Bệnh lao hạch kiêng ăn gì để không ảnh hưởng quá trình điều trị

Bệnh lao hạch là một dạng lao ngoài phổi, có thể gây sưng đau hạch bạch huyết và ảnh hưởng đến sức khỏe toàn thân. Ngoài phác đồ điều trị y khoa, chế độ dinh dưỡng cũng đóng vai trò quan trọng giúp tăng sức đề kháng và hỗ trợ phục hồi. Tuy nhiên, nếu lựa chọn thực phẩm không phù hợp, quá trình điều trị có thể bị ảnh hưởng. Vậy người bệnh lao hạch kiêng ăn gì để tránh tác động tiêu cực đến sức khỏe?

1. Lao hạch là gì?

Lao hạch là một dạng lao ngoài phổi khá phổ biến và hiện nay đang có xu hướng xuất hiện nhiều ở người trẻ. Các vị trí thường gặp là vùng cổ, nách, bẹn; ngoài ra, hạch lao cũng có thể xuất hiện ở những vị trí sâu bên trong cơ thể như hạch trung thất hoặc hạch mạc treo.

Bình thường, hạch bạch huyết trong cơ thể rất nhỏ, chỉ bằng hạt thóc hoặc hạt đậu và ẩn trong các mô xung quanh. Khi hạch sưng to đến mức có thể sờ thấy, đó là dấu hiệu bất thường. Hạch lao thường mềm, căng và không gây đau khi ấn.

Tác nhân gây bệnh chủ yếu là vi khuẩn Mycobacterium tuberculosis (M. tuberculosis), ngoài ra còn có thể gặp M. bovis và M. africanum.

2. Tầm quan trọng của chế độ ăn uống đối với người mắc bệnh lao hạch

Người mắc bệnh lao hạch thường gặp các triệu chứng như mệt mỏi, sốt nhẹ về chiều hoặc sốt kéo dài, đổ mồ hôi về đêm, sụt cân không rõ nguyên nhân và sưng hạch (có thể gây đau). Những triệu chứng này làm sức khỏe suy giảm, khiến bệnh nhân luôn cảm thấy yếu ớt, chán ăn và khó chịu.

Nếu hạch sưng ở gần cổ hoặc hàm, việc nhai nuốt có thể trở nên đau đớn, gây khó khăn trong ăn uống. Sự kết hợp giữa chán ăn và tiêu hao năng lượng do bệnh dễ dẫn đến thiếu hụt dinh dưỡng và sút cân nghiêm trọng.

Theo nhiều chuyên gia, lao hạch nếu được phát hiện sớm và điều trị đúng nguyên tắc có thể khỏi hoàn toàn mà không để lại di chứng. Điều trị thường ưu tiên nội khoa với thuốc chống lao, chia thành hai giai đoạn (tấn công và duy trì) và phải đủ liều, đủ thời gian. Phẫu thuật chỉ áp dụng khi hạch quá to, hóa mủ, vỡ hoặc gây chèn ép mạch máu, thần kinh.

3. Người bị bệnh lao hạch kiêng ăn gì để tránh ảnh hưởng đến quá trình điều trị bệnh?

Dinh dưỡng hợp lý đóng vai trò quan trọng trong quá trình hồi phục của người mắc bệnh lao hạch. Bên cạnh việc bổ sung thực phẩm giàu dưỡng chất, người bệnh cũng cần tránh hoặc hạn chế một số nhóm thực phẩm có thể làm suy giảm miễn dịch, gia tăng viêm nhiễm hoặc gây cản trở hiệu quả điều trị.

3.1. Người bệnh lao hạch kiêng ăn gì: Thực phẩm chế biến sẵn

Xúc xích, thịt xông khói

Những sản phẩm này chứa nhiều muối, đường, chất bảo quản và hương liệu nhân tạo. Lượng muối cao dễ gây tích nước, tăng huyết áp, ảnh hưởng tiêu cực đến tim mạch.

Đồ hộp

Thực phẩm đóng hộp thường giàu chất béo xấu, chất bảo quản và ít dưỡng chất. Chúng có thể làm nặng thêm tình trạng viêm trong cơ thể, khiến quá trình điều trị lao hạch gặp khó khăn. Ăn nhiều cũng dễ dẫn đến thừa cân do lượng calo cao nhưng giá trị dinh dưỡng thấp.

3.2. Người bệnh lao hạch kiêng ăn gì: Thực phẩm nhiều chất béo bão hòa

Đồ chiên rán

Các món chiên ngập dầu chứa nhiều chất béo xấu, có thể làm tăng nguy cơ béo phì, bệnh tim mạch và làm tình trạng viêm trở nên trầm trọng hơn.

Thức ăn nhanh

Burger, gà rán, khoai tây chiên… thường nhiều carb tinh chế, dầu mỡ và đường, dễ gây tăng cân, rối loạn đường huyết và huyết áp cao.

