Ợ chua nóng là hiện tượng khá phổ biến, đặc biệt ở những người gặp phải các vấn đề về dạ dày hoặc thực quản. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ về nguyên nhân, biểu hiện, cũng như cách thức chẩn đoán và điều trị hiệu quả vấn đề này. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về ợ chua nóng, từ nguyên nhân, dấu hiệu cho đến phương pháp chẩn đoán và điều trị.
Menu xem nhanh:
1. Ợ chua nóng là gì?
Ợ chua nóng là cảm giác khó chịu do sự trào ngược của axit từ dạ dày lên thực quản. Hiện tượng này thường xảy ra sau khi ăn, gây ra cảm giác bỏng rát ở vùng ngực hoặc cổ họng. Mặc dù thường xuyên xuất hiện trong các tình huống bình thường, nhưng nếu ợ chua và ợ nóng xảy ra liên tục, đó có thể là dấu hiệu của một số bệnh lý về tiêu hóa.
Nếu ợ chua nóng xảy ra liên tục, đó có thể là dấu hiệu của một số bệnh lý về tiêu hóa
2. Dấu hiệu và biểu hiện của ợ chua nóng
2.1. Ợ chua gây rát nóng ở ngực và cổ họng
Dấu hiệu dễ nhận biết nhất khi bị ợ chua, ợ nóng là cảm giác nóng rát hoặc bỏng rát ở vùng ngực hoặc cổ họng. Cảm giác này xuất hiện khi axit dạ dày trào ngược lên thực quản, khiến lớp niêm mạc thực quản bị kích ứng. Nếu tình trạng này xảy ra thường xuyên, có thể dẫn đến viêm loét thực quản.
2.2. Nuốt khó, nuốt vướng ở cổ do thực quản bị kích thích
Ợ nóng hay ợ chua còn có thể gây cảm giác khó nuốt hoặc vướng víu trong cổ họng. Điều này là do thực quản bị kích thích bởi axit dạ dày. Người bệnh có thể cảm thấy như có một khối u trong cổ họng, làm việc ăn uống trở nên khó khăn.
2.3. Ho khan, thở dốc
Axit trào từ dạ dày lên có thể kích thích các dây thần kinh trong vùng ngực và cổ họng, dẫn đến ho khan hoặc thậm chí khó thở. Ho thường xuất hiện vào ban đêm hoặc khi người bệnh nằm.
2.4. Đau ngực kèm theo sau ợ chua
Đau ngực do ợ là một trong những biểu hiện phổ biến. Cảm giác đau có thể gây nhầm lẫn với các vấn đề tim mạch, nhưng thông thường, đau do ợ chua nóng sẽ không kéo dài và không có các triệu chứng khác liên quan đến bệnh tim.
Đau ngực là một trong những biểu hiện phổ biến
3. Nguyên nhân gây ợ chua và ợ nóng
Ợ chua nóng có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau, từ thói quen ăn uống đến các bệnh lý về dạ dày.
3.1. Bệnh lý trào ngược dạ dày thực quản gây ra biểu hiện ợ chua
Nguyên nhân chính dẫn đến ợ chua nóng là trào ngược dạ dày thực quản (GERD). Khi cơ vòng thực quản dưới (LES) không đóng chặt, axit dạ dày có thể dễ dàng trào ngược lên thực quản. Cũng bởi nguyên nhân này mà bệnh nhân thường có cảm giác nóng rát và khó chịu. GERD có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng nếu không được điều trị kịp thời.
Ngoài trào ngược dạ dày, có nhiều bệnh lý khác có thể gây ra tình trạng ợ chua như viêm loét dạ dày, các rối loạn trong vận động thực quản gây ra ảnh hưởng đến sự đóng mở của cơ vòng thực quản dưới LES,…
3.2. Thói quen ăn uống không lành mạnh gây ợ nóng kèm theo
Ăn các loại thực phẩm cay, chua, chiên rán, hoặc uống nhiều cà phê, rượu có thể làm gia tăng sự sản xuất axit dạ dày và làm trầm trọng thêm tình trạng ợ chua nóng. Thức ăn nặng, dầu mỡ, hoặc các đồ uống có cồn làm suy yếu cơ vòng thực quản dưới, tạo điều kiện cho axit trào ngược.
3.3. Thừa cân, béo phì
Khi cơ thể thừa cân, áp lực lên dạ dày tăng cao, khiến axit dễ dàng trào ngược lên thực quản. Béo phì là một trong những yếu tố nguy cơ hàng đầu gây ra bệnh GERD và ợ chua nóng.
