Túi phình mạch máu não rất nguy hiểm, nếu không phát hiện sớm và được kiểm soát hiệu quả chúng có thể vỡ ra bất cứ khi nào và khi túi phình vỡ là một cấp cứu y khoa (người bệnh cần được cấp cứu ngay tại cơ sở y tế). Cùng tìm hiểu phình mạch não là gì? Dấu hiệu nhận biết khi có túi phình mạch máu não và cách chẩn đoán cũng như điều trị căn bệnh nguy hiểm này.
Menu xem nhanh:
1. Mô tả quá trình phình mạch não diễn ra
Tim co bóp bơm máu lên não thông qua các mạch máu ở cổ, các mạch máu này được gọi là động mạch. Chúng được chia nhánh thành các động mạch nhỏ hơn, để đem máu tưới lên các tế bào não. Tập hợp các động mạch nhỏ, nối với nhau tạo thành một vòng nối được gọi là vòng nối Willis.
Thành của các động mạch chứa một loại cơ đặc biệt và lớp sợi chun, giúp cho máu chảy qua theo nhịp đập. Đôi lúc bệnh lý tổn thương hoặc bất thường bẩm sinh có thể gây điểm yếu ở thành động mạch, ở vòng nối Willis. Các điểm yếu này thường hình thành khi các động mạch chia nhánh. Theo thời gian, áp lực dòng máu đi qua động mạch, đè thêm vào điểm yếu nhiều hơn. Áp lực máu có thể làm điểm yếu phồng ra và hình thành nên một túi gọi là phình mạch não.
Phình mạch não là loại phổ biến nhất và còn được gọi là phình mạch dạng túi. Theo thời gian, túi phình to lên và chèn ép mô não hoặc thần kinh gần đó. Máu cũng có thể bị rỉ ra từ túi phình. Nếu thành của nó quá mỏng, túi phình có thể nổ hoặc vỡ ra, máu trong túi phình sẽ tràn vào khoảng giữa với áp lực cao. Khối máu tràn ra sẽ đè ép mô não và có thể gây tổn thương các tế bào não. Các chất từ máu thoát ra, có thể kích thích tế bào não khác. Điều này khiến não có thể sưng lên và gây tổn thương não nghiêm trọng.
Túi phình mạch não nếu vỡ sẽ gây biến chứng nguy hiểm đe dọa đến tính mạng.
2. Một số biểu hiện khi bị phình mạch não
Khi túi phình mạch não chưa vỡ, người bệnh hầu như không có biểu hiện gì hoặc có biểu hiện khi túi phình to lên, nhưng các dấu hiệu thường rất mơ hồ, khó chẩn đoán rõ ràng như:
– Đau đầu và đau ở gần hoặc dưới một mặt
– Nhìn đôi hoặc nhìn mờ
– Sụp mí
– Tê hoặc yếu một bên mặt
Thường khi khám và chẩn đoán thông thường không phát hiện ra bệnh, chỉ khi chụp MRI mạch máu não mới phát hiện ra túi phình mạch máu não.
Còn triệu chứng phổ biến nhất của túi phình mạch não khi đã vỡ bao gồm:
– Đau đầu đột ngột và dữ dội thường được ví là những cơn đau đầu “sét đánh”.
– Gặp vấn đề về thị giác như: nhìn mờ, nhìn đôi.
– Buồn nôn và nôn
– Cứng hoặc đau cổ
– Lơ mơ, rối loạn ý thức
Vì vậy, ngay khi có triệu chứng nêu trên bạn người bệnh cần đến gặp bác sĩ chuyên khoa Nội thần kinh và Cấp cứu hồi sức ngay để được chăm sóc.
Khi túi phình mạch não chưa vỡ, người bệnh hầu như không có biểu hiện gì hoặc có biểu hiện khi túi phình to lên, các dấu hiệu thường rất mơ hồ, khó chẩn đoán, trong đó đau đầu âm ỉ kéo dài ở người trẻ tuổi là một triệu chứng gợi ý.
