Đau họng do trào ngược dạ dày: Cần nhận biết để điều trị đúng

Đau họng do trào ngược dạ dày là hiện tượng nhiều người gặp phải nhưng thường nhầm lẫn với viêm họng thông thường. Trên thực tế, trào ngược dạ dày gây đau họng là dấu hiệu cho thấy acid dịch vị đang trào ngược lên trên và làm tổn thương niêm mạc họng. Nếu không được điều trị sớm, bệnh có thể tiến triển thành viêm loét, viêm thanh quản, thậm chí là ung thư thực quản.

1. Trào ngược dạ dày có bị đau họng không?

Câu trả lời là có. Trào ngược dạ dày có bị đau họng không là thắc mắc phổ biến của nhiều người khi gặp tình trạng rát họng, khàn tiếng mà điều trị viêm họng mãi không khỏi.

Khi hoạt động của cơ vòng thực quản dưới bị rối loạn, acid và dịch tiêu hóa trong dạ dày có thể trào ngược lên thực quản, thậm chí lên tận vùng hầu họng. Lượng acid này mang tính ăn mòn cao, gây kích ứng và viêm loét niêm mạc họng, từ đó dẫn đến đau họng do trào ngược dạ dày.

Khác với viêm họng thông thường do virus hoặc vi khuẩn, đau họng trào ngược dạ dày thường xuất hiện dai dẳng, kèm theo các triệu chứng ở dạ dày – tiêu hóa như ợ chua, đầy bụng, khó tiêu, nóng rát thượng vị. Cảm giác rát họng, khàn tiếng, ho khan kéo dài khiến người bệnh mệt mỏi, ảnh hưởng đến giấc ngủ, ăn uống và giao tiếp.

2. Nguyên nhân trào ngược dạ dày gây đau họng

Có nhiều yếu tố khiến trào ngược dạ dày làm đau họng, trong đó bao gồm:

2.1. Rối loạn cơ thắt thực quản dưới

Bình thường, cơ thắt thực quản dưới có nhiệm vụ đóng lại sau khi thức ăn xuống dạ dày để ngăn acid trào ngược. Khi cơ này bị yếu hoặc giãn bất thường, acid sẽ dễ dàng trào lên vùng họng, gây kích ứng và tổn thương.

2.2. Tăng tiết acid dịch vị

Căng thẳng, ăn uống thất thường, lạm dụng rượu bia, cà phê hoặc thuốc chống viêm có thể khiến dạ dày tiết quá nhiều acid. Lượng acid dư này dễ trào ngược lên thực quản và họng.

2.3. Chế độ ăn uống, sinh hoạt không khoa học

Ăn no, nằm ngay sau khi ăn, ăn khuya, thức đêm thường xuyên hoặc thừa cân, béo phì đều là yếu tố làm tăng áp lực ổ bụng, góp phần làm nặng thêm tình trạng trào ngược dạ dày gây đau họng.

2.4. Vi khuẩn HP (Helicobacter pylori)

Sự xuất hiện của vi khuẩn HP trong dạ dày làm tăng nguy cơ viêm loét, rối loạn tiêu hóa và kéo theo tình trạng trào ngược – nguyên nhân gián tiếp gây đau họng trào ngược dạ dày.

3.Triệu chứng đau họng do trào ngược dạ dày

Đau họng do trào ngược dạ dày có thể xuất hiện âm thầm và kéo dài, khiến người bệnh dễ nhầm với viêm họng mạn tính. Dưới đây là những dấu hiệu giúp bạn nhận biết:

3.1. Cảm giác rát họng, khàn tiếng buổi sáng

Người bệnh thường cảm thấy rát họng, vướng họng, khô rát hoặc mất tiếng nhẹ sau khi ngủ dậy. Đây là lúc acid trào ngược lên cao nhất do tư thế nằm ngang khi ngủ.

3.2. Ho khan, ho dai dẳng

Ho không có đờm, đặc biệt là về đêm hoặc sáng sớm, là triệu chứng điển hình của đau họng trào ngược dạ dày.

3.3. Ợ hơi, ợ chua, nóng rát ngực

Do acid trào ngược, người bệnh cảm thấy nóng rát từ ngực lên cổ họng, kèm theo vị chua hoặc đắng trong miệng.

3.4. Khó nuốt, cảm giác nghẹn ở cổ

Acid dạ dày gây phù nề niêm mạc họng, dẫn đến cảm giác nuốt vướng, nghẹn, đặc biệt khi ăn uống hoặc nói nhiều.

3.5. Hôi miệng, vị chua trong cổ họng

Dịch trào ngược chứa acid và thức ăn lên họng gây mùi hôi khó chịu và vị chua kéo dài trong khoang miệng.

Nếu bạn có nhiều hơn 2–3 biểu hiện kể trên, rất có thể nguyên nhân không phải do cảm cúm hay viêm họng thông thường, mà là đau họng do trào ngược dạ dày.

4. Trào ngược dạ dày làm đau họng có nguy hiểm không?

Nhiều người nghĩ đau họng trào ngược dạ dày chỉ là triệu chứng nhẹ. Tuy nhiên, nếu không được kiểm soát sớm, tình trạng này có thể dẫn đến nhiều biến chứng:

Viêm thanh quản, viêm xoang, viêm tai giữa: Acid trào ngược gây viêm lan tỏa vùng hầu họng, ảnh hưởng đến giọng nói và thính giác.