3.4. Mang thai
Phụ nữ mang thai cũng dễ gặp phải tình trạng ợ chua nóng, đặc biệt trong những tháng cuối thai kỳ. Sự thay đổi hormone và sự gia tăng áp lực từ tử cung lên dạ dày khiến axit dạ dày dễ trào ngược lên thực quản.
3.5. Hút thuốc lá
Hút thuốc lá không chỉ ảnh hưởng xấu đến sức khỏe tim mạch mà còn làm giảm khả năng hoạt động của cơ vòng thực quản dưới, tạo điều kiện thuận lợi cho axit dạ dày trào ngược lên thực quản.
4. Phương pháp chẩn đoán ợ nóng, chua
4.1. Nội soi thực quản dạ dày
Nội soi thực quản dạ dày là phương pháp chẩn đoán chính để phát hiện các tổn thương do trào ngược dạ dày thực quản. Phương pháp này giúp quan sát trực tiếp niêm mạc thực quản và dạ dày, từ đó phát hiện các dấu hiệu viêm loét, sẹo, hoặc các tổn thương do axit dạ dày gây ra.
4.2. Đo áp lực và nhu động thực quản chẩn đoán các vấn đề về thực quản gây ợ
HRM (High-Resolution Manometry) là phương pháp đo áp lực thực quản, giúp đánh giá chức năng của cơ vòng thực quản dưới (LES) và nhu động thực quản. Phương pháp này giúp phát hiện sự suy yếu của cơ vòng thực quản dưới, một nguyên nhân chính gây trào ngược dạ dày thực quản.
4.3. Đo pH thực quản 24 giờ – tiêu chuẩn vàng chẩn đoán trào ngược dạ dày
Đo pH thực quản 24 giờ là phương pháp giúp theo dõi sự thay đổi của độ axit trong thực quản trong suốt 24 giờ. Đây là phương pháp quan trọng để đánh giá mức độ và thời gian axit trào ngược, từ đó giúp xác định chính xác tình trạng trào ngược dạ dày.
Thu Cúc TCI hiện nay cung cấp đầy đủ các phương pháp trên trong thăm khám và chẩn đoán tình trạng bị ợ chua, ợ nóng và các biểu hiện tương tự. Đặc biệt, với sự tiên phong trong ứng dụng HRM và pH thực quản 24h trong chẩn đoán, TCI là địa chỉ được nhiều bệnh nhân tin cậy trao niềm tin và được điều trị hiệu quả.
Bệnh nhân đo pH thực quản 24h tại TCI
5. Phương pháp điều trị ợ chua nóng
Điều trị ợ chua nóng phụ thuộc vào nguyên nhân gây bệnh và mức độ nghiêm trọng của tình trạng. Trong hầu hết các trường hợp, điều trị có thể được chia thành ba phương pháp chính: thay đổi lối sống, điều trị bằng thuốc và phẫu thuật.
Đầu tiên, người bệnh cần thay đổi thói quen ăn uống và sinh hoạt, tránh các thực phẩm gây kích ứng như thức ăn cay, dầu mỡ, đồ uống có cồn và caffeine. Ngoài ra, duy trì một chế độ ăn uống lành mạnh, giảm cân nếu cần thiết và tránh nằm ngay sau khi ăn là các biện pháp hữu ích giúp giảm triệu chứng.
Nếu các biện pháp trên không đủ hiệu quả, bác sĩ có thể chỉ định sử dụng thuốc để kiểm soát tình trạng ợ chua. Thuốc giúp giảm sản xuất axit dạ dày, bảo vệ niêm mạc thực quản và giảm viêm nhiễm.
Trong trường hợp nặng hoặc khi các phương pháp điều trị không đem lại kết quả, phẫu thuật có thể là lựa chọn cuối cùng. Phẫu thuật giúp cải thiện chức năng của cơ vòng thực quản dưới, ngăn ngừa trào ngược axit và giảm triệu chứng ợ chua và ợ nóng.
Ợ chua nóng là triệu chứng cần được người bệnh để tâm và nghiêm túc điều trị. Bệnh nhân có thể lựa chọn Thu Cúc TCI để thăm khám và điều trị triệu chứng này cũng như các bệnh lý tiêu hóa. Việc áp dụng các kỹ thuật mới trong chẩn đoán sẽ giúp bác sĩ đưa ra phác đồ điều trị chính xác và hiệu quả, mang lại sự thoải mái và sức khỏe cho bệnh nhân.
