Cường cận giáp là một tình trạng rối loạn nội tiết ít được biết đến nhưng có ảnh hưởng đáng kể đến sức khỏe. Đây là bệnh lý liên quan đến tuyến cận giáp – một cơ quan nhỏ nhưng đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì lượng canxi cân bằng trong cơ thể. Khi bị cường cận giáp, người bệnh có thể gặp phải nhiều vấn đề như hạ canxi máu, co thắt cơ, mệt mỏi và nhiều biến chứng khác. Việc hiểu rõ nguyên nhân, triệu chứng cũng như các phương pháp điều trị sẽ giúp người bệnh có hướng xử trí kịp thời và hiệu quả.
Menu xem nhanh:
1. Cường cận giáp là bệnh gì?
Cường cận giáp (hay cường tuyến cận giáp) là tình trạng tuyến cận giáp hoạt động kém, dẫn đến suy giảm sản xuất hormone tuyến cận giáp (PTH). Hormone này có nhiệm vụ duy trì nồng độ canxi trong máu ở mức ổn định. Khi thiếu PTH, lượng canxi trong máu giảm xuống, gây ra nhiều triệu chứng ảnh hưởng đến hệ thần kinh, cơ bắp và xương khớp.
1.1. Phân loại cường cận giáp
Cường tuyến cận giáp có thể chia thành hai loại chính là:
– Nguyên phát: Xảy ra do tuyến cận giáp bị tổn thương bẩm sinh hoặc do phẫu thuật cắt bỏ tuyến giáp.
– Thứ phát: Xuất hiện do các bệnh lý khác gây suy giảm sản xuất PTH, chẳng hạn như suy thận mạn tính hoặc thiếu hụt vitamin D kéo dài.
Tình trạng tuyến cận giáp hoạt động kém dẫn đến suy giảm sản xuất hormone tuyến cận giáp (PTH).
1.2. Vai trò chủ yếu của tuyến cận giáp trong cơ thể
Tuyến cận giáp có kích thước nhỏ nhưng lại đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì cân bằng nội môi, đặc biệt là canxi và photpho. Khi hoạt động bình thường, tuyến cận giáp giúp điều hòa lượng canxi cần thiết cho xương, răng, hệ thần kinh và cơ bắp.
2. Nguyên nhân gây cường tuyến cận giáp là gì?
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng cường cận giáp, bao gồm:
2.1. Phẫu thuật điều trị bệnh tuyến giáp hoặc tuyến cận giáp
Một trong những nguyên nhân phổ biến nhất của cường cận giáp là biến chứng sau phẫu thuật tuyến giáp hoặc tuyến cận giáp. Khi một phần hoặc toàn bộ tuyến cận giáp bị cắt bỏ, cơ thể sẽ không thể sản xuất đủ hormone PTH, dẫn đến rối loạn chuyển hóa canxi.
2.2. Rối loạn tự miễn
Hệ miễn dịch có thể tấn công và phá hủy tuyến cận giáp, khiến cơ quan này bị suy giảm chức năng. Đây là một trong những nguyên nhân chính của cường tuyến cận giáp nguyên phát.
2.3. Thiếu hụt magie
Magie đóng vai trò quan trọng trong quá trình sản xuất PTH. Khi tình trạng thiếu hụt magie xảy ra do chế độ ăn uống không đủ dinh dưỡng hoặc do bệnh lý tiêu hóa, tuyến cận giáp có thể bị suy giảm chức năng.
2.4. Các yếu tố di truyền
Một số người có thể mắc cường cận giáp do đột biến gen ảnh hưởng đến sự phát triển hoặc hoạt động của tuyến này.
Rối loạn ở tuyến cận giáp có thể gây mệt mỏi kéo dài, trầm cảm
3. Triệu chứng của cường cận giáp
Cường cận giáp có thể biểu hiện qua nhiều triệu chứng khác nhau, tùy thuộc vào mức độ suy giảm PTH và lượng canxi trong máu.
