Tiêm phòng bệnh lao chính là giải pháp hiệu quả giúp cơ thể chống lại những tác động xấu từ vi rút gây bệnh lao. Tuy nhiên không phải bất cứ ai cũng có thể được chỉ định tiêm phòng, cùng theo dõi bài viết này để biết rõ những đổi tượng không nên tiêm vắc xin phòng bệnh lao nhé!
Menu xem nhanh:
1. Vai trò quan trọng của tiêm vắc xin phòng bệnh lao
Với tình hình bệnh lao dễ lây lan và Việt Nam là một trong những quốc gia có tỷ lệ mắc bệnh lao cao nhất thế giới, từ năm 1981, Bộ Y tế đã triển khai chương trình tiêm chủng mở rộng quốc gia cho trẻ sơ sinh, nhằm đảm bảo sức khỏe cho tương lai của trẻ em.
Việc tiêm vắc xin phòng lao cho trẻ sơ sinh trong 24 giờ đầu sau khi sinh được coi là cần thiết, đặc biệt vì trẻ nhỏ chưa tiếp xúc với trực khuẩn lao. Tiêm vắc xin sớm không chỉ hỗ trợ hệ miễn dịch phát triển mạnh mẽ và nhận diện trực khuẩn lao nhanh chóng, mà còn giúp cô lập chúng khi tấn công cơ thể trẻ. Loại vắc xin phòng bệnh lao ở Việt Nam hiện nay là sản phẩm của Viện Vắc xin và Sinh phẩm Y tế Việt Nam, được chế tạo từ vi khuẩn sống Calmette – Guérin đã giảm độc lực, không có khả năng gây bệnh, mà chỉ kích thích cơ thể hình thành bảo vệ trước bệnh lao. Đặc biệt, vắc xin này hiệu quả trong việc ngăn ngừa các dạng hình thái lao nguy hiểm như lao viêm màng não
Triển khai chương trình tiêm chủng vắc xin phòng lao đóng vai trò quan trọng trong giảm thiểu mức độ mắc bệnh lao ở trẻ em, đồng thời góp phần xây dựng một cộng đồng vững mạnh với sức khỏe tốt. Điều này không chỉ giảm áp lực cho hệ thống y tế mà còn nâng cao chất lượng cuộc sống của toàn bộ cộng đồng.
2. Những đối tượng nên và không nên tiêm vắc xin phòng lao
2.1 Những ai nên tiêm phòng bệnh lao
– Theo Quyết định 2470/QĐ-BYT ban hành ngày 14/6/2019, việc tiêm vắc-xin BCG phòng lao là bắt buộc đối với tất cả trẻ sơ sinh, kể cả trẻ đẻ non, nhằm đảm bảo mọi trẻ em được bảo vệ khỏi nguy cơ nhiễm bệnh lao. Quy định này cũng cho phép trẻ đẻ non tiêm phòng vắc-xin BCG từ tuần thai 34 trở lên, tăng cường sự an toàn và hiệu quả của chương trình tiêm phòng.
– Trẻ sau giai đoạn sơ sinh đến dưới 12 tháng, tiêm vắc-xin BCG chỉ nên thực hiện khi chưa có dấu hiệu nhiễm trực khuẩn lao. Trẻ cần được làm xét nghiệm Mantoux hoặc kháng thể kháng lao được thực hiện trước khi tiêm chủng nhằm xác định tình trạng nhiễm bệnh và kháng thể kháng lao tự nhiên, đồng thời ngăn chặn việc tiêm cho những trẻ đã có sẵn kháng thể kháng lao từ trước.
– Trẻ em trên 1 tuổi có nguy cơ mắc bệnh lao nhưng không được tiêm phòng từ lúc nhỏ: Vắc-xin BCG là biện pháp phòng ngừa hiệu quả, đặc biệt quan trọng đối với trẻ em ở độ tuổi này.
– Trẻ dưới 16 tuổi tiếp xúc với người bị lao phổi hoặc nhiễm trùng phổi: Việc tiêm vắc-xin giúp bảo vệ trẻ khỏi nguy cơ nhiễm trùng từ người có bệnh lao.
