Ăn không tiêu ợ hơi là tình trạng thường gặp, gây khó chịu và ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng cuộc sống. Triệu chứng này có thể là dấu hiệu cảnh báo các vấn đề như trào ngược dạ dày, viêm loét dạ dày, rối loạn đường ruột, thậm chí là căng thẳng tinh thần. Việc hiểu rõ nguyên nhân gây ra tình trạng ăn không tiêu ợ hơi và các phương pháp chẩn đoán chính xác sẽ giúp bạn tìm ra giải pháp phù hợp, từ đó cải thiện sức khỏe tiêu hóa và phòng ngừa các vấn đề tiềm ẩn. Bài viết này sẽ giải thích chi tiết về nguyên nhân gây ra tình trạng này và các cách chẩn đoán để bạn có thể chăm sóc sức khỏe tốt hơn.
Menu xem nhanh:
1. Nguyên nhân gây ra tình trạng ăn không tiêu ợ hơi
1.1 Ăn không tiêu ợ hơi do các bệnh lý tiêu hóa
Tình trạng ăn không tiêu ợ hơi thường xuất phát từ các rối loạn tiêu hóa, trong đó có những nguyên nhân phổ biến sau đây:
– Tình trạng trào ngược dạ dày – thực quản (GERD)
GERD là nguyên nhân phổ biến gây ra triệu chứng ăn không tiêu và ợ hơi. Khi van dạ dày không đóng kín, axit từ dạ dày có thể trào ngược lên thực quản, gây ra cảm giác ợ chua, ợ nóng và khó chịu.
– Viêm loét dạ dày
Viêm loét dạ dày là một tình trạng tổn thương lớp niêm mạc dạ dày, có thể gây ra cảm giác đau, nóng rát và ăn không tiêu. Triệu chứng ợ hơi cũng là một trong những biểu hiện điển hình của viêm loét dạ dày.
– Hội chứng ruột kích thích (IBS)
Hội chứng ruột kích thích (IBS) là một bệnh lý ảnh hưởng đến chức năng của ruột già, gây ra cảm giác đầy bụng, ăn không tiêu và ợ hơi. Người mắc IBS thường gặp phải các vấn đề về tiêu hóa, gây khó chịu và ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày.
1.2 Ăn không tiêu ợ hơi do chế độ ăn uống không lành mạnh
Chế độ ăn uống là yếu tố gây ảnh hưởng rất lớn đến hệ tiêu hóa. Một số thói quen ăn uống xấu có thể gây ra tình trạng ăn không tiêu và ợ hơi như:
– Ăn thực phẩm khó tiêu
Các loại thực phẩm chứa nhiều chất béo, đường và đồ uống có ga dễ gây khó tiêu, tạo cảm giác đầy hơi và dẫn đến ợ hơi. Đặc biệt, thức ăn nhanh, chiên rán hoặc các loại đồ ăn có gia vị mạnh có thể khiến dạ dày phải làm việc vất vả hơn, gây ra các triệu chứng khó chịu.
– Sử dụng quá nhiều cà phê và đồ uống có cồn
Cà phê, bia, rượu và các loại đồ uống có cồn khác có thể gây kích thích dạ dày và làm tăng khả năng trào ngược axit. Sử dụng quá nhiều đồ uống này có thể làm tổn thương lớp niêm mạc dạ dày, gây ra ợ hơi và ăn không tiêu.
1.3 Tình trạng căng thẳng, lo âu
Căng thẳng và lo âu cũng là một trong những nguyên nhân không ngờ đến của tình trạng ăn không tiêu ợ hơi. Khi cơ thể bị căng thẳng, hệ tiêu hóa cũng hoạt động kém hiệu quả, dẫn đến khó tiêu, đầy hơi và ợ hơi. Căng thẳng kéo dài có thể gây ra những rối loạn tiêu hóa mạn tính, làm tình trạng này trở nên nghiêm trọng hơn.
2. Các dấu hiệu thường gặp của tình trạng ăn không tiêu ợ hơi
2.1 Đầy bụng, chướng hơi
Đầy bụng và chướng hơi là hai triệu chứng phổ biến, gây ra cảm giác khó chịu và cản trở việc tiêu hóa. Nhiều người thường cảm thấy bụng căng phồng và khó chịu sau khi ăn, nhất là sau khi ăn các loại thực phẩm khó tiêu.
2.2 Ợ hơi, ợ chua
Ợ hơi là hiện tượng thoát khí ra ngoài từ dạ dày qua miệng, thường đi kèm với cảm giác chua hoặc nóng rát ở vùng ngực. Đây là dấu hiệu cảnh báo hệ tiêu hóa đang gặp phải vấn đề, có thể do trào ngược dạ dày hoặc viêm loét dạ dày.