Thịt mỡ

Ăn quá nhiều thịt mỡ có thể gây thừa cân và tăng nguy cơ mắc bệnh chuyển hóa. Nên ưu tiên các loại thịt nạc hoặc cá để bổ sung chất béo lành mạnh.

Rượu bia

Đồ uống có cồn làm suy yếu hệ miễn dịch, đồng thời làm giảm hiệu quả của thuốc điều trị lao. Việc sử dụng thường xuyên có thể khiến bệnh tiến triển xấu hơn.

Nước ngọt và đồ uống có ga

Nước giải khát nhiều đường khiến đường huyết tăng nhanh, từ đó làm giảm sức đề kháng và thúc đẩy tình trạng viêm. Ngoài ra, chúng hầu như không có giá trị dinh dưỡng và có thể cản trở quá trình hồi phục.

Bánh kẹo, đồ ngọt

Giống với nước ngọt, các loại bánh kẹo chứa nhiều đường tinh luyện gây viêm, làm suy yếu miễn dịch và cung cấp nhiều calo nhưng ít dưỡng chất cần thiết cho cơ thể.

4. Bệnh lao hạch nên ăn gì để hỗ trợ hồi phục?

Dinh dưỡng đầy đủ đóng vai trò quan trọng trong việc tăng sức đề kháng và hỗ trợ quá trình điều trị bệnh lao hạch. Một chế độ ăn khoa học, giàu dưỡng chất giúp cơ thể chống lại nhiễm trùng, phục hồi mô tổn thương và duy trì sức khỏe tổng thể.

4.1. Thực phẩm giàu protein

Protein là dưỡng chất thiết yếu giúp tái tạo mô, duy trì cơ bắp và tăng cường hệ miễn dịch. Người bệnh nên bổ sung nguồn protein chất lượng cao từ thịt nạc, trứng, các loại cá, hải sản, sữa và chế phẩm từ sữa, cũng như các loại đậu.

4.2. Thực phẩm giàu vitamin 

Vitamin C

Là chất chống oxy hóa mạnh, giúp tăng sức đề kháng, hỗ trợ hấp thụ sắt và cải thiện sức khỏe da. Có nhiều trong cam, chanh, quýt, dâu tây, ớt chuông, súp lơ…

Vitamin A

Tốt cho hệ miễn dịch và thị lực, có nhiều trong khoai lang, cà rốt, cà chua, gan động vật…

Vitamin E

Giúp chống oxy hóa, bảo vệ tim mạch và làn da. Nguồn thực phẩm gồm hạt óc chó, hạnh nhân, bí ngô, đu đủ, rau chân vịt…

Vitamin K

Dưỡng chất cần thiết cho quá trình làm đông máu và sức khỏe cho xương khớp. Có nhiều trong gan và các loại rau lá xanh đậm như cải xoăn, cải bó xôi.

Vitamin B6

Việc dùng thuốc điều trị lao có thể làm giảm hấp thụ vitamin B6, ảnh hưởng tới sức khỏe thần kinh. Nguồn cung cấp gồm thịt nạc, đậu, khoai tây, chuối, ngũ cốc nguyên hạt…

Kẽm

Giúp chống viêm, tăng cường miễn dịch và hỗ trợ phát triển tế bào. Có nhiều trong hải sản, trứng, củ cải.

Sắt

Ngăn ngừa thiếu máu, hỗ trợ vận chuyển oxy và tăng sức đề kháng. Nguồn sắt tốt gồm thịt đỏ, gan, trứng và các loại đậu.

Thực phẩm giàu chất xơ

Chất xơ giúp cải thiện tiêu hóa, ổn định đường huyết, giảm cholesterol và hỗ trợ kiểm soát cân nặng. Có nhiều trong rau xanh, trái cây tươi, các loại đậu và hạt.

Ngũ cốc nguyên hạt

Ngũ cốc nguyên hạt cung cấp tinh bột, protein, chất xơ cùng nhiều vitamin và khoáng chất, giúp duy trì năng lượng và tăng sức đề kháng.

Sữa và sản phẩm từ sữa

Sữa, phô mai, sữa chua là nguồn protein, canxi và vitamin dồi dào. Đây là lựa chọn lý tưởng cho bữa phụ hoặc khi người bệnh ăn uống kém.

Kiêng ăn đúng cách sẽ giúp bệnh nhân lao hạch giảm gánh nặng cho cơ thể, hạn chế tình trạng viêm và tạo điều kiện để thuốc phát huy hiệu quả tối đa. Việc tránh thực phẩm chứa nhiều đường, chất béo bão hòa, rượu bia và đồ ăn chế biến sẵn là cần thiết. Kết hợp với chế độ nghỉ ngơi hợp lý và tuân thủ điều trị, người bệnh sẽ có cơ hội phục hồi nhanh hơn và hạn chế biến chứng do lao hạch gây ra.