Bệnh rò hậu môn: Triệu chứng và phương pháp điều trị hiệu quả
Bệnh rò hậu môn là một trong những bệnh lý vùng hậu môn – trực tràng phổ biến nhưng khó điều trị dứt điểm nếu không được can thiệp đúng cách. Bệnh gây ra những triệu chứng dai dẳng như đau, sưng, chảy mủ, ngứa ngáy quanh hậu môn, ảnh hưởng nặng nề đến sinh hoạt và chất lượng cuộc sống của người bệnh. Việc nhận biết sớm nguyên nhân, dấu hiệu và lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp sẽ giúp hạn chế biến chứng và ngăn ngừa tái phát hiệu quả.
1. Rò hậu môn là gì?
Rò hậu môn là một bệnh lý thuộc nhóm các rối loạn vùng hậu môn – trực tràng, xảy ra khi hình thành một đường hầm nhỏ bất thường nối giữa ống hậu môn (phần cuối của ruột) và vùng da xung quanh hậu môn. Bệnh thường bắt nguồn từ một ổ nhiễm trùng ở tuyến hậu môn, tạo thành một túi mủ (áp xe). Khi túi mủ này vỡ tự nhiên hoặc được phẫu thuật dẫn lưu, nó có thể để lại một đường rò nối giữa giữa ống hậu môn và da bên ngoài.
Rò hậu môn hiếm khi tự lành, mà thường kéo dài, gây tiết dịch, đau đớn, ảnh hưởng lớn đến sinh hoạt, công việc và tâm lý người bệnh. Nếu không điều trị kịp thời, bệnh có thể tiến triển nặng hơn, gây tái phát viêm nhiễm hoặc tổn thương cơ thắt hậu môn.
2. Nguyên nhân nào dẫn đến tình trạng bệnh rò hậu môn
Có nhiều nguyên nhân khác nhau dẫn đến sự hình thành của rò hậu môn, trong đó phổ biến nhất là do áp xe quanh hậu môn. Ngoài ra, một số bệnh lý viêm mãn tính hoặc yếu tố tác động bên ngoài cũng góp phần gây nên tình trạng này.
2.1. Áp xe quanh hậu môn
Đây là nguyên nhân hàng đầu, chiếm khoảng 50% các trường hợp rò hậu môn. Khi vi khuẩn xâm nhập vào các tuyến nhỏ bên trong hậu môn, chúng làm tắc nghẽn và gây nhiễm trùng, tạo thành một túi mủ. Khi túi mủ này vỡ, nó để lại đường thông giữa trong và ngoài hậu môn – chính là đường rò.
2.2. Bệnh Crohn
Bệnh Crohn là một dạng viêm ruột mãn tính, có thể gây viêm nhiễm ở nhiều đoạn của đường tiêu hóa, bao gồm cả vùng hậu môn – trực tràng. Khi niêm mạc bị viêm loét kéo dài, mô xung quanh dễ bị tổn thương và hình thành rò.
2.3. Chấn thương vùng hậu môn
Những chấn thương do tai nạn, ngã hoặc can thiệp y khoa như phẫu thuật, thủ thuật hậu môn – trực tràng trước đó có thể làm tổn thương mô và tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển, gây rò.
2.4. Tác dụng phụ của xạ trị
Bệnh nhân từng điều trị ung thư vùng chậu bằng xạ trị cũng có nguy cơ bị rò hậu môn. Xạ trị có thể làm tổn thương niêm mạc và mô mềm quanh hậu môn, khiến quá trình liền sẹo bị gián đoạn và hình thành đường rò.
2.5. Bệnh lây truyền qua đường tình dục
Một số bệnh lý như giang mai, chlamydia hoặc lậu có thể gây viêm nhiễm, tạo ổ mủ ở vùng hậu môn. Nếu không được điều trị triệt để, chúng có thể phát triển thành rò hậu môn.
2.6. Bệnh lao hậu môn – trực tràng
Dù hiếm gặp, nhưng bệnh lao cũng có thể ảnh hưởng đến vùng hậu môn, gây viêm, hoại tử và hình thành đường rò.
3. Triệu chứng của bệnh rò hậu môn
Các dấu hiệu của bệnh rò hậu môn thường khá rõ ràng, đặc biệt là khi người bệnh quan sát thấy có lỗ nhỏ tiết dịch quanh hậu môn. Tuy nhiên, ở giai đoạn đầu, triệu chứng có thể dễ nhầm lẫn với áp xe hoặc viêm da thông thường.