2.3 Khó tiêu, buồn nôn
Khó tiêu và buồn nôn là hai triệu chứng phổ biến đi kèm với ăn không tiêu ợ hơi. Người bệnh có thể cảm thấy buồn nôn hoặc khó chịu ở dạ dày, đặc biệt sau khi ăn một số loại thực phẩm nhất định.
3. Các phương pháp chẩn đoán tình trạng ăn không tiêu ợ hơi
Việc chẩn đoán đúng nguyên nhân gây ra tình trạng khó tiêu ợ hơi là rất quan trọng để có thể áp dụng phương pháp điều trị hiệu quả. Các phương pháp chẩn đoán ợ hơi chậm tiêu phổ biến:
3.1 Khám lâm sàng và hỏi bệnh sử
Bác sĩ sẽ tiến hành kiểm tra lâm sàng và hỏi bệnh sử để xác định các triệu chứng cụ thể, thời gian diễn ra và những yếu tố kích thích gây ra triệu chứng ăn không tiêu và ợ hơi. Bệnh sử giúp bác sĩ hiểu rõ hơn về tình trạng sức khỏe và lựa chọn phương pháp chẩn đoán phù hợp.
3.2 Nội soi dạ dày
Nội soi dạ dày là một phương pháp chẩn đoán hiệu quả để kiểm tra trực tiếp lớp niêm mạc dạ dày và thực quản. Bằng cách sử dụng ống nội soi mềm, bác sĩ có thể phát hiện các tổn thương, viêm loét hoặc những bất thường trong dạ dày và thực quản, từ đó đưa ra chẩn đoán chính xác.
3.2 Đo pH thực quản 24 giờ
Đây được coi là “tiêu chuẩn vàng” trong chẩn đoán bệnh trào ngược dạ dày – thực quản. Nếu nội soi không phát hiện được tổn thương rõ ràng hoặc nghi ngờ các triệu chứng do trào ngược thì bác sĩ có thể chỉ định bệnh nhân thực hiện phương pháp này. Cụ thể, một ống thông được đưa vào thực quản qua mũi, kết nối với một thiết bị bên ngoài để đo lường lượng axit trong thực quản suốt 24 giờ, cả khi bệnh nhân ăn uống, hoạt động và nghỉ ngơi. Từ đó xác định bệnh nhân có bị GERD hay không, tần suất và tính chất cơn trào ngược.
Trong nhiều trường hợp phương pháp đo áp lực thực quản độ phân giải cao (HRM) có thể được chỉ định để kiểm tra chức năng thực quản, đặc biệt là khả năng hoạt động của cơ vòng thực quản dưới (LES) – một yếu tố quan trọng liên quan đến bệnh trào ngược dạ dày.
3.3 Xét nghiệm H. pylori
H. pylori là một loại vi khuẩn gây viêm loét dạ dày và có thể gây ra triệu chứng ăn không tiêu ợ hơi. Xét nghiệm H. pylori thường được thực hiện qua xét nghiệm máu, phân hoặc hơi thở, giúp xác định xem người bệnh có nhiễm vi khuẩn này hay không.
3.4 Xét nghiệm máu và siêu âm
Xét nghiệm máu và siêu âm có thể được chỉ định để loại trừ các nguyên nhân khác có thể gây ra tình trạng ăn không tiêu và ợ hơi, ví dụ như các bệnh lý gan, mật, tụy hoặc các vấn đề về tiêu hóa khác.
Với việc đầu tư mạnh mẽ và đồng bộ các phương pháp chẩn đoán kể trên, Hệ thống y tế Thu Cúc TCI đã giúp nhiều bệnh nhân tìm ra nguyên nhân của các vấn đề tiêu hóa từ thường gặp đến hiếm gặp, từ đó đưa ra phương án điều trị chính xác. Nổi bật là kỹ thuật đo thực quản 24 giờ và đo HRM với hệ thống máy móc nhập khẩu từ Mỹ. Bên cạnh đó là phương pháp nội soi với các công nghệ đa dạng như NBI, MCU…, máy siêu âm thế hệ mới, hệ thống xét nghiệm bằng robot hiện đại.
Ăn không tiêu ợ hơi không chỉ là một vấn đề gây khó chịu mà còn khiến sức khỏe tổng thể bị ảnh hưởng nếu không được điều trị kịp thời. Việc hiểu rõ nguyên nhân và tìm cách chẩn đoán sớm là rất quan trọng để có phương pháp điều trị thích hợp. Hãy thay đổi lối sống lành mạnh, duy trì thói quen ăn uống khoa học và kiểm soát căng thẳng để bảo vệ sức khỏe tiêu hóa của bạn. Nếu triệu chứng kéo dài, đừng ngần ngại liên hệ với bác sĩ để được tư vấn và điều trị.