Trào ngược dạ dày thực quản (GERD) là một trong những bệnh lý tiêu hóa phổ biến, gây ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng cuộc sống của người bệnh. Các dấu hiệu bệnh trào ngược dạ dày thực quản có thể xuất hiện âm thầm, đôi khi khiến người bệnh khó nhận ra dẫn đến không điều trị kịp thời. Tuy nhiên, nếu biết cách nhận diện các triệu chứng, bạn có thể phòng ngừa và điều trị hiệu quả căn bệnh này. Bài viết này sẽ giúp bạn nhận biết các dấu hiệu trào ngược dạ dày thực quản, từ đó tìm hiểu về các phương pháp điều trị và biện pháp phòng ngừa.
Menu xem nhanh:
1. Dấu hiệu bệnh trào ngược dạ dày thực quản từ điển hình đến ít gặp
Bệnh trào ngược dạ dày thực quản (GERD) là bệnh lý tiêu hóa phổ biến, đặc trưng với tình trạng dịch vị dạ dày trào ngược lên thực quản. Bệnh có thể gây ra nhiều triệu chứng khó chịu và dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng như hẹp thực quản, Barrett thực quản, ung thư nếu không được điều trị kịp thời. Những dấu hiệu bệnh trào ngược dạ dày có thể khác nhau tùy vào từng người, nhưng nhìn chung, có một số triệu chứng điển hình mà người bệnh dễ nhận biết.
1.1 Đau rát vùng ngực là dấu hiệu bệnh trào ngược dạ dày thực quản rất phổ biến
Đau rát vùng ngực, hay còn gọi là chứng ợ nóng, là một trong những dấu hiệu bệnh trào ngược dạ dày thực quản phổ biến nhất. Người bệnh thường cảm thấy cơn đau bắt đầu từ dạ dày và lan lên phía trên, gây cảm giác nóng rát, khó chịu ở ngực, đặc biệt là sau khi ăn hoặc khi nằm xuống. Triệu chứng này thường xuất hiện vào buổi tối và có thể khiến người bệnh thức giấc giữa đêm.
Đau rát ngực, ợ nóng là một trong những dấu hiệu trào ngược, dễ nhầm lần với bệnh tim mạch.
1.2 Khó nuốt
Khó nuốt hay cảm giác vướng víu trong cổ họng cũng là một trong những dấu hiệu trào ngược dạ dày thực quản. Axit dạ dày trào ngược lên thực quản có thể gây viêm loét niêm mạc thực quản, khiến người bệnh cảm thấy đau khi nuốt thức ăn hoặc thậm chí khi nuốt nước. Triệu chứng này có thể đi kèm với tình trạng viêm họng và cảm giác khô cổ.
1.3 Ho kéo dài và khàn giọng
Ho kéo dài và khàn giọng là các triệu chứng thường gặp ở những người bị bệnh trào ngược dạ dày thực quản. Axit từ dạ dày trào ngược lên thực quản có thể làm kích thích dây thanh quản, dẫn đến ho thường xuyên và tình trạng khàn giọng kéo dài. Đây là một trong những triệu chứng dễ bị bỏ qua hoặc nhầm lẫn với các bệnh lý về đường hô hấp.
1.4 Đầy hơi, khó tiêu và buồn nôn
Bệnh trào ngược dạ dày thực quản cũng có thể đi kèm với các triệu chứng về tiêu hóa như đầy hơi, khó tiêu, buồn nôn hoặc thậm chí là nôn mửa. Đây là dấu hiệu cho thấy dạ dày không tiêu hóa thức ăn một cách bình thường, dẫn đến tình trạng thức ăn bị trào ngược lại vào thực quản. Cảm giác này có thể khiến người bệnh cảm thấy mệt mỏi và khó chịu.
1.5 Tình trạng ợ chua – Dấu hiệu bệnh trào ngược dạ dày thực quản không nên bỏ qua
Ợ chua là một trong những triệu chứng rõ ràng nhất của bệnh trào ngược dạ dày thực quản. Người bệnh có thể cảm nhận được vị chua trong miệng, do axit dạ dày trào ngược lên thực quản. Triệu chứng này thường xảy ra sau khi ăn, đặc biệt là khi ăn các thực phẩm có tính axit hoặc nhiều dầu mỡ.
2. Nguyên nhân bệnh trào ngược dạ dày thực quản khởi phát
Để hiểu rõ hơn về các triệu chứng trào ngược dạ dày thực quản, bạn cần biết nguyên nhân dẫn đến tình trạng này. Thực tế, bệnh GERD có thể xảy ra do nhiều yếu tố khác nhau.
