U tuyến giáp lành tính là một trong những bệnh lý nội tiết khá phổ biến hiện nay, đặc biệt ở nữ giới trong độ tuổi trung niên. Dù phần lớn các khối u tuyến giáp không gây nguy hiểm đến tính mạng và không tiến triển thành ung thư, nhưng nếu không được điều trị đúng cách, khối u vẫn có thể ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh. Trong bối cảnh đó, phẫu thuật u tuyến giáp lành tính bằng đốt sóng cao tần (RFA – Radiofrequency Ablation) đã trở thành một phương pháp điều trị tiên tiến, hiệu quả và ít xâm lấn. Bài viết sau đây sẽ cung cấp thông tin toàn diện về phương pháp công nghệ cao này, từ nguyên lý hoạt động, hiệu quả điều trị đến những lưu ý quan trọng dành cho người bệnh.
Menu xem nhanh:
1. U tuyến giáp lành tính và nhu cầu điều trị hiện đại
1.1 Tổng quan về tình trạng u tuyến giáp lành tính
U tuyến giáp là tình trạng xuất hiện một hoặc nhiều khối mô bất thường trong tuyến giáp. Trong đó, hơn 90% các trường hợp được xác định là u lành tính, không có khả năng di căn và không gây nguy hiểm trực tiếp đến tính mạng. Tuy nhiên, u tuyến giáp lành tính vẫn có thể gây ra hàng loạt triệu chứng khó chịu như cảm giác vướng cổ, khó nuốt, khó thở, thay đổi giọng nói hoặc ảnh hưởng đến thẩm mỹ vùng cổ khi khối u phát triển lớn.
Trước đây, khi phát hiện khối u tuyến giáp, người bệnh thường được chỉ định theo dõi định kỳ hoặc tiến hành phẫu thuật cắt bỏ một phần hoặc toàn bộ tuyến giáp. Tuy nhiên, các phương pháp mổ truyền thống mang theo nhiều nguy cơ như sẹo cổ, biến chứng dây thanh âm, suy giáp phải điều trị suốt đời bằng hormone thay thế. Chính vì vậy, nhu cầu điều trị u tuyến giáp lành tính bằng phương pháp ít xâm lấn, an toàn và bảo tồn chức năng tuyến giáp đang trở thành xu hướng.
1.2 Vai trò của kỹ thuật RFA trong phẫu thuật điều trị u tuyến giáp lành tính
Trong thập kỷ qua, đốt sóng cao tần RFA đã dần khẳng định vai trò nổi bật trong điều trị phẫu thuật u tuyến giáp lành tính. Đây là kỹ thuật sử dụng sóng cao tần (radiofrequency) truyền qua kim điện cực vào khối u dưới hướng dẫn của siêu âm. Nhiệt lượng sinh ra làm hoại tử mô u mà không gây tổn thương đáng kể đến mô lành xung quanh.
Không giống như phẫu thuật mở cần gây mê toàn thân, RFA chỉ cần gây tê tại chỗ, thời gian thực hiện nhanh (khoảng 30–60 phút), bệnh nhân có thể ra về ngay trong ngày mà không cần nằm viện. Quan trọng hơn, phương pháp này giúp bảo tồn toàn bộ mô tuyến giáp lành, tránh được nguy cơ suy giáp – một trong những biến chứng phổ biến sau mổ truyền thống.
Công nghệ RFA tại TCI giúp loại bỏ nhanh chóng u tuyến giáp ở bệnh nhân đắp lá chữa u vào vùng cổ có biến chứng
2. Phẫu thuật u lành tuyến giáp bằng RFA: Nguyên lý và hiệu quả điều trị
2.1 Cơ chế hoạt động của phẫu thuật u tuyến giáp lành tính bằng đốt sóng cao tần
Phẫu thuật u tuyến giáp lành tính bằng RFA hoạt động dựa trên nguyên lý sử dụng dòng điện xoay chiều có tần số cao (khoảng 450 – 500 kHz) để tạo ra nhiệt năng tại đầu kim điện cực. Khi nhiệt độ tại vị trí này tăng lên từ 60–100°C, tế bào trong khối u sẽ bị hoại tử do mất nước và biến tính protein. Sau thủ thuật, cơ thể sẽ tự hấp thụ và loại bỏ các mô hoại tử qua hệ thống miễn dịch và bạch cầu, từ đó làm khối u teo nhỏ dần theo thời gian.