2.1. Đau vùng hậu môn
Cảm giác đau âm ỉ, dai dẳng ở khu vực quanh hậu môn, đặc biệt khi ngồi lâu, di chuyển hoặc đi đại tiện. Khi nhiễm trùng tái phát, cơn đau có thể tăng dần và lan sang vùng mông hoặc tầng sinh môn.
2.2. Sưng đỏ quanh hậu môn
Da vùng hậu môn sưng nề, đỏ và nhạy cảm. Đây là biểu hiện của tình trạng viêm nhiễm tại đường rò hoặc vùng xung quanh.
2.3. Tiết dịch, mủ hoặc máu
Người bệnh thường thấy chảy mủ, máu hoặc phân có mùi hôi từ một lỗ nhỏ quanh hậu môn. Dịch này có thể tiết liên tục hoặc từng đợt, làm ướt quần lót và gây mất vệ sinh, khó chịu.
2.4. Ngứa, kích ứng da quanh hậu môn
Dịch tiết chứa vi khuẩn và enzyme tiêu hóa khiến da quanh hậu môn bị kích ứng, gây ngứa ngáy và viêm loét.
2.5. Sốt, ớn lạnh
Khi viêm nhiễm lan rộng hoặc có áp xe tái phát, người bệnh có thể xuất hiện các triệu chứng toàn thân như sốt nhẹ, mệt mỏi, ớn lạnh.
2.6. Áp xe tái phát nhiều lần
Một trong những dấu hiệu điển hình của rò hậu môn là tình trạng áp xe quanh hậu môn tái phát liên tục, dù đã được điều trị trước đó.
3. Điều trị bệnh rò hậu môn
Rò hậu môn là bệnh lý hiếm khi tự khỏi, vì vậy việc điều trị cần can thiệp ngoại khoa để loại bỏ hoàn toàn đường rò và ngăn ngừa tái phát. Phương pháp điều trị cụ thể sẽ tùy thuộc vào vị trí, mức độ phức tạp và tình trạng sức khỏe của người bệnh.
Một số phương pháp phổ biến trong điều trị rò hậu môn như can thiệp xẻ rò, đặt dây dẫn lưu, phẫu thuật bóc tách và đóng vạt niêm mạc, thủ thuật LIFT (Ligature of the Intersphincteric Fistula Tract),..
Đặc biệt, hiện nay tại Thu Cúc TCI, phương pháp điều trị rò hậu môn bằng Laser Diode đang được áp dụng trong điều trị cho người bệnh rò hậu môn. Phương pháp này sử dụng năng lượng Laser nhẹ nhàng đóng đường rò hậu môn mà không cần mổ mở, từ đó hạn chế xâm lấn, người bệnh ít đau, vết thương nhỏ đảm bảo thẩm mỹ. Thời gian lành nhanh, người bệnh có thể hồi phục nhanh và ra viện sau chỉ khoảng 1-3 ngày. Ngoài ra, phương pháp điều trị rò hậu môn bằng Laser Diode không làm tổn thương cơ thắt hậu môn, hạn chế nguy cơ mất kiểm soát đại tiện – nỗi ám ảnh của người bệnh hậu môn trực tràng.
4. Khi nào nên đi khám bác sĩ?
Nếu nhận thấy có lỗ rò, tiết dịch hoặc tái phát áp xe quanh hậu môn nhiều lần, người bệnh nên đến gặp bác sĩ chuyên khoa ngoại hậu môn – trực tràng càng sớm càng tốt. Việc thăm khám và chẩn đoán sớm giúp xác định chính xác vị trí, hướng đi của đường rò và lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp, tránh biến chứng nguy hiểm.
Bệnh rò hậu môn không chỉ gây phiền toái trong sinh hoạt mà còn tiềm ẩn nguy cơ tái phát và biến chứng nếu để kéo dài. Điều quan trọng là người bệnh không nên chủ quan hoặc tự ý điều trị tại nhà, mà cần được khám và xử lý đúng chuyên khoa. Phát hiện sớm – điều trị kịp thời – chăm sóc đúng cách là chìa khóa để nhanh chóng hồi phục và ngăn ngừa rò hậu môn tái phát