2.1 Sự hoạt động không bình thường của cơ thắt thực quản dưới
Cơ thắt thực quản dưới (LES) là một cơ vòng có chức năng ngăn không cho axit dạ dày trào ngược lên thực quản. Khi cơ LES này hoạt động kém, dịch vị có thể trào ngược lên thực quản, gây ra các triệu chứng của bệnh trào ngược dạ dày thực quản.
2.2 Thói quen ăn uống kém lành mạnh
Thói quen ăn uống không khoa học như ăn quá no, ăn thực phẩm có nhiều gia vị, dầu mỡ hoặc thức ăn cay nóng là một trong những nguyên nhân phổ biến gây ra bệnh trào ngược dạ dày thực quản. Những thực phẩm này có thể làm gia tăng lượng axit trong dạ dày, dẫn đến tình trạng trào ngược.
2.3 Thừa cân và béo phì
Người thừa cân và béo phì có nguy cơ mắc bệnh trào ngược dạ dày thực quản cao hơn. Thừa cân có thể tạo áp lực lên dạ dày và khiến cho axit dễ dàng trào ngược lên thực quản.
2.4 Stress và căng thẳng
Căng thẳng, stress kéo dài có thể làm tăng sản xuất axit dạ dày và làm suy yếu chức năng của cơ LES, từ đó gây ra hiện tượng trào ngược dạ dày thực quản.
Căng thẳng, stress có thể là một nguyên nhân quan trọng gây trào ngược.
3. Biện pháp phòng ngừa và điều trị bệnh trào ngược dạ dày thực quản
3.1 Thay đổi chế độ ăn uống
Để phòng ngừa và giảm các triệu chứng trào ngược dạ dày thực quản, người bệnh nên thay đổi chế độ ăn uống, hạn chế các thực phẩm dễ gây kích thích như thức ăn cay, mặn, chua, cà phê, đồ uống có ga và cồn.
3.2 Duy trì cân nặng hợp lý
Việc duy trì cân nặng hợp lý giúp giảm áp lực lên dạ dày, từ đó làm giảm nguy cơ trào ngược dạ dày thực quản. Thực hiện chế độ ăn uống lành mạnh và tập thể dục đều đặn là cách hiệu quả để kiểm soát cân nặng.
3.3 Hạn chế căng thẳng và stress
Căng thẳng là một yếu tố nguy cơ quan trọng gây ra bệnh trào ngược dạ dày thực quản. Người bệnh nên tập các phương pháp thư giãn như yoga, thiền hoặc đi bộ nhẹ nhàng để giảm bớt stress.
Đo pH thực quản 24 giờ là một trong những phương pháp chẩn đoán trào ngược đang được áp dụng tại TCI.
3.5 Sử dụng thuốc điều trị trào ngược khi cần thiết
Trong trường hợp các dấu hiệu bệnh trào ngược dạ dày thực quản kéo dài hoặc gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống, người bệnh nên tham khảo ý kiến bác sĩ để được điều trị bằng thuốc ức chế axit dạ dày hoặc bảo vệ niêm mạc dạ dày.
Trước đó bệnh nhân cần được chẩn đoán chính xác mức độ nghiêm trọng của bệnh trào ngược qua thăm khám với bác sĩ và thực hiện các phương pháp sau:
– Nội soi thực quản – dạ dày: Tìm kiếm các tổn thương ở niêm mạc thực quản, dạ dày như tình trạng viêm loét, hẹp thực quản, khối u…
– Đo pH thực quản 24 giờ: Phương pháp chẩn đoán chính xác bệnh trào ngược dạ dày và mức độ bệnh bằng cách theo dõi lượng axit thực quản trong 24 giờ.
– Đo áp lực thực quản độ phân giải cao (HRM): Đánh giá chức năng của các cơ thực quản, đặc biệt là cơ vòng thực quản dưới.
– Các phương pháp khác: Bao gồm xét nghiệm, siêu âm, chụp CT…
Tại Thu Cúc TCI, kỹ thuật đo pH thực quản 24 giờ và đo HRM hiện đã được triển khai với hệ thống máy đo nhập khẩu từ Mỹ, tham gia tích cực vào quá tình chẩn đoán các bệnh lý tiêu hóa, bao gồm tình trạng trào ngược dạ dày thực quản. Được biết các phương pháp này mới chỉ có mặt tại một số ít bệnh viện tại miền Bắc, trong đó có Bệnh viện ĐKQT Thu Cúc. Bên cạnh đó, các phương pháp nội soi, siêu âm, chụp CT, xét nghiệm đều được thực hiện bằng thiết bị hiện đại và đội ngũ kỹ thuật viên chuyên nghiệp tại Thu Cúc TCI.
