Nuốt vướng thực quản là tình trạng không chỉ gây khó chịu mà còn có thể báo hiệu những vấn đề sức khỏe nghiêm trọng. Người bệnh cảm thấy thức ăn hoặc nước uống bị mắc kẹt trong cổ họng hoặc thực quản, gây cản trở quá trình nuốt một cách tự nhiên. Vậy nuốt vướng thực quản là biểu hiện của bệnh gì, nguyên nhân từ đâu và làm sao để chẩn đoán chính xác?
Menu xem nhanh:
1. Biểu hiện của nuốt vướng thực quản
Nuốt vướng thực quản có thể xuất hiện dưới nhiều hình thức khác nhau, từ cảm giác khó chịu nhẹ cho đến các triệu chứng nặng nề.
– Cảm giác mắc kẹt khi nuốt: Bạn có thể cảm thấy thức ăn hoặc nước uống không di chuyển trơn tru qua thực quản, mà bị mắc kẹt ở một điểm nào đó, thường là ở cổ họng hoặc ngực.
– Đau khi nuốt: Nhiều người mô tả cảm giác đau rát, khó chịu khi nuốt thức ăn rắn, nước hoặc thậm chí là chất lỏng.
– Sặc và ho: Khi nuốt khó, thức ăn hoặc nước uống có thể bị trào ngược lên khí quản, gây sặc và ho.
– Cảm giác nặng ngực: Người bệnh có thể cảm nhận cảm giác nặng nề, khó chịu ở ngực khi thức ăn không thể trôi xuống dạ dày một cách dễ dàng.
– Trớ hoặc nôn: Khi thực phẩm không được nuốt trôi, cơ thể có thể phản ứng bằng cách trớ hoặc nôn ra.
– Sút cân: Nuốt khó kéo dài có thể khiến người bệnh sợ ăn, không dám ăn, dẫn đến giảm cân không kiểm soát.
– Những biểu hiện này không chỉ gây bất tiện trong cuộc sống hàng ngày mà còn là dấu hiệu cảnh báo về tình trạng sức khỏe cần được khám và chẩn đoán sớm.
Nuốt vướng thực quản là tình trạng không chỉ gây khó chịu mà còn có thể báo hiệu những vấn đề sức khỏe nghiêm trọng
2. Nguyên nhân gây ra nuốt vướng thực quản
Nuốt vướng thực quản có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm các vấn đề liên quan đến cơ học, bệnh lý tiêu hóa và thậm chí là tâm lý.
2.1. Các bệnh lý về thực quản là nguyên nhân gây nuốt vướng thực quản
– Trào ngược dạ dày thực quản (GERD): Đây là nguyên nhân hàng đầu gây ra nuốt vướng. Khi axit từ dạ dày trào ngược lên thực quản, nó có thể gây viêm, sưng tấy niêm mạc thực quản, dẫn đến cảm giác nuốt khó.
– Viêm thực quản: Viêm nhiễm do vi khuẩn, nấm hoặc virus có thể khiến thực quản sưng đỏ, gây khó khăn trong quá trình nuốt.
– Co thắt thực quản: Tình trạng co thắt bất thường của các cơ thực quản có thể làm cho thực phẩm không được đẩy xuống dạ dày một cách dễ dàng, gây ra nuốt vướng.
– Ung thư thực quản: Một trong những nguyên nhân nghiêm trọng nhất của nuốt vướng là ung thư thực quản. Khối u phát triển trong lòng thực quản sẽ chèn ép, cản trở đường di chuyển của thức ăn.
Trào ngược dạ dày thực quản (GERD) là nguyên nhân hàng đầu gây ra nuốt vướng
2.2. Bệnh lý liên quan đến rối loạn vận động thực quản
Rối loạn vận động thực quản là nhóm bệnh lý ảnh hưởng đến khả năng co bóp và di chuyển của thực quản, gây khó khăn trong việc đưa thức ăn từ miệng xuống dạ dày. Đây là một nhóm bệnh lý khá phức tạp với nhiều dạng khác nhau, trong đó có tình trạng phổ biến là co thắt tâm vị gây ra nuốt vướng.
