Tình trạng ợ chua ợ nóng là một trong những vấn đề sức khỏe tiêu hóa phổ biến hiện nay. Nguyên nhân ợ chua ợ nóng thường được liên hệ đến các bệnh lý như trào ngược dạ dày-thực quản (GERD), viêm loét dạ dày, hay các vấn đề về tiêu hóa khác. Tuy nhiên, nhiều trường hợp triệu chứng này lại xuất phát từ những thói quen hàng ngày tưởng chừng vô hại. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về nguyên nhân ợ chua ợ nóng và những thay đổi cần thiết để phòng ngừa hiệu quả.
Menu xem nhanh:
1. Thói quen ăn uống sai lầm – Nguyên nhân ợ chua ợ nóng
Chế độ ăn uống ảnh hưởng trực tiếp đến hệ tiêu hóa, đặc biệt là tình trạng ợ chua ợ nóng. Nhiều người vô tình duy trì những thói quen gây hại như:
1.1 Ăn quá nhanh
Nguyên nhân ợ chua ợ nóng đầu tiên có thể bắt nguồn từ việc ăn quá nhanh. Khi bạn ăn nhanh, thức ăn không được nhai kỹ, khiến dạ dày phải làm việc nhiều hơn để tiêu hóa. Điều này góp phần tăng áp lực lên cơ vòng thấp thực quản, đẩy dịch vị trào ngược lên. Ví dụ, những bữa ăn vội vã do lịch trình bận rộn thường khiến cơ thể không đủ thời gian để tiêu hóa hiệu quả.
1.2 Ăn ngay trước khi nằm
Thói quen nằm ngay sau khi ăn là một trong những nguyên nhân gây ợ chua ợ nóng phổ biến. Khi bạn nằm, dịch vị dễ dàng trào ngược từ dạ dày lên thực quản, gây ra triệu chứng khó chịu như ợ chua, ợ nóng và đau rát ngực. Một nghiên cứu đã chỉ ra rằng người ăn khuya thường xuyên có nguy cơ cao hơn gặp phải tình trạng này.
1.3 Tiêu thụ thực phẩm quá cay hoặc dầu mỡ
Thức ăn chứa nhiều gia vị cay hoặc dầu mỡ có thể kích thích dạ dày tiết ra nhiều acid hơn, làm tăng khả năng trào ngược. Ví dụ, các món chiên xào hay thực phẩm chế biến sẵn dễ gây đầy hơi và khó tiêu, góp phần dẫn đến ợ chua ợ nóng.
Tiêu thụ thực phẩm quá cay hoặc dầu mỡ có thể kích thích dạ dày tiết ra nhiều acid hơn gia tăng triệu chứng ợ chua ợ nóng
2. Thói quen sử dụng thực phẩm và đồ uống kích thích gây ợ chua ợ nóng
Các loại thực phẩm và đồ uống có tính kích thích cao thường khiến dạ dày tăng tiết acid, đây là một nguyên nhân ợ chua ợ nóng phổ biến.
2.1 Uống cà phê khi bụng đói
Cà phê là thức uống được nhiều người yêu thích, nhưng việc uống khi bụng đói có thể gây kích thích mạnh dạ dày, tăng nguy cơ trào ngược dịch vị. Ngoài ra, caffeine trong cà phê làm suy yếu cơ vòng thực quản, khiến acid dễ dàng trào ngược lên.
2.2 Tiêu thụ quả có tính axit hay đồ uống có ga
Các loại quả có tính acid như cam, quýt hoặc đồ uống có ga cũng dễ dàng khiến dịch acid trong dạ dày gia tăng, tăng nguy cơ ợ chua ợ nóng. Chẳng hạn, uống nước cam vào buổi sáng khi bụng rỗng có thể khiến bạn cảm thấy rát và khó chịu ở vùng thượng vị.
2.3 Lạm dụng đồ uống có cồn – Thói quen là nguyên nhân gây ợ chua và ợ nóng
Đồ uống có cồn như rượu, bia không chỉ gây kích thích dạ dày mà còn làm suy giảm chức năng của cơ vòng thực quản. Thói quen uống rượu thường xuyên, đặc biệt là khi bụng đói, làm tăng nguy cơ gặp phải các triệu chứng ợ chua ợ nóng.