Hẹp thực quản: Niêm mạc thực quản bị tổn thương liên tục dẫn đến sẹo, gây khó nuốt và đau khi ăn.

Barrett thực quản: Đây là tình trạng biến đổi tế bào thực quản, làm tăng nguy cơ ung thư thực quản – biến chứng nặng nề nhất của trào ngược dạ dày kéo dài.

Vì vậy, trào ngược dạ dày gây đau họng không chỉ là vấn đề vùng họng mà còn phản ánh bệnh lý dạ dày tiềm ẩn.

5.Cách điều trị đau họng do trào ngược dạ dày

Điều trị đau họng trào ngược dạ dày cần kết hợp giữa kiểm soát trào ngược, bảo vệ niêm mạc họng và thay đổi lối sống.

5.1. Dùng thuốc theo chỉ định và hướng dẫn của bác sĩ

Sau thăm khám lâm sàng và cận lâm sàng, với kết quả chẩn đoán bị trào ngược dạ dày, người bệnh có thể được kê đơn thuốc điều trị Nội khoa với các loại:  Thuốc ức chế tiết acid (giúp giảm lượng acid trong dạ dày), thuốc trung hòa acid (antacid): Làm dịu nhanh cảm giác nóng rát, ợ chua. Bên cạnh đó còn có thuốc tạo màng bảo vệ niêm mạc: Giúp giảm tổn thương họng và thực quản. Kháng sinh diệt vi khuẩn HP cũng cần thiết trong trường hợp xét nghiệm HP dương tính. Điều cần nhớ là phải sử dụng theo phác đồ, tránh kháng thuốc.

Người bệnh tuyệt đối không tự ý mua thuốc điều trị tại nhà, bởi điều này có thể khiến bệnh trở nặng hoặc tái phát nhanh.

5.2. Thay đổi chế độ ăn uống để hỗ trợ điều trị

Ăn chậm, nhai kỹ, chia nhỏ bữa ăn (5–6 bữa/ngày).

Hạn chế thực phẩm cay, chua, chiên rán, nước có gas, rượu bia, cà phê.

Tăng cường rau xanh, chuối chín, bột yến mạch, sữa ít béo, khoai lang.

Không nằm ngay sau khi ăn, nên nằm nghiêng bên trái khi ngủ để giảm trào ngược.

5.3. Sinh hoạt và lối sống khoa học

Giữ cân nặng hợp lý, tránh béo bụng.

Tránh thức khuya, giảm căng thẳng, stress – yếu tố kích thích acid dạ dày tăng tiết.

Hạn chế nói to, la hét để tránh tổn thương thêm niêm mạc họng.

5.4. Các cách hỗ trợ điều trị tại nhà

Súc họng bằng nước muối loãng mỗi ngày giúp giảm viêm, sát khuẩn.

Uống mật ong pha nước ấm hoặc nước gừng loãng giúp làm dịu cổ họng.

Duy trì độ ẩm không khí trong phòng để giảm khô rát.

6. Phòng ngừa đau họng trào ngược dạ dày tái phát

Sau khi điều trị ổn định, người bệnh cần chú ý phòng ngừa để tránh tái phát:

Ăn uống đúng giờ, không bỏ bữa sáng.

Tránh ăn đêm hoặc ăn sát giờ ngủ.

Hạn chế thực phẩm kích thích dạ dày tiết acid.

Người bệnh cần duy trì kiểm tra định kỳ nếu có tiền sử trào ngược dạ dày làm đau họng. Đặc biệt, cần đến cơ sở y tế có chuyên khoa Tiêu hóa uy tín nếu bạn gặp các dấu hiệu như đau họng kéo dài hơn 2 tuần không khỏi dù đã dùng thuốc viêm họng. Đồng thời, người bệnh gặp tình trạng khó nuốt, ho kéo dài, khàn tiếng nặng. Cùng với đó là thường xuyên ợ chua, ợ nóng, đau thượng vị.

Bác sĩ sẽ chỉ định nội soi dạ dày, kiểm tra vi khuẩn HP, hoặc nội soi tai mũi họng để xác định chính xác nguyên nhân và mức độ trào ngược, từ đó có phác đồ điều trị phù hợp.

Những thông tin trên cho thấy, tình trạng đau họng do trào ngược dạ dày không chỉ là vấn đề của vùng họng mà còn là dấu hiệu cảnh báo hệ tiêu hóa đang gặp rắc rối. Việc phát hiện sớm, điều trị đúng cách và duy trì chế độ sinh hoạt khoa học sẽ giúp kiểm soát hiệu quả tình trạng trào ngược dạ dày gây đau họng, bảo vệ sức khỏe và chất lượng cuộc sống.

Nếu bạn thường xuyên đau rát họng, khàn tiếng hoặc ợ chua sau khi ăn, đừng chủ quan — hãy chủ động thăm khám tại chuyên khoa Tiêu hóa để được tư vấn và điều trị sớm.