Tán sỏi qua nội soi đang được áp dụng rộng rãi trong điều trị sỏi niệu quản nhờ những ưu điểm vượt trội như xâm lấn tối thiểu, ít đau, sạch sỏi nhanh, an toàn, ít biến chứng. Hãy cùng tìm hiểu chi tiết các phương pháp tán sỏi niệu quản qua nội soi sau đây.
Menu xem nhanh:
1. Sỏi niệu quản và phương hướng điều trị
1.1 Sơ lược về bệnh sỏi niệu quản
Sỏi niệu quản là một dạng chất rắn nằm tại bất kỳ vị trí nào trên đường ống niệu quản. Sỏi có thể nằm ở một hoặc cả hai ống niệu quản. Nguyên nhân chủ yếu là do sỏi thận rơi xuống niệu quản mà không di chuyển được ra bên ngoài gây cản trở lưu thông của nước tiểu. Nhẹ thì người bệnh có những cơn đau hoặc quá trình đi tiểu gặp khó khăn, trường hợp nặng hơn bệnh nhân có thể phải đối mặt với ứ đọng, ứ nước gây giãn đài bể thận, giãn niệu quản, ứ mủ, viêm đường tiết niệu, suy thận…
Sỏi niệu quản được phân chia thành 3 vị trí dựa theo cấu tạo của niệu quản từ vị trí gần thận nhất đến vị trí sát bàng quang nhất gồm: Sỏi niệu quản 1/3 trên, sỏi niệu quản 1/3 giữa, và sỏi niệu quản 1/3 dưới. Việc phân chia sỏi theo vị trí cũng sẽ giúp lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp.
Sỏi niệu quản có thể được xử lý thông qua tán sỏi nội soi niệu quản ngược dòng bằng laser
1.2 Phương hướng điều trị bệnh sỏi niệu quản
Thông thường việc lựa chọn phương pháp điều trị bác sĩ sẽ dựa vào tình trạng sỏi, kích thước, vị trí, mức độ biến chứng, sức khỏe của người bệnh… Từ đó sẽ đưa ra phương hướng điều trị phù hợp nhất từ nhẹ nhàng đến phức tạp.
– Điều trị nội khoa: Được sử dụng khi sỏi kích thước nhỏ có khả năng di chuyển được ra bên ngoài, chủ yếu là sỏi <5mm, đường tiết niệu dưới sỏi thông thoáng.
– Điều trị ít xâm lấn – tán sỏi: Áp dụng khi sỏi không đáp ứng điều trị nội khoa, sỏi không thể tự di chuyển ra ngoài, sỏi chưa đạt kích thước quá lớn, chức năng thận vẫn còn hoạt động… Hiện nay tán sỏi công nghệ cao là phương pháp điều trị phổ biến được nhiều bệnh viện áp dụng để giúp người bệnh loại bỏ sỏi an toàn, nhẹ nhàng, hiệu quả. Các phương thức tán sỏi tân tiến cho sỏi niệu quản gồm có: Tán sỏi ngoài cơ thể, tán sỏi nội soi ngược dòng, tán sỏi qua da đường hầm nhỏ bằng laser.
– Phẫu thuật mổ mở lấy sỏi: Là lựa chọn cuối cùng cho bệnh nhân khi sỏi kích thước lớn, gây ra những biến chứng nghiêm trọng như tắc nghẽn toàn bộ lưu thông, suy giảm chức năng thận nặng nề… hoặc bệnh nhân có các chống chỉ định đối với tán sỏi công nghệ cao.
2. Các phương pháp tán sỏi niệu quản thông qua nội soi
2.1 Tán sỏi thông qua nội soi là gì?
Nội soi là kỹ thuật y học tân tiến được áp dụng phổ biến trong thăm khám, chẩn đoán bệnh hiện nay. Đây là phương pháp sử dụng ống nội soi có đèn và camera cung cấp đầy đủ hình ảnh màu sắc chiếu lên màn hình, để bác sĩ có thể nhìn thấy những hình ảnh bên trong vị trí thăm khám, và ghi lại – lưu trữ toàn bộ quá trình nội soi. Tán sỏi niệu quản qua nội soi là quá trình loại bỏ sỏi thông qua nội soi từ lỗ tự nhiên của cơ thể (lỗ sáo) hoặc thông qua vết cắt nhỏ trên da (phẫu thuật nội soi). Kỹ thuật này giúp bác sĩ quan sát bên trong các cơ quan của cơ thể, lấy sỏi dễ dàng thông qua một màn hình mà không cần rạch mổ vết thương lớn.
2.1 Tán sỏi niệu quản qua nội soi – Tán sỏi nội soi ngược dòng
Tán sỏi nội soi ngược dòng là một phương pháp được thực hiện thông qua quá trình nội soi niệu quản ngược dòng. Đây là cách thức loại bỏ sỏi hoàn toàn không có vết mổ mở, thực hiện qua đường tự nhiên của cơ thể. Bác sĩ sử dụng máy nội soi chuyên dụng đi ngược từ niệu đạo vào bàng quang tới niệu quản và tìm sỏi. Dựa trên hình ảnh của máy nội soi thu được sẽ đưa dây dẫn laser vào để bắn phá sỏi thành những mảnh vụn. Vụn sỏi cuối cùng được gắp ra ngoài, bệnh nhân được đặt sonde JJ và bác sĩ kết thúc quá trình tán sỏi.
Tán sỏi niệu quản qua nội soi ngược dòng bằng laser có hiệu quả cao đối với đa dạng các trường hợp sỏi niệu quản các vị trí, đặc biệt là sỏi niệu quản 1/3 giữa và 1/3 dưới. Ngoài ra bệnh nhân cần đảm bảo không có dị dạng gấp khúc hoặc hẹp niệu quản đoạn dưới sỏi, không có chống chỉ định gây mê hồi sức, không có tình trạng rối loạn đông máu, nhiễm khuẩn đường tiết niệu là chống chỉ định tương đối.
Nội soi tán sỏi niệu quản ngược dòng giúp xác định và loại bỏ sỏi hoàn toàn không có tác động dao kéo
2.2 Tán sỏi niệu quản qua nội soi – Tán sỏi qua da đường hầm nhỏ
Khác với nội soi ngược dòng, tán sỏi qua da sử dụng nguyên lý hoạt động tạo một đường hầm nhỏ qua da vào thận. Chỉ với vết rạch trên da 5mm dưới hướng dẫn của X-Quang hoặc siêu âm bác sĩ sẽ chọc dò xuyên vào thận tạo một đường hầm nhỏ. Thông qua con đường này quá trình nội soi loại bỏ sỏi được thực hiện. Một máy nội soi chuyên dụng được đưa qua đường hầm vào thận và tiếp cận vị trí của sỏi niệu quản, tiếp theo đến dây dẫn năng lượng laser. Dựa trên hình ảnh của máy nội soi bác sĩ sẽ chỉnh mức năng lượng laser phù hợp nhất để bắn phá sỏi. Sỏi khi đã vỡ thành những mảnh vụn sẽ được gắp bỏ ra ngoài và bệnh nhân được đặt ống thông sonde JJ.
Chỉ định tán sỏi qua da đường hầm nhỏ cho sỏi niệu quản là sỏi niệu quản 1/3 trên kích thước > 1.5 cm, bệnh nhân không có rối loạn đông máu, cao huyết áp hoặc bất thường mạch máu ở thận… Tán sỏi qua da được xem là phương pháp điều trị sỏi tân tiến xử lý được sỏi thận, sỏi niệu quản 1/3 trên kích thước lớn, thay thế phương pháp mổ mở.
Tán sỏi qua da là một phương pháp điều trị sỏi tân tiến hiện đại, loại bỏ được sỏi kích thước lớn
3. Ưu điểm của các phương pháp tán sỏi niệu quản nội soi
Nhìn chung với cách thức loại bỏ sỏi niệu quản thông qua nội soi, người bệnh nhận về nhiều lợi ích hơn rất nhiều so với phương pháp mổ mở truyền thống với vết rạch dài hàng chục centimet.
– Rút ngắn thời gian nằm viện: Sau tán sỏi niệu quản qua nội soi ngược dòng người bệnh có thể xuất viện ngay sau 24h nếu sức khỏe ổn định và khoảng 3 ngày đối với tán sỏi qua da đường hầm nhỏ.
– Rút ngắn thời gian hồi phục sức khỏe, hậu phẫu đơn giản dễ dàng. Người bệnh rút sonde JJ là có thể hoàn toàn trở về cuộc sống sinh hoạt và làm việc bình thường. Sonde JJ có thể rút sau khoảng 1-2 tuần tùy vào sức khỏe của người bệnh. Đặc biệt đối với tán sỏi nội soi ngược dòng sau khi xuất viện trở về nhà bệnh nhân hoàn toàn có thể đi lại, làm việc nhẹ nhàng.
– Người bệnh ít đau, ít chảy máu, giảm tỷ lệ nhiễm trùng, biến chứng.
– Hoàn toàn không có sẹo nếu thực hiện tán sỏi nội soi ngược dòng.
– Mức độ ảnh hưởng đến chức năng thận gần như không có, trái lại với phẫu thuật truyền thống người bệnh có thể mất tới > 30% chức năng thận.
Như vậy tán sỏi niệu quản qua nội soi là phương pháp điều trị sỏi niệu quản ít xâm lấn, mang đến hiệu quả vượt trội cho người bệnh. Khi đã phát hiện mắc sỏi niệu quản nên nhanh chóng tiếp nhận điều trị để tránh những hệ lụy khó lường cho sức khỏe như mất một bên thận, ghép thận hoặc phải chạy thận suốt đời. Ngoài ra hai phương pháp tán sỏi kể trên hiện tại đang khá phổ biến tuy nhiên người bệnh cần lựa chọn địa chỉ trang bị đầy đủ thiết bị hiện đại, đội ngũ ekip thực hiện tán sỏi chuyên môn cao.