Bác sĩ sẽ sử dụng siêu âm để định vị chính xác khối u, kiểm soát đường đi của kim điện cực và quá trình đốt. Nhờ đó, đảm bảo đốt đúng vị trí, không gây tổn thương đến dây thần kinh thanh quản hoặc các cấu trúc quan trọng khác ở vùng cổ. Quá trình can thiệp được thực hiện trong điều kiện vô trùng nghiêm ngặt, mang lại tính an toàn cao.
RFA hoạt động bằng cách dùng nhiệt từ ma sát ion trong mô, tạo ra bởi dòng điện xoay chiều tần số cao để phá hủy khối u.
2.2 Hiệu quả điều trị trên thực tế
Nhiều nghiên cứu lâm sàng đã chứng minh hiệu quả vượt trội của RFA trong điều trị phẫu thuật u lành tính tuyến giáp. Tỷ lệ giảm thể tích khối u trung bình sau 6 tháng đạt từ 50–80%, sau 12 tháng có thể lên đến 90% với một số trường hợp khối u gần như biến mất hoàn toàn.
Điểm đặc biệt là bệnh nhân không cần dùng hormone tuyến giáp thay thế sau điều trị, do chức năng tuyến giáp được bảo tồn nguyên vẹn. Hầu hết người bệnh chỉ cảm thấy hơi căng tức vùng cổ trong vài giờ đầu, sau đó có thể trở lại sinh hoạt bình thường vào ngày hôm sau.
Tỷ lệ tái phát sau đốt RFA rất thấp nếu kỹ thuật được thực hiện đúng chỉ định. Một số trường hợp khối u có thể cần đốt lại lần hai nếu khối u quá lớn hoặc có nhiều nhân. Tuy nhiên, lần đốt bổ sung này vẫn rất an toàn và hiệu quả tương đương.
3. Ưu điểm vượt trội và những lưu ý khi lựa chọn RFA
3.1 Thẩm mỹ cao
Phẫu thuật u tuyến giáp lành tính bằng RFA đang dần thay thế phẫu thuật mở nhờ vào hàng loạt ưu điểm nổi bật. Trước hết, phương pháp này không để lại sẹo vùng cổ, một điều đặc biệt quan trọng với nữ giới – những người thường quan tâm đến yếu tố thẩm mỹ. Không chỉ vậy, RFA còn giúp giảm thiểu tối đa nguy cơ tổn thương dây thần kinh thanh quản, tuyến cận giáp – những biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra khi mổ mở.
3.2 Phục hồi nhanh, rút ngắn thời gian nằm viện
Thời gian phục hồi nhanh là một ưu điểm khác không thể bỏ qua. Người bệnh không cần nằm viện lâu, không mất nhiều thời gian nghỉ dưỡng và có thể sớm quay trở lại công việc, học tập. Điều này giúp tiết kiệm chi phí gián tiếp và nâng cao chất lượng cuộc sống sau điều trị.
Sau đốt sóng cao tần RFA u lành tuyến giáp, bệnh nhân không cần nằm viện, có thể xuất viện sau khoảng 30 phút theo dõi
3.3 Ít đau, không mất sức
Ngoài ra, với những bệnh nhân có bệnh nền hoặc không đủ sức khỏe để gây mê toàn thân, đốt sóng cao tần là lựa chọn tối ưu nhờ việc chỉ gây tê tại chỗ, can thiệp nhẹ nhàng, ít đau và không làm ảnh hưởng đến huyết áp hay tim mạch.
Trong thời đại y học hiện đại, phẫu thuật u tuyến giáp lành tính bằng đốt sóng cao tần RFA đã mở ra một kỷ nguyên mới cho điều trị các bệnh lý tuyến giáp không ác tính. Với ưu thế vượt trội về tính an toàn, hiệu quả cao, thời gian phục hồi nhanh và không để lại sẹo, phương pháp này ngày càng được tin dùng tại nhiều trung tâm y tế lớn trên thế giới, trong đó có Việt Nam và tại Bệnh viện ĐKQT Thu Cúc TCI.
Tuy nhiên, để đạt được kết quả điều trị tối ưu, người bệnh cần lựa chọn cơ sở y tế uy tín, bác sĩ có chuyên môn cao và tuân thủ đầy đủ các bước chẩn đoán trước khi thực hiện can thiệp. Trong mọi trường hợp, việc thăm khám sớm, chủ động theo dõi sức khỏe tuyến giáp và có hướng điều trị phù hợp luôn là chìa khóa để bảo vệ sức khỏe lâu dài, tránh những biến chứng đáng tiếc về sau.
