Tình trạng nuốt nghẹn đau cổ là một triệu chứng phổ biến mà nhiều người có thể gặp phải trong cuộc sống. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ về mức độ nguy hiểm và nguyên nhân gây ra hiện tượng này. Tình trạng này có thể là dấu hiệu của các vấn đề nghiêm trọng hơn liên quan đến hệ tiêu hóa, hô hấp hoặc thậm chí là dấu hiệu của các bệnh lý ung thư. Bài viết này sẽ cung cấp cái nhìn chi tiết về sự nguy hiểm của tình trạng nuốt nghẹn đau cổ và các phương pháp chẩn đoán.
Menu xem nhanh:
1. Tình trạng nuốt nghẹn đau cổ là gì?
Nuốt nghẹn đau cổ là cảm giác khó khăn khi nuốt, kèm theo đau ở vùng cổ hoặc ngực. Triệu chứng này có thể xảy ra ở nhiều mức độ, từ cảm giác như có thứ gì đó mắc kẹt trong cổ họng đến việc không thể nuốt được thức ăn hoặc nước uống.
Nuốt nghẹn và đau cổ có thể xảy ra đơn độc hoặc đồng thời, gây khó chịu cho người bệnh.
2.Nguyên nhân gây ra nuốt nghẹn đau cổ
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng nuốt nghẹn đau cổ, từ những vấn đề tạm thời cho đến các bệnh lý nghiêm trọng. Dưới đây là một số nguyên nhân phổ biến:
– Viêm họng và nhiễm trùng hô hấp trên: Các nhiễm trùng như viêm họng, viêm amidan, và viêm xoang có thể gây sưng tấy và đau cổ, làm cho việc nuốt trở nên khó khăn.
– Bệnh lý tiêu hóa: Các vấn đề về thực quản như trào ngược dạ dày – thực quản (GERD), viêm thực quản, hoặc hẹp thực quản có thể gây cảm giác nghẹn khi nuốt.
– Rối loạn chức năng nuốt: Các rối loạn thần kinh như bệnh Parkinson, đột quỵ, hoặc các bệnh lý liên quan đến cơ và dây thần kinh điều khiển quá trình nuốt cũng có thể gây khó khăn khi nuốt.
– Ung thư: Ung thư thực quản, họng, hoặc thanh quản có thể là nguyên nhân gây nuốt nghẹn và đau cổ. Đây là một trong những nguyên nhân nghiêm trọng nhất và cần được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
– Các nguyên nhân khác: Dị vật mắc kẹt trong cổ họng, dị ứng, hoặc các bệnh lý tuyến giáp cũng có thể dẫn đến tình trạng này.
3. Mức độ nguy hiểm của tình trạng nuốt nghẹn đau cổ
Tình trạng nuốt nghẹn đau cổ có thể biến đổi từ nhẹ đến nặng, tùy thuộc vào nguyên nhân gây ra. Trong một số trường hợp, tình trạng này có thể tự khỏi mà không cần điều trị, chẳng hạn như khi nguyên nhân là do viêm họng do nhiễm virus thông thường. Tuy nhiên, trong những trường hợp khác, nó có thể là dấu hiệu của các vấn đề nghiêm trọng hơn.
– Biến chứng do trào ngược dạ dày-thực quản: Nếu không được điều trị, GERD có thể dẫn đến viêm thực quản, hẹp thực quản và thậm chí là ung thư thực quản.
– Nguy cơ từ rối loạn thần kinh: Các bệnh lý thần kinh không chỉ ảnh hưởng đến khả năng nuốt mà còn có thể gây ra các biến chứng khác như suy dinh dưỡng hoặc viêm phổi do hít phải thức ăn.
– Nguy cơ ung thư: Các triệu chứng kéo dài hoặc nặng dần theo thời gian cần được kiểm tra kỹ lưỡng để loại trừ ung thư. Ung thư thực quản, họng hoặc thanh quản có tỷ lệ tử vong cao nếu không được phát hiện sớm và điều trị kịp thời.
– Tình trạng cấp cứu: Nếu cảm thấy khó thở hoặc có cảm giác nghẹn mạnh, có thể cần cấp cứu y tế ngay lập tức để tránh nguy hiểm đến tính mạng.
Nuốt nghẹn đau cổ có thể do nhiều nguyên nhân gây ra như co thắt thực quản, trào ngược dạ dày, ung thư…
4. Cách chẩn đoán nuốt nghẹn đau cổ
Việc chẩn đoán tình trạng nuốt nghẹn đau cổ cần sự can thiệp của các bác sĩ chuyên khoa, với các phương pháp chẩn đoán hiện đại.
Thông thường, các bác sĩ sẽ tiến hành hỏi bệnh sử và khám lâm sàng để xác định triệu chứng và các dấu hiệu bất thường. Sau đó, dựa vào tình trạng cụ thể của bệnh nhân để đưa ra các chỉ định cận lâm sàng phù hợp bao gồm.
