Chữa trĩ nội tại nhà: “Lợi bất cập hại” nếu không đúng cách
Trĩ nội là một trong những bệnh lý phổ biến nhất vùng hậu môn – trực tràng. Dù không nguy hiểm đến tính mạng, nhưng bệnh gây ảnh hưởng đáng kể đến chất lượng cuộc sống người bệnh. Không ít bệnh nhân vì tâm lý e ngại mà tự tìm cách chữa trĩ nội tại nhà mà không qua thăm khám chuyên khoa. Tuy nhiên, việc tự điều trị có thực sự hiệu quả hay tiềm ẩn những rủi ro gì? Hãy cùng tìm hiểu trong bài viết dưới đây để có hướng xử lý đúng đắn, khoa học và an toàn.
1. Trĩ nội là gì và nguyên nhân vì sao lại xuất hiện?
Trĩ nội là tình trạng phình giãn tĩnh mạch bên trong ống hậu môn – trực tràng, nằm phía trên đường lược. Ở giai đoạn đầu, người bệnh thường không thấy rõ dấu hiệu bất thường vì búi trĩ chưa lộ ra ngoài. Nhưng theo thời gian, dưới áp lực gia tăng, búi trĩ sa dần ra khỏi hậu môn và gây ra nhiều triệu chứng khó chịu.
Nguyên nhân dẫn đến trĩ chủ yếu là do tình trạng tăng áp lực lên vùng chậu – hậu môn trong thời gian dài. Điều này có thể xảy ra ở người bị táo bón mạn tính, rặn mạnh khi đi tiêu, ít vận động, làm việc nặng nhọc hoặc ngồi lâu một chỗ. Ngoài ra, các yếu tố như chế độ ăn ít chất xơ, uống ít nước, thói quen sinh hoạt không điều độ, tuổi tác cao hoặc phụ nữ trong giai đoạn mang thai, sinh nở cũng làm tăng nguy cơ mắc trĩ nội.
2. Triệu chứng cảnh báo bệnh trĩ nội không thể xem thường
Dấu hiệu điển hình nhất của trĩ nội chính là hiện tượng chảy máu khi đi đại tiện. Ban đầu, máu chỉ xuất hiện lượng nhỏ trên giấy vệ sinh hoặc phân, nhưng nếu không điều trị sớm, tình trạng có thể nặng hơn, máu chảy thành giọt hoặc tia. Kèm theo đó là cảm giác ngứa rát, đau khi rặn và có thể thấy búi trĩ sa ra ngoài hậu môn.
Ở cấp độ 1 và 2, búi trĩ thường tự co lại sau khi đi tiêu. Nhưng đến cấp độ 3, người bệnh phải dùng tay đẩy búi trĩ mới có thể đưa trở lại hậu môn. Cấp độ 4 là nặng nhất, búi trĩ thường xuyên sa ra ngoài, không thể tự co và kèm theo các biến chứng như viêm nhiễm, tắc mạch, hoại tử.
Chính vì các triệu chứng diễn tiến âm thầm và tâm lý chủ quan, nhiều bệnh nhân thường trì hoãn điều trị hoặc tự tìm cách chữa tại nhà bằng mẹo dân gian mà không tham khảo ý kiến y tế.
3. Có nên tự chữa trĩ nội tại nhà hay không, lưu ý điều gì?
3.1. Tự chữa trĩ nội tại nhà dễ dẫn đến sai lầm trong điều trị
Trong thực tế, nhiều bệnh nhân tìm đến các bài thuốc dân gian hoặc mẹo truyền miệng để chữa trĩ nội tại nhà như đắp lá, xông hơi, uống thảo dược. Tuy nhiên, khá nhiều trong số các phương pháp này chưa được kiểm chứng lâm sàng về hiệu quả và mức độ an toàn. Việc sử dụng không đúng liều lượng, không đúng cơ địa có thể gây kích ứng, viêm nhiễm hoặc khiến bệnh tiến triển nặng hơn.
Ngoài ra, người bệnh cũng khó có thể tự phân biệt được mình đang ở cấp độ nào của bệnh trĩ. Điều này rất quan trọng vì việc lựa chọn phương pháp điều trị – dùng thuốc hay can thiệp ngoại khoa – phải dựa trên mức độ và tình trạng cụ thể. Việc áp dụng sai phương pháp ở giai đoạn muộn không những không giúp khỏi bệnh mà còn làm tăng nguy cơ biến chứng.
