấp cứu suy hô hấp là quá trình khẩn cấp đòi hỏi sự can thiệp nhanh chóng để đảm bảo bệnh nhân không bị thiếu oxy nghiêm trọng, tránh nguy cơ tử vong. Tùy thuộc vào mức độ và tình trạng cụ thể của bệnh nhân, các biện pháp cấp cứu có thể bao gồm:
1.1. Cấp cứu cơ bản ban đầu
Cung cấp oxy kịp thời: Người bệnh cần được cung cấp oxy ngay lập tức để duy trì SpO2 và SaO2 trên 92% và PaO2 trên 60 mmHg. Nếu chỉ thở oxy không đủ hiệu quả, các biện pháp tiếp theo phải được thực hiện ngay lập tức để kiểm soát tình trạng hô hấp.
Khai thông đường thở: Đặt bệnh nhân ở tư thế cổ ưỡn giúp thông thoáng đường thở. Đối với bệnh nhân có nguy cơ sặc, cần đặt họ ở tư thế nằm nghiêng an toàn và thực hiện hút đờm dãi. Nếu có dị vật cản trở, thực hiện nghiệm pháp Heimlich để lấy dị vật ra khỏi đường thở. Trong trường hợp không kiểm soát được hô hấp, cần đặt nội khí quản ngay để đảm bảo đường thở thông suốt.
Kiểm soát thông khí: Sau khi đặt nội khí quản, cần hút đờm dãi ra khỏi đường thở. Nếu bệnh nhân vẫn không đáp ứng, cần hỗ trợ thông khí bằng bóp bóng Ambu với oxy hoặc sử dụng máy thở (nếu có). Các bệnh lý nguyên nhân như tràn khí màng phổi, vết thương ngực hở cũng cần được xử trí kịp thời (chọc hút, dẫn lưu, băng vết thương…).
Đảm bảo tuần hoàn huyết động: Đặt hai đường truyền tĩnh mạch ngoại biên và truyền dịch nếu bệnh nhân có dấu hiệu tụt huyết áp.
1.2. Chuyển bệnh nhân đến viện
Khi tình trạng suy hô hấp đã được kiểm soát bước đầu, bệnh nhân cần được chuyển đến cơ sở y tế có chuyên môn sâu hơn để tiếp tục điều trị.
Duy trì các biện pháp hô hấp trong khi vận chuyển: Trong suốt quá trình di chuyển, cần tiếp tục cung cấp oxy hoặc hỗ trợ hô hấp (bóp bóng Ambu, thở máy) để bệnh nhân không bị thiếu oxy trở lại.
Giám sát huyết động và tuần hoàn: Theo dõi tình trạng huyết áp, nhịp tim và tình trạng thiếu máu, truyền dịch hoặc dùng thuốc vận mạch khi cần thiết.
1.3. Đảm bảo thông khí trong suốt quá trình vận chuyển
Nếu bệnh nhân đã được đặt nội khí quản, cần điều chỉnh phương thức thông khí và các thông số ban đầu dựa vào tình trạng bệnh, sau đó theo dõi và điều chỉnh theo kết quả khí máu động mạch.
Nếu bệnh nhân chưa được đặt nội khí quản, cần lựa chọn phương pháp thở oxy phù hợp, chẳng hạn như thở oxy nồng độ thấp đối với bệnh nhân COPD. Nếu thở oxy không đủ hiệu quả, chuyển sang thở máy không xâm nhập. Nếu phương pháp này thất bại, cần thực hiện đặt nội khí quản và thở máy xâm nhập.
Duy trì cung lượng tim và kiểm soát các chỉ số huyết động: Bệnh nhân cần được theo dõi sát sao về cung lượng tim, nhịp tim, tình trạng thiếu máu và các dấu hiệu bất thường khác.
Giảm tiêu thụ oxy: Kiểm soát nhiệt độ cơ thể, tránh sốt cao, và làm giảm gánh nặng hô hấp bằng cách thực hiện thông khí nhân tạo sớm.
Xử trí suy hô hấp cấp đúng cách không chỉ là công việc của bác sĩ, mà còn là kiến thức quan trọng mà mỗi người trong chúng ta cần trang bị. Những bước sơ cứu đầu tiên và hiểu rõ các phương pháp điều trị có thể tạo ra sự khác biệt lớn trong việc cứu sống bệnh nhân. Đừng để sự thiếu hiểu biết khiến bạn bỏ lỡ cơ hội cứu người. Hãy luôn trang bị cho mình những thông tin cập nhật và quan trọng về cách xử trí suy hô hấp cấp để bảo vệ sức khỏe cộng đồng.