2.3. Các nguyên nhân khác gây nuốt vướng thực quản
Trong một số trường hợp, nuốt vướng có thể do lo lắng hoặc stress. Ngoài ra, một số chấn thương hoặc dị vật cũng có thể gây nuốt vướng. Các tổn thương ở thực quản do nuốt phải dị vật, hay do chấn thương sau phẫu thuật vùng ngực, cổ cũng có thể gây ra tình trạng này.
3. Phương pháp chẩn đoán nuốt vướng
Chẩn đoán nuốt vướng thực quản là một bước quan trọng để xác định nguyên nhân cụ thể và tìm ra phương pháp điều trị phù hợp. Hiện nay, có nhiều phương pháp chẩn đoán hiệu quả được áp dụng, trong đó nổi bật có các kỹ thuật sau:
3.1. Nội soi thực quản – dạ dày
Nội soi thực quản là phương pháp phổ biến nhất để kiểm tra các vấn đề liên quan đến thực quản. Bác sĩ sẽ sử dụng một ống soi mềm có gắn camera để quan sát bên trong thực quản, giúp phát hiện các bất thường như viêm, loét, khối u hoặc dị vật. Phương pháp này không chỉ giúp chẩn đoán chính xác mà còn có thể can thiệp điều trị ngay trong quá trình nội soi nếu cần.
3.2. Đo pH thực quản 24 giờ
Phương pháp đo pH thực quản 24 giờ thường được sử dụng để xác định nguyên nhân nuốt vướng liên quan đến trào ngược dạ dày thực quản. Thiết bị đo sẽ được đặt trong thực quản để ghi lại mức độ axit trong suốt 24 giờ, từ đó xác định xem có hiện tượng trào ngược hay không.
3.3. Đo áp lực thực quản độ phân giải cao (HRM)
Đo áp lực thực quản là phương pháp hiện đại giúp đánh giá chức năng hoạt động của các cơ thực quản trong quá trình nuốt. Phương pháp này đo lường áp lực do các cơ co thắt tạo ra khi thức ăn được di chuyển qua thực quản. Kỹ thuật HRM giúp chẩn đoán các rối loạn cơ thực quản như co thắt thực quản, nhược cơ hoặc các bất thường khác liên quan đến chức năng của thực quản.
Đo áp lực thực quản là phương pháp hiện đại giúp đánh giá chức năng hoạt động của các cơ thực quản trong quá trình nuốt
Hiện nay, Thu Cúc TCI là một trong số ít bệnh viện tại Việt Nam có ứng dụng hai phương pháp đo pH thực quản 24h và đo áp lực thực quản độ phân giải cao HRM vào chẩn đoán và điều trị nuốt vướng cho bệnh nhân.
3.4. Chụp X-quang thực quản
Chụp X-quang thực quản kết hợp với việc sử dụng chất cản quang có thể giúp xác định các tổn thương cơ học, như khối u, dị vật hoặc các vùng hẹp trong thực quản. Bệnh nhân sẽ uống chất cản quang, sau đó thực quản sẽ được chụp hình để bác sĩ quan sát các chi tiết bất thường.
4. Cẩn trọng với nuốt vướng thực quản và các biến chứng
Nếu bạn gặp phải các triệu chứng nuốt vướng thực quản kéo dài, đặc biệt là đi kèm với các dấu hiệu như đau ngực, sụt cân không rõ nguyên nhân, hoặc có hiện tượng trớ thức ăn, bạn nên đến gặp bác sĩ chuyên khoa tiêu hóa để được thăm khám và chẩn đoán sớm.
Những triệu chứng này có thể là dấu hiệu của các bệnh lý nguy hiểm như ung thư thực quản, vì vậy việc phát hiện và điều trị kịp thời là rất quan trọng. Chẩn đoán đúng không chỉ giúp bạn tìm ra nguyên nhân gây ra nuốt vướng mà còn là bước đầu tiên để áp dụng phương pháp điều trị hiệu quả.
Nuốt vướng thực quản là một triệu chứng có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau, từ những vấn đề cơ bản như viêm thực quản đến những bệnh lý nghiêm trọng hơn như ung thư thực quản. Việc nhận biết các dấu hiệu ban đầu, kết hợp với thăm khám và chẩn đoán sớm, sẽ giúp bạn phòng ngừa và điều trị các biến chứng nguy hiểm.