3.2. Những rủi ro tiềm ẩn khi tự chữa trĩ nội tại nhà
Việc tự điều trị khi chưa có chẩn đoán y khoa có thể che lấp các dấu hiệu nguy hiểm. Một số bệnh lý ác tính vùng hậu môn như ung thư trực tràng giai đoạn sớm cũng có biểu hiện chảy máu khi đi đại tiện – rất giống trĩ nội. Nếu chủ quan, điều trị không đúng hướng, người bệnh có thể bỏ lỡ “thời điểm vàng” để phát hiện và điều trị bệnh lý nguy hiểm.
Bên cạnh đó, một số bệnh nhân sử dụng các loại thuốc bôi không rõ nguồn gốc để giảm đau, chống viêm mà không biết rằng có thể gây phản ứng phụ, dị ứng hoặc làm tổn thương lớp niêm mạc hậu môn vốn đã rất nhạy cảm. Một số trường hợp ghi nhận bị loét, nhiễm trùng nặng dẫn đến hoại tử vùng hậu môn do đắp dược liệu sai cách, gây hậu quả nghiêm trọng.
3.3. Khi nào có thể điều trị trĩ nội tại nhà, làm thế nào để an toàn?
Việc chữa trĩ nội tại nhà chỉ nên được thực hiện khi đã có chẩn đoán rõ ràng từ bác sĩ chuyên khoa và được kê đơn điều trị phù hợp. Với các trường hợp trĩ nội nhẹ, bác sĩ có thể chỉ định sử dụng các thuốc uống và thuốc bôi nhằm giảm triệu chứng và hỗ trợ co búi trĩ. Ngoài ra, người bệnh cũng được tư vấn thay đổi chế độ ăn uống, sinh hoạt, tăng cường vận động để giảm áp lực lên hậu môn.
Tuy nhiên, ngay cả khi được chỉ định điều trị tại nhà, bệnh nhân cũng cần tuân thủ nghiêm túc phác đồ bác sĩ đề ra, tuyệt đối không tự ý tăng liều, đổi thuốc hoặc ngưng thuốc giữa chừng. Việc sinh hoạt điều độ, giảm các tác nhân gây trĩ cũng như tái khám định kỳ để theo dõi tiến triển bệnh cũng vô cùng quan trọng.
4. Giải pháp an toàn cho chữa trĩ nội nặng
Với những trường hợp trĩ nội nặng hơn, việc điều trị bằng thuốc thường không còn hiệu quả. Lúc này, bác sĩ sẽ chỉ định can thiệp ngoại khoa để loại bỏ búi trĩ. Hiện nay, có nhiều phương pháp điều trị tiên tiến, ít xâm lấn và phục hồi nhanh được áp dụng rộng rãi.
Một trong những kỹ thuật nổi bật là công nghệ Laser Diode – đốt búi trĩ bằng năng lượng laser mà không cần dao kéo. Ưu điểm của phương pháp này là hầu như không gây chảy máu, không đau sau mổ và giảm thiểu nguy cơ biến chứng. Ngoài ra, các phương pháp khác như phẫu thuật Longo, Milligan Morgan, thắt mạch khâu treo trĩ,.. cũng được chỉ định tùy vào từng tình trạng cụ thể.
Tất cả các phương pháp y khoa đều đòi hỏi người bệnh phải được thăm khám, chẩn đoán chính xác và theo dõi sát sao trong và sau điều trị. Điều này khó có thể thực hiện nếu người bệnh lựa chọn tự điều trị tại nhà.
Để điều trị trĩ nội hiệu quả, thay vì tự chữa trĩ nội tại nhà, bệnh nhân nên lựa chọn thăm khám tại các cơ sở y tế uy tín, có chuyên khoa hậu môn – trực tràng. Việc được thăm khám đầy đủ, nội soi hậu môn – trực tràng và đánh giá mức độ bệnh giúp bác sĩ đưa ra phác đồ điều trị phù hợp, hiệu quả và an toàn nhất.