4.1 Nội soi trong chẩn đoán nuốt nghẹn đau cổ
Phương pháp này sử dụng ống nội soi đưa sâu vào ống tiêu hóa để kiểm tra thực quản và dạ dày. Quá trình này sẽ giúp bác sĩ nhìn rõ được các tổn thương hoặc viêm nhiễm có thể gây ra tình trạng nuốt nghẹn.
4.2 Chụp X-quang hoặc CT
Phương pháp dùng tia X để ghi lại hình ảnh của vùng cổ và ngực, nhờ đó có thể giúp phát hiện các khối u, hẹp thực quản hoặc các bất thường khác ở các vùng này, bao gồm thực quản.
4.3 Kiểm tra chức năng thực quản chẩn đoán nuốt nghẹn đau cổ
Nhằm đánh giá chức năng thực quản, chẩn đoán các bệnh lý liên quan, thường gồm phương pháp đo áp lực thực quản và đo pH thực quản 24 giờ.
4.4 Sinh thiết
Nếu có nghi ngờ về ung thư, bác sĩ có thể tiến hành sinh thiết để lấy mẫu mô và kiểm tra dưới kính hiển vi.
5. Vai trò và chức năng của các phương pháp kiểm tra chức năng thực quản trong chẩn đoán khó nuốt đau cổ
Các bài kiểm tra chức năng nuốt có thể được thực hiện để đánh giá khả năng nuốt và xác định liệu có bất kỳ rối loạn nào trong quá trình này.
Phương pháp phổ biến nhất được sử dụng trong trường hợp này là đo HRM thực quản (còn gọi là đo áp lực thực quản độ phân giải cao). HRM là kỹ thuật chuyên sâu giúp đánh giá chức năng thực quản quan phản xạ nuốt, nhờ đó chẩn đoán, phân biệt tình trạng khó nuốt là do các rối loạn vận động thực quản hay co thắt thực quản hay trào ngược dạ dày thực quản (GERD) . Phương pháp này được thực hiện bằng cách theo dõi nhịp nuốt của người bệnh qua một thiết bị gắn cảm biến đưa vào thực quản qua đường mũi.
Trong trường hợp loại trừ các nguyên nhân gây khó nuốt khác hoặc phát hiện bất thường trong chức năng của cơ thắt thực quản dưới nghi ngờ do GERD thì các bác sĩ sẽ tiến hành đo pH thực quản 24 giờ để xác định nồng độ axit trong thực quản, tần suất và tính chất cơn trào ngược, từ đó chẩn đoán chính xác bệnh GERD và đưa ra phương án điều trị phù hợp.
Bệnh viện ĐKQT Thu Cúc là một trong số ít bệnh viện tại miền Bác triển khai cả 2 phương pháp này. Hệ thống máy đo được trang bị tại Thu Cúc TCI đều được nhập khẩu từ Mỹ và điều khiển bởi đội ngũ bác sĩ, kỹ thuật viên giàu kinh nghiệm, đảm bảo độ chính xác và an toàn.
Đo HRM thực quản là một trong những phương pháp quan trọng dùng để chẩn đoán nuốt nghẹn và đau cổ.
6. Điều trị và quản lý tình trạng nuốt nghẹn đau cổ
Tùy thuộc vào nguyên nhân gây ra tình trạng nuốt nghẹn và đau cổ, phương pháp điều trị sẽ khác nhau.
– Điều trị viêm nhiễm: Đối với các trường hợp viêm họng, viêm amidan hoặc nhiễm trùng khác, kháng sinh hoặc thuốc chống viêm có thể được sử dụng để giảm triệu chứng.
– Quản lý trào ngược dạ dày – thực quản: Sử dụng thuốc giảm tiết axit hoặc các biện pháp thay đổi lối sống như ăn uống đúng cách và tránh các chất kích thích có thể giúp giảm triệu chứng.
– Điều trị các rối loạn thần kinh: Các bài tập phục hồi chức năng nuốt và sự hỗ trợ từ chuyên gia ngôn ngữ trị liệu có thể cải thiện tình trạng.
– Phẫu thuật: Trong những trường hợp nghiêm trọng như hẹp thực quản hoặc ung thư, phẫu thuật có thể là cần thiết để điều trị dứt điểm.
– Điều trị ung thư: Bao gồm phẫu thuật, xạ trị và hóa trị tùy thuộc vào giai đoạn và vị trí của ung thư.
Tình trạng nuốt nghẹn đau cổ không nên bị xem nhẹ, đặc biệt khi nó kéo dài hoặc có các dấu hiệu nghiêm trọng. Việc chẩn đoán và điều trị kịp thời không chỉ giúp giảm triệu chứng mà còn ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra. Nếu gặp phải tình trạng này, người bệnh nên tìm kiếm sự tư vấn từ các chuyên gia y tế để được chẩn đoán và điều trị đúng cách.
