Tăng huyết áp được ví là “kẻ giết người thầm lặng” bởi các triệu chứng của bệnh diễn tiến âm thầm, khó nhận biết nhưng gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm như mù mắt, suy thận, suy tim, nhồi máu cơ tim, tai biến mạch máu não… và có nguy cơ tử vong cao. Vậy triệu chứng thường gặp của cao huyết áp là gì? Nên tầm soát huyết áp như thế nào để phòng tránh biến chứng?
Menu xem nhanh:
1. Huyết áp bao nhiêu là cao?
Tăng huyết áp (cao huyết áp) là trình trạng áp lực của máu lên thành động mạch tăng liên tục khi tim bơm máu. Theo Tổ chức Y tế thế giới và Hội THA Thế giới, một người được chẩn đoán là cao huyết áp khi huyết áp tâm thu trên 140mmHg và huyết áp tâm trương trên 90mmHg.
Bệnh thường xảy ra ở người cao tuổi nhưng càng ngày càng có dấu hiệu trẻ hóa. Việt Nam có khoảng 12 triệu người mắc bệnh cao huyết áp, cứ 5 người thì có 1 người bị cao huyết áp.
Nếu tình trạng này kéo dài mà không được phát hiện sớm, điều trị ổn định kịp thời thì có thể gây tổn thương tim, đột quỵ và dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm khác.
Để thu được kết quả chính xác nhất, cần lưu ý một số điều sau:
– Không dùng các chất kích thích (rượu, bia, cà phê, thuốc lá) trước khi đo
– Trước khi đo, bệnh nhân nên đi vệ sinh
– Nghỉ ngơi ít nhất 5 phút trước khi đo
– Nên đo huyết áp ít nhất 2 lần ở tư thế ngồi và/hoặc nằm
Cao huyết áp là một bệnh lý rất nguy hiểm, gây nhiều hệ lụy cho sức khỏe
2. Triệu chứng tăng huyết áp điển hình
Thực tế, huyết áp có thể tăng lên mà không có bất kỳ triệu chứng nào. Một số trường hợp, các dấu hiệu có thể xuất hiện một cách mờ nhạt. Chỉ khi bệnh tăng huyết áp nặng hơn, các triệu chứng mới trở nên rõ ràng.
Một số triệu chứng cảnh báo bệnh cao huyết áp:
– Đau đầu dữ dội
– Giảm thị lực
– Khó thở
– Đánh trống ngực, đau tức ngực
– Nhịp tim không đều
– Đi tiểu ra máu
– Cơ thể mệt mỏi
3. Nguyên nhân gây bệnh cao huyết áp
Phần lớn, tăng huyết áp ở người trưởng thành thường không xác định được căn nguyên. Khoảng 90% là nguyên phát, chỉ 10% các trường hợp mắc bệnh có nguyên nhân xác định.
Các nguyên nhân thường gặp gây cao huyết áp:
– Tuổi tác: Tuổi tác càng lớn, bạn càng dễ bị cao huyết áp.
– Tiền sử gia đình: Những người có ông bà, bố mẹ mắc bệnh cao huyết áp có nguy cơ mắc bệnh này rất cao.
– Giới tính: Nam giới từ 45 tuổi trở nên có nguy cơ mắc bệnh này cao hơn phụ nữ. Nữ giới thường gặp phải tình trạng này sau tuổi mãn kinh.
– Người mắc các bệnh mạn tính: các bệnh lý như đái tháo đường, tim mạch, rối loạn lipid máu…là những nguyên nhân hàng đầu gây sự bất ổn về huyết áp.
– Thừa cân, béo phì: Cân càng nặng, nguy cơ bị tăng huyết áp càng cao.
– Ăn mặn: Muối làm tăng hấp thụ nước vào máu, khiến huyết áp tăng cao.
– Chế độ ăn giàu chất béo: đặc biệt là các chất béo bão hòa là một trong những nguyên nhân gây cao huyết áp.
– Thường xuyên uống nhiều bia, rượu, sử dụng các chất kích thích có hại khác.
– Lối sống lười vận động, không tập thể dục thường xuyên.
– Hội chứng Cushing do u tế bào lớp bó vỏ thượng thận tăng tiết cortisol.
– Hội chứng cường Aldosteron tiên phát – Conn: tình trạng hạ kali máu, gây ra bởi tình trạng tiết aldosterone không phù hợp.
– Căng thẳng tâm lý cũng có thể khiến huyết áp của người bệnh tăng cao.
– Sử dụng các loại thuốc: một số loại thuốc tránh thai, thuốc cảm, kháng viêm Non-steroid, corticoid có thể làm tăng huyết áp.
