Mất ngủ là một biểu hiện của hội chứng rối loạn giấc ngủ, có thể diễn ra cấp tính (mất ngủ ngắn hạn) hoặc mạn tính (mất ngủ kéo dài). Hiện nay, có nhiều cách chữa mất ngủ nhưng muốn điều trị hiệu quả cần tìm đúng nguyên nhân gây ra tình trạng này. Cùng tìm hiểu một số thông tin về hội chứng rối loạn giấc ngủ trong và cách chữa mất ngủ hiện nay.
Menu xem nhanh:
1. Rối loạn giấc ngủ là gì? Tác hại của rối loạn giấc ngủ
1.1 Rối loạn giấc ngủ là gì?
Rối loạn giấc ngủ là những bất thường ảnh hưởng đến giấc ngủ của bạn như trằn trọc khó đi vào giấc, ngủ không sâu giấc hay giật mình tỉnh giấc, ngủ hay mê sảng nói hoặc đi linh tinh (mộng du), mất ngủ, ngủ nhiều (chứng ngủ rũ),…
Cả người lớn và trẻ nhỏ đều có thể bị rối loạn giấc ngủ, nhưng thường gặp ở người lớn tuổi với tỷ lệ nữ nhiều hơn nam. Có thể cấp tính (diễn ra trong thời gian ngắn) hoặc mạn tính (kéo dài).
Rối loạn giấc ngủ do nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra: có thể do bệnh lý; do yếu tố tâm lý; do tác động của ngoại cảnh như môi trường sống, môi trường trong phòng ngủ, tính chất công việc,… Cần tìm đúng nguyên nhân từ đó mới đưa ra cách chữa mất ngủ hiệu quả.
Theo nghiên cứu về giấc ngủ của thanh niên và người cao tuổi tại Việt Nam, hiện nay tình trạng chất lượng giấc ngủ bị giảm sút và ngày càng phổ biến, gây ra những ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống. Nhiều người đi ngủ từ rất sớm nhưng họ lại rất khó đi vào giấc ngủ, giấc ngủ không sâu hoặc hay bị thức giấc trong đêm và khó ngủ trở lại.
1.2 Tác hại của rối loạn giấc ngủ
Chất lượng giấc ngủ kém gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng cả về thể chất, tinh thần và xã hội. Những tác động này rõ ràng hơn ở những người mắc các bệnh nền mạn tính như tim mạch, đột quy,…
Ảnh hưởng của giấc ngủ tác động rõ nhất trên người cao tuổi, cụ thể như mệt mỏi và tăng nguy cơ té ngã. Chất lượng giấc ngủ kém và thiếu cũng sẽ ảnh hưởng đến hoạt động sinh hoạt hàng ngày và suy giảm nhận thức ở người cao tuổi. Điều này tạo gánh nặng cho người bệnh (tăng nguy cơ mắc các bệnh mạn tính nguy hiểm), cho gia đình người bệnh (tốn kém chi phí, cần người chăm sóc người bệnh), cũng như làm tốn kém các chi phí đáng kể của xã hội.
Nghiên cứu cũng chỉ đã ra, số người sử dụng thuốc ngủ chiếm khoảng 20% và gần 70% gặp khó khăn trong việc giữ tỉnh táo vào ban ngày. Gần 50% đối tượng nghiên cứu không có hứng thú làm việc vào ban ngày. Đặc biệt nghiên cứu cũng cho thấy số đối tượng được khảo sát có nguy cơ ngưng thở khi ngủ cao (chiếm gần 30%). Chính vì vậy khi bị mất ngủ không nên chủ quan, cần có phương pháp chữa mất ngủ hiệu quả để tránh những nguy hiểm về sau.
2. Các cách chữa mất ngủ hiện nay
Muốn chữa rối loạn giấc ngủ hiệu quả cần tìm đúng nguyên nhân gây ra tình trạng này. Căn cứ nguyên nhân từ đó bác sĩ sẽ đưa ra phác đồ điều trị hoặc cải thiện tốt nhất cho người bệnh. Qua đó cũng điều chỉnh thói quen không tốt gây hại đến giấc ngủ của bạn để ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra.
Sau đây là một số biện pháp trị mất ngủ bạn nên biết:
2.1 Vệ sinh giấc ngủ – cách chữa mất ngủ nên thực hiện luôn
Là một trong những cách chữa mất ngủ. Đó là những hành vi và thực hành môi trường được khuyến nghị nhằm mục đích thúc đẩy giấc ngủ đạt chất lượng tốt hơn. Vệ sinh giấc ngủ không thể thiếu trong việc xây dựng giấc ngủ cũng như nâng cao chất lượng giấc ngủ, giúp bệnh nhân có thể cải thiện tình trạng rối loạn giấc ngủ. Việc vệ sinh giấc ngủ không tốt có thể dẫn đến rối loạn giấc ngủ tiên phát.
Hiện nay có các phương pháp vệ sinh giấc ngủ như sau:
Thức giấc cùng một giờ cố định mỗi ngày.
Giới hạn thời gian nằm trên giường trước khi ngủ.
Không dùng các chất kích thích thần kinh trung ương (cà phê, thuốc lá, rượu).
Xây dựng các bài tập thể dục sôi nổi vào buổi sáng sớm.
Tránh xa các sự kiện gây kích thích, thay thế chúng bằng nghe đài, xem tivi hoặc đọc sách.
Massage hoặc ngâm chân nước ấm khoảng 20 phút trước khi đi ngủ.
Ăn vào một giờ nhất định trong ngày. Không ăn nhiều trước khi đi ngủ; tập các bài tập thư giãn đầu óc và cơ vào các buổi tối hàng ngày; cố gắng có được các điều kiện ngủ thoải mái.
2.2 Liệu pháp tâm lý
Phương pháp chữa mất ngủ này này có vai trò rất quan trọng với nguyên nhân gây mất ngủ đến từ yếu tố tâm lý, đặc biệt trong trị mất ngủ mạn tính.
Thư giãn đơn giản như: ngồi thiền, luyện khí công, yoga, tập dưỡng sinh,…đều hiệu quả để chữa trị chứng mất ngủ.
Ăn một số loại thức ăn bổ dưỡng điều trị mất ngủ như trà hoa cúc bột yến mạch hoặc thịt gà vào bữa tối, một cốc mật ong ấm trước khi ngủ,….giúp khắc phục bệnh mất ngủ mãn tính.
2.3 Điều trị bằng thuốc Tây y – cách chữa mất ngủ cần qua thăm khám và có chỉ định từ bác sĩ chuyên khoa
Sử dụng các thuốc hướng thần hỗ trợ chữa mất ngủ. Đây là phương pháp tối ưu để có thể điều trị được cả rối loạn giấc ngủ tiên phát và thứ phát. Tuy nhiên việc điều trị theo nguyên nhân phải được chỉ định và hướng dẫn bởi bác sĩ. Với mỗi nguyên nhân khác nhau thì điều trị cụ thể bằng thuốc Tây y cũng khác nhau tùy theo nguyên nhân đó. Hơn nữa, việc điều trị bằng thuốc Tây y có thể đem lại các tác dụng không mong muốn nên phải được giám sát bởi các bác sĩ chuyên khoa.
2.4 Điều trị bằng thuốc Đông y
Thường dùng các thảo dược hoạt huyết, thông mạch, dưỡng não, bổ huyết giúp người bệnh dần dần khắc phục những triệu chứng của mất ngủ. Tuy nhiên điều trị mang tính chất hỗ trợ, khó điều trị được các bệnh lý căn nguyên hoặc các rối loạn tâm lý tâm thần đồng mắc.