– Người từ 16 đến 35 tuổi có nguy cơ tiếp xúc với bệnh lao: Bao gồm nhân viên phòng thí nghiệm tiếp xúc với mẫu máu, nước tiểu và mô, nhân viên thú y, công nhân làm việc với động vật dễ mắc bệnh lao, nhân viên trại giam, nhân viên nhà trọ cho người vô gia cư, nhân viên làm việc trong các cơ sở cho người tị nạn và người xin tị nạn, và nhân viên y tế có nguy cơ phơi nhiễm với bệnh lao.
2.2 Những ai không nên tiêm phòng bệnh lao
Dưới đây là các trường hợp không khuyến cáo sử dụng vắc xin phòng lao:
– Những người đã được tiêm chủng vắc-xin BCG trước đó.
– Những người có tiền sử từng mắc bệnh lao.
– Những người có kết quả xét nghiệm da tuberculin dương tính (Mantoux) hoặc kháng thể kháng lao dương tính.
– Những người từng có phản ứng dị ứng nghiêm trọng với bất kỳ thành phần nào trong vắc-xin BCG.
– Trẻ em dưới 2 tuổi nghi ngờ hoặc đã xác nhận mắc bệnh lao hoặc có mức độ hoạt động của vi khuẩn lao trong cơ thể.
– Những người bị nhiễm trùng da tại vị trí tiêm vắc-xin.
– Những người có hệ miễn dịch yếu, bệnh nhân mắc HIV/AIDS, trẻ sơ sinh có triệu chứng nghi ngờ nhiễm HIV nặng, trẻ đang trong quá trình điều trị bằng phương pháp hóa trị hoặc dùng các loại thuốc ức chế hệ miễn dịch, thuốc chứa steroid hoặc những người sử dụng kháng thể miễn dịch như IVIG, Pentaglobin trong vòng 3 tháng.
– Những người mắc ung thư bạch cầu, ung thư tủy xương hoặc các bệnh về hạch bạch huyết như bệnh bạch cầu hoặc ung thư hạch.
– Những người không có vấn đề nghiêm trọng về sức khỏe (nên tiêm vắc-xin sau khi hồi phục hoàn toàn).
– Phụ nữ mang thai ở các khu vực có tỷ lệ mắc bệnh lao cao hoặc nguy cơ mắc bệnh lao đa kháng thuốc cao.
3. Cần xét nghiệm trước khi tiêm phòng bệnh lao hay không?
Trước khi tiêm phòng bệnh lao, việc xét nghiệm có thể được cân nhắc tùy thuộc vào tình trạng sức khỏe và yếu tố nguy cơ của người tiêm. Tuy nhiên, thông thường, việc xét nghiệm trước khi tiêm vắc xin phòng bệnh lao không phải là quy trình bắt buộc. Vắc xin BCG thường được tiêm vào cơ thể để bảo vệ khỏi bệnh lao và giúp kích thích hệ miễn dịch.
Có một số trường hợp cụ thể nơi việc xét nghiệm trước tiêm phòng bệnh lao có thể được xem xét, chẳng hạn như khi người tiêm có các vấn đề sức khỏe nền hoặc tiếp xúc gần với người mắc bệnh lao.
Quá trình xét nghiệm tiêm dưới da để xác định bệnh lao sẽ được thực hiện cho các đối tượng sau:
– Trẻ từ 6 tuổi trở lên, riêng đối với trẻ nhỏ dưới 6 tuổi, đặc biệt là những trẻ có tiền sử cư trú lâu dài ở các quốc gia có mức độ mắc bệnh lao cao, việc xác định nguy cơ qua xét nghiệm cũng cần thiết.
– Những người đã tiếp xúc gần với bệnh nhân lao được xem xét để đánh giá khả năng lây nhiễm và xác định liệu họ có nên tiêm vắc-xin BCG hay không.
– Những người có tiền sử gia đình mắc bệnh lao trong 5 năm gần đây sẽ được kiểm tra cẩn thận để đánh giá nguy cơ nhiễm bệnh và quyết định phù hợp về việc tiêm vắc-xin BCG.
Hy vọng bài viết trên đây đã giúp bạn nắm được thông tin về các đối tượng không nên tiêm phòng bệnh lao, nếu như còn bất cứ thắc mắc nào liên quan vui lòng liên hệ phòng Tiêm chủng TCI để được hỗ trợ nhanh chóng.