– Nhiễm độc thai nghén.
Có nhiều nguyên nhân khiến huyết áp tăng cao.
4. Những biến chứng nguy hiểm khi bị cao huyết áp
Những biến chứng nghiêm trọng có thể xảy ra nếu huyết áp không được kiểm soát tốt:
– Suy tim: Áp lực của máu lên thành mạch lớn khiến tim phải làm việc nhiều hơn để bơm máu đi nuôi cơ thể. Hoạt động quá sức trong thời gian dài khiến tim bị to ra và yếu đi.
– Suy thận: Tăng huyết áp khiến các mạch máu trong thận bị hẹp lại gây suy thận.
– Nhồi máu cơ tim: Áp lực máu quá cao gây tổn thương nội mạc thành mạch, khiến xơ vữa động mạch dễ hình thành. Thành mạch dần trở nên xơ cứng, dẫn đến đau tim, nhồi máu cơ tim.
– Phình động mạch: Lượng máu quá lớn đi qua động mạch có thể gây phình, vỡ động mạch, đe dọa đến tính mạng.
– Đột quỵ não: Xuất huyết não, nhồi máu não do huyết áp cao dễ gây ra đột tử hoặc tàn phế
– Rối loạn chuyển hóa: Tăng nồng độ insulin, tăng vòng eo, giảm HDL-cholesterol là những rối loạn có thể xảy ra ở người bị huyết áp cao
– Xuất huyết võng mạc: Hiện tượng vỡ các mạch máu trong mắt gây giảm thị lực, thậm chí mù lòa.
Những biến chứng này gây ảnh hưởng nặng nề cho người bệnh, thậm chí có thể gây tàn phế hoặc tử vong.
Bệnh huyết áp nếu không được điều trị kịp thời có thể gây những biến chứng nguy hiểm.
5. Cách phòng ngừa và điều trị giúp ổn định huyết áp
Bệnh có thể được kiểm soát nếu được phát hiện ở giai đoạn đầu. Những thay đổi trong chế độ dinh dưỡng, thói quen sinh hoạt và lối sống là vô cùng quan trọng giúp điều trị và phòng ngừa bệnh hiệu quả.
5.1. Cách phòng ngăn ngừa bệnh tăng huyết áp
– Theo dõi huyết áp thường xuyên bằng các loại dụng cụ đo tại nhà
– Tránh xa các chất cồn, thuốc lá
– Ăn nhiều loại rau củ quả có tác dụng cải thiện huyết áp
– Giảm căng thẳng, stress
– Tập thể dục đều đặn giúp giảm cân và khiến tâm hồn thư thái, giúp huyết áp ổn định.
Tăng huyết áp là bệnh mạn tính không thể khỏi nhưng có thể kiểm soát hiệu quả với sự đồng hành của các bác sĩ tim mạch.
5.2. Phương pháp điều trị tăng huyết áp
Việc phát hiện sớm bệnh huyết áp cao có ý nghĩa rất quan trọng. Mục tiêu điều trị đối với tất cả bệnh nhân là đưa huyết áp xuống mức bình thường (dưới 140/90mmHG).
Các loại thuốc thường dùng để điều trị huyết áp cao bao gồm:
– Nhóm chẹn kênh canxi như nifedipin, felodipin, amlodipine, …
– Nhóm ức chế men chuyển: captopril, Vasartan, Losartan, lisinopril, …
– Nhóm chẹn beta: bisoprolol, metoprolol,…
– Thuốc lợi tiểu.
Tuy nhiên theo kết quả điều tra dịch tễ tại Việt Nam năm 2016, tỉ lệ người mắc chứng bệnh này được chẩn đoán và điều trị sớm là rất thấp. 40% các trường hợp mắc bệnh bị bỏ qua. Khi có dấu hiệu của bệnh, bạn cần đi khám ngay tại các cơ sở y tế uy tín để được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Ngay cả khi chưa có biểu hiện của bệnh, bạn cũng nên đi khám định kỳ để không bỏ qua những yếu tố nguy cơ của bệnh.
Như vậy, tăng huyết áp là một bệnh lý nguy hiểm. Để điều trị có hiệu quả bệnh cao huyết áp, bạn cần tìm đến những địa chỉ tầm soát và điều trị bệnh tim mạch đáng tin cậy. Tại đây sẽ có đội ngũ bác sĩ giỏi, được đào tạo chuyên sâu, giàu kinh nghiệm giúp chẩn đoán và điều trị kịp thời nhiều bệnh lý tim mạch và đưa ra phác đồ điều trị tối ưu cho bạn.