3.1. Các triệu chứng đặc trưng về thần kinh và cơ bắp
– Co thắt cơ, chuột rút
– Tê bì hoặc có cảm giác kiến bò ở tay chân
– Run rẩy hoặc co giật ở các cơ nhỏ, đặc biệt là vùng mặt và tay
3.2. Triệu chứng xương khớp bị ảnh hưởng
– Loãng xương do thiếu canxi
– Đau nhức xương, dễ gãy xương dù chỉ bị tác động nhẹ
3.3. Biểu hiện toàn thân và tâm lý
– Mệt mỏi và mất tập trung kéo dài không rõ nguyên nhân
– Tâm trạng thất thường, có thể xuất hiện trầm cảm
– Rối loạn nhịp tim do ảnh hưởng của canxi đến hệ tim mạch
4. Cách chẩn đoán và điều trị cường cận giáp
Chẩn đoán bệnh tuyến cận giáp chủ yếu dựa vào xét nghiệm máu để kiểm tra nồng độ canxi, photpho và PTH. Ngoài ra, bác sĩ có thể yêu cầu đo mật độ xương hoặc siêu âm tuyến cận giáp để đánh giá mức độ tổn thương. Dựa vào đó, các bác sĩ sẽ đưa ra phác đồ điều trị bệnh tuyến cận giáp phù hợp gồm một hoặc nhiều phương pháp dưới đây:
4.1. Điều trị bằng thuốc
– Bổ sung canxi và vitamin D: Đây là phương pháp chính để bù đắp lượng canxi thiếu hụt.
– Thuốc bổ sung PTH tổng hợp: Được sử dụng trong các trường hợp giảm hormone tuyến cận giáp nặng hoặc không đáp ứng với việc bổ sung canxi và vitamin D.
Khi sử dụng các loại thuốc này, người bệnh cận tham khảo ý kiến bác sĩ và dùng thuốc đúng thời gian, liều lượng được kê để đảm bảo hiệu quả điều trị.
4.2. Điều chỉnh chế độ ăn uống
Chế độ ăn hợp lý có vai trò quan trọng trong việc bổ sung lượng canxi thiếu hụt một cách tự nhiên, đồng thời hạn chế bệnh tiến triển nặng hơn.
– Bổ sung thực phẩm giàu canxi, tiêu biểu như sữa, phô mai, rau lá xanh
– Hạn chế thực phẩm có thể gây mất canxi như đồ uống có cồn, caffeine
4.3. Điều trị nguyên nhân gốc rễ
Nếu cường cận giáp do rối loạn tự miễn hoặc bệnh lý khác, việc kiểm soát bệnh nền là cần thiết để cải thiện tình trạng suy giảm PTH.
Khám và điều trị cường tuyến cận giáp tại chuyên khoa Nội tiết – Thu Cúc TCI.
5. Phòng ngừa cường cận giáp
Mặc dù không thể ngăn ngừa hoàn toàn, nhưng có thể giảm nguy cơ mắc cường cận giáp bằng các cách sau:
– Theo dõi và điều trị kịp thời các bệnh lý tuyến giáp để tránh làm ảnh hưởng đến tuyến cận giáp
– Bổ sung đủ canxi và vitamin D trong chế độ ăn hàng ngày, có thể tham khảo ý kiến bác sĩ để một cách khoa học và hợp lý
– Hạn chế nguy cơ mất canxi do lối sống không lành mạnh
Thu Cúc TCI là một trong những địa chỉ uy tín trong lĩnh vực điều trị bệnh tuyến giáp, bao gồm cả cường cận giáp. Với đội ngũ bác sĩ Nội tiết giàu kinh nghiệm, hệ thống trang thiết bị hiện đại như hệ thống xét nghiệm tự động bằng robot, máy siêu âm thế hệ mới, máy đo loãng xương tân tiến… và phác đồ điều trị cá nhân hóa, Thu Cúc TCI giúp người bệnh kiểm soát hiệu quả tình trạng rối loạn nội tiết này. Đặc biệt, bệnh nhân được thăm khám kỹ lưỡng, thực hiện đầy đủ các xét nghiệm cần thiết để có hướng điều trị tối ưu, đảm bảo cải thiện sức khỏe nhanh chóng và an toàn.
Nếu bạn có dấu hiệu nghi ngờ cường cận giáp, hãy đến Thu Cúc TCI hoặc liên hệ 1900 55 88 92 để được tư vấn và điều trị kịp thời.