Đồ uống có cồn gây kích thích dạ dày và làm suy giảm chức năng của cơ vòng thực quản gia tăng nguy cơ bị ợ chua, ợ nóng
3. Lối sống căng thẳng và thiếu vận động – Thói quen gây ợ chua, ợ nóng
Căng thẳng và thiếu vận động không chỉ ảnh hưởng đến tâm trạng mà còn góp phần làm tăng nguyên nhân ợ chua ợ nóng.
3.1 Stress kéo dài
Khi bạn bị stress, cơ thể sẽ tiết ra các hormone như cortisol, điều này có thể làm tăng tiết acid trong dạ dày và gây trào ngược. Ví dụ, những người làm việc áp lực cao thường gặp phải tình trạng này do ăn uống không đúng giờ hoặc không đủ bữa.
3.2 Thiếu vận động
Vận động giúp tăng cường tiêu hóa và giảm nguy cơ trào ngược. Ngược lại, việc thiếu vận động kéo dài làm suy yếu cơ vòng thấp thực quản, gia tăng nguyên nhân ợ chua ợ nóng. Một nghiên cứu cho thấy rằng chỉ cần đi bộ nhẹ nhàng sau bữa ăn có thể giảm đáng kể triệu chứng trào ngược.
3.3 Thói quen hút thuốc lá
Hút thuốc lá không chỉ làm suy yếu cơ vòng thực quản mà còn kích thích tiết nhiều acid hơn trong dạ dày. Đây là lý do tại sao người hút thuốc thường xuyên dễ gặp phải các triệu chứng tiêu hóa như ợ chua, ợ nóng hơn so với người không hút thuốc.
4. Uống thuốc không theo chỉ định
Thói quen tự ý sử dụng thuốc mà không có chỉ định của bác sĩ cũng là một nguyên nhân gây ợ chua ợ nóng mà nhiều người không ngờ tới.
4.1 Lạm dụng thuốc giảm đau – Thói quen là nguyên nhân gây ợ chua và ợ nóng
Thuốc giảm đau như ibuprofen hoặc aspirin thường được sử dụng để giảm các cơn đau cấp tính. Tuy nhiên, việc sử dụng quá mức hoặc không theo chỉ định có thể làm tổn thương niêm mạc dạ dày, gây viêm loét và tăng nguy cơ trào ngược dịch vị. Một nghiên cứu chỉ ra rằng, những người lạm dụng thuốc NSAID (thuốc kháng viêm không steroid) thường có nguy cơ cao mắc các bệnh lý dạ dày.
Lạm dụng thuốc, uống thuốc không theo chỉ định có thể gây ra tình trạng ợ chua và ợ nóng
4.2 Sử dụng thuốc kháng sinh không đúng cách
Thuốc kháng sinh, khi sử dụng không đúng cách, có thể gây rối loạn hệ vi sinh đường ruột và làm tăng nguy cơ rối loạn tiêu hóa. Hệ vi sinh bị mất cân bằng có thể dẫn đến tăng tiết acid trong dạ dày, từ đó gây ra tình trạng ợ chua ợ nóng.
4.3 Tự ý dùng thuốc trị trào ngược
Một số người tự ý sử dụng thuốc giảm acid hoặc thuốc trị trào ngược mà không có chỉ định của bác sĩ. Điều này không chỉ gây lệ thuộc thuốc mà còn có thể che giấu các bệnh lý nghiêm trọng hơn, dẫn đến khó khăn trong việc chẩn đoán và điều trị.
Những nguyên nhân ợ chua ợ nóng không chỉ xuất phát từ các bệnh lý mà còn bắt nguồn từ nhiều thói quen hàng ngày tưởng chừng vô hại. Bằng cách thay đổi các thói quen như ăn uống khoa học, hạn chế thực phẩm kích thích và duy trì lối sống tích cực, bạn hoàn toàn có thể phòng ngừa và kiểm soát triệu chứng này hiệu quả. Ngoài ra, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ nếu triệu chứng kéo dài để được tư vấn và điều trị kịp thời.