3. Chẩn đoán và điều trị phình mạch não như thế nào
3.1 Chẩn đoán phình mạch não
Trước đây, rất khó phát hiện phình mạch máu não hay các tổn thương ở mạch máu não, do thời đó trang thiết bị máy móc còn hạn chế, các bác sĩ thường chỉ chẩn đoán bệnh tổn thương mạch máu não dựa trên các triệu chứng lâm sàng và kinh nghiệm, cùng một số công cụ hỗ trợ như X quang, siêu âm.
Sau này khi có sự ra đời của máy chụp cắt lớp vi tính MSCT các bác sĩ có thể khảo sát mạch máu não bằng cách chụp cắt lớp vi tính có tiêm thuốc cản quang. Sau này, y học ngày càng tiến bộ, sự ra đời của máy chụp cộng hưởng từ MRI là một thành công vượt trội vì giúp có thể giúp khảo sát mạch máu não rõ nét, chính xác, an toàn cho người bệnh kể cả người già, trẻ em, người bị bệnh, phụ nữ đang mang thai mà không bắt buộc phải tiêm thuốc như chụp cắt lớp vi tính CT.
Hiện nay, nhiều cơ sở y tế uy tín đã trang bị máy chụp cộng hưởng từ MRI có tác dụng chẩn đoán, tầm soát nhiều bệnh lý từ đơn giản đến phức tạp trong đó có chụp cộng hưởng từ mạch máu não (MRA).
Ưu điểm khi chụp MRA:
– Đánh giá chi tiết các tổn thương ở mạch máu não.
– Cho hình ảnh có độ tương phản cao, sắc nét và rõ ràng.
– Chi tiết, giải phẫu tốt và có khả năng tái tạo 3D.
– An toàn, có thể áp dụng cho nhiều lứa tuổi.
Hạn chế của chụp cộng hưởng từ mạch máu não là cần có thời gian chuẩn bị và hướng dẫn, do đó thường ưu tiên chụp MRA để tầm soát, kiểm tra sức khỏe hệ thần kinh (não bộ) khi người bệnh chưa có dấu hiệu cấp cứu. Trong trường hợp bệnh nhân phải cấp cứu, các bác sĩ thường ưu tiên sử dụng chụp cắt lớp vi tính để chẩn đoán tổn thương mạch máu, vì chụp cắt lớp mạch máu dễ thực hiện trong trường hợp khẩn cấp hơn MRA.
Hình ảnh cộng hưởng từ mạch máu não (MRA) cho thấy bất thường (dị dạng) mạch máu não như tắc nghẽn mạch máu não, túi phình mạch não, vỡ mạch máu não. (hình ảnh minh họa)
3.2 Điều trị phình mạch não
Túi phình mạch não rất nguy hiểm, đây là mối đe dọa thường trực đến sức khỏe và tính mạng của người bệnh. Hiện nay y học phát triển, nhiều phương pháp điều trị phình mạch máu như phẫu thuật, kỹ thuật can thiệp nội mạch bằng phương pháp đặt stent (giá đỡ) chuyển dòng chảy. Điều quan trọng và cần thiết là người bệnh nên đi thăm khám, tầm soát mạch máu não càng sớm càng tốt để phát hiện những bất thường ở mạch máu não (nếu có) trước khi chúng “vỡ” gây nguy hiểm đến tính mạng.
Hiện nay, bệnh lý túi phình động mạch não chiếm tỷ trọng khá lớn trong các bệnh lý mạch máu não nói chung. Nếu không can thiệp, nguy cơ vỡ túi phình trong vòng 5 năm là khoảng 17,8%. Nếu túi phình vỡ sẽ là một “thảm họa” vì tỉ lệ tử vong rất cao, chiếm khoảng từ 56 – 86%. Nếu may mắn thì bệnh nhân còn sống và tỷ lệ tàn tật khoảng 20%.
Vì vậy, chúng tôi khuyên bạn nên tầm soát, chăm sóc hệ thần kinh (đặc biệt là não bộ) ngay từ sớm để có biện pháp phòng ngừa, can thiệp, điều trị hiệu quả,chặn đứng các biến chứng nguy hiểm